ISBN: Ostalo
Godina izdanja: 1998.
Autor: Domaći
Jezik: Srpski

Fototipsko izdanje knjige štampane na Cetinju 1910.


Podgorica 1998. Mek povez, ćirilica, 256 strana.
Knjiga je veoma dobro / odlično očuvana.
K4



Period vladavine Nikole I ne samo da je bio dug skoro 60 godina već je bio veoma buran, bogat istorijskim događajima kako na spoljnjem, tako i na unutrašnjem planu razvoja crnogorske države. Knjiga „50 godina na prestolu Crne Gore 1860-1910”, koju Crnogorska bibliografija registruje kao rad dr Lazara Tomanovića, predsjednika Ministarskog savjeta u vrijeme objavljivanja knjige 1910. godine, obuhvatila je skoro čitav period vladanja Nikole I, osim posljednjih 15 godina. Knjiga je, dakle, jedan dragocjen izvor kojim su se služili, služe i služiće se ne samo istoričari — političke, ekonomske, vojne i kulturne istorije, već i pravnici, ekonomisti i svi drugi koji proučavaju ili žele da proučavaju ovaj značajan period razvoja crnogorske države. U proučavanju i tumačenju ovog perioda svakako je ova knjiga nezaobilazni izvor koji je u istoriografskim radovima za ovaj period vjerovatno najviše citiran. Bogata podacima datima nastala na osnovu arhivske građe ili, kako se u knjizi kaže, „...u kojoj su sabrani, po arhivskim dokumentima, u dosta blijedoj slici, uspjesi Vašeg (misli se na Nikolu I, prim. BM) neumornog rada i očinske brige...” ova hronika, možemo je tako nazvati, koja bilježi sve te događaje upravo je stoga toliko i korišćena u naučnim, stručnim i drugim radovima. Sama kompozicija knjige govori u prilog ovoj našoj tvrdnji. Knjiga je podijeljena u šest poglavlja koja obuhvataju cjelokupni pedesetogodišnji razvoj crnogorskog društva i države. Evo tih poglavlja koja predstavljaju zasebne cjeline: spoljni odnosi (ratovi sa Turskom 1862 i 1876, Sanstefanski mir, Berlinski kongres i sticanje nezavisnosti, odnosi sa susjednim državama), vojska (ustrojstvo i usaglašaVanje reforme vojske, naoružanje i oprema svih njenih rodova pješadije, artiljerije, inženjerije, saniteta), crkva (istorijat cetinjske mitropolije, rimokatoličke crkve i muhamedanske vjeroispovijesti), prosvjeta (razvoj osnovnih i srednjih škola), Državne finansije (prihodi rashodi, javni krediti Crne Gore, novac), unutrašnje uređenje (državna administracija, privreda i trgovina, narodno zdravlje, građevinarstvo i saobraćaj).
Kao što se vidi, pitanja koja su obrađena u knjizi predstavljaju ona osnovna životna za jedan narod i jednu državu. Fundirana na istorijskim izvorima prvoga reda pružaju mogućnost za svestrano i mnogobrojno korišćenje.
Dr Branislav Marović