ISBN: Ostalo
Godina izdanja: 318 / 365
Jezik: Srpski
Autor: Strani

Spoljašnjost kao na fotografijama, unutrašnjost u dobrom i urednom stanju!

Latenska keramika u jugoslovenskom podunavlju, Osijek, Kostolac, Židovar, Turski Šanac, Sremska Mitrovica, Dumbin, Popov Salaš, Orolik, ...


Skordisci (grč. Σκορδίσκοι) su bili antičko keltsko pleme koje je živelo na prostoru Panonije, Mezije i današnje Srbije, u prostoru između reka Save, Drave i Dunava.[1][2]

Podaci o njihovom postojanju postoje od 3. veka p. n. e. do početka nove ere. U svom zenitu, njihov uticaj se prostirao po regionima koji danas predstavljaju Austriju, Hrvatsku, Mađarsku, Srbiju, Sloveniju, Slovačku i Bosnu i Hercegovinu. Ime njihovog plemena može biti povezano sa imenom Skordus planine (Šar planina), predeo između Ilirije i Peonije.[3]

Poreklo

Prikaz skordijskog vojnika u punoj opremi, Narodni muzej u Požarevcu
Postoje različita mišljenja o etničkoj pripadnosti Skordiska. Neki smatraju da su poreklom Kelti, Tračani ili Iliri ili mešavina navedenih.[4][5][6][7][8][9]

Podaci o Skordiscima pronađeni su u različitim istorijskim periodima u Iliriji, Trakiji i Dakiji, ponekad podeljeni u više grupa, kao npr. Skordici Stariji i Skordici Mlađi.[10]

Andraš Moči tvrdi da oni nisu nastali kao keltsko pleme sami se grupišući, već su bili „kreacija keltske politike`.[11] Oni su formirani nakon 278. p. n. e., kao preživeli narod nakon keltske invazije na Grčku nastanjeni u gorenavedenom regionu i za sebe su govoroli da su mala, još uvek moćna, vladajuća klasa.[12] Relativno brzo, oni su se pomešali sa brojnim superiornijim nacijama, a keltsko ime plemena je zadržano, iako možda malo izmenjeno, u skladu sa jezikom koji su govorili Iliri.[13] Sa druge strane, prema nekim istorijskim podacima, naselja Skordika zapadno od reke Morave su pala pod Trčansku vlast.[14]

U Panoniji, kao i u severnom delu Mezije su pronađeni razni predmeti koji pripadaju Latenskoj kulturi, što potvrđuje postojanje keltskih naselja u ovom predelu. Ipak, južno od reke Save je malo ovakvih nalazišta.[15]

Istorija

Keltska plemena na Balkanu, 50. p. n. e.
Nakon 278. p. n. e. neko vreme o Skordiscima nema puno podataka. Tokom zenita Makedonije, Skordisci su preusmerili snage na kontrolisanje Panonije. Kontrolisali su različita plemena u Panoniji, uzimali danak i bili najmoćnije pleme u centralnom Balkanu i izgradili su tvrđave u Singidunumu (današnji Beograd) i Taurunumu (današnji Zemun).[16] Rimska prva opsada Siska, bila je pod kontrolom Kelta koji su kontrolisali Dalmaciju i severozapadnu Panoniju. Ovo u kombinaciji sa nemirima koji su nastali nakon smrti Aleksandra Velikog, učinilo je da Skordisci obrate pažnju na severozapad. Oni su potčinili brojna plemena u Meziji, uključujući Dardance, nekoliko severozapadnih Tračanskih plemena i Pajoniju. Od 141. p. n. e., Skordisci su konstantno bili uključeni u bitke između Rimske države i Makedonije, a na strani Makedonije. Poraženi su 135. p. n. e. u Tračkoj.[17][18][19] Ipak 118. p. n. e., prema memorijalnom natpisu pronađenom blizu grada Soluna, Sekt Pompej je bio pobeđen boreći se protiv njih blizu Stobi. 114. p. n. e. oni su čak iznenađujuće uspeli da pobede vojsku Gaja Porcija Katona u zapadnim planinama Srbije, ali 107. p. n. e. bivaju poraženi.[20][21][22] Ipak, oni nisu odustali od vladavine Panonijom i pominju se da su učestvovali u drugoj opsadi Siscije 119. p. n. e..

Oni su i dalje, s vremena na vreme, zadavali probleme rimskim upravnicima u Makedoniji, čiju su teritoriju napadali zajedno sa Medima i Dardancima. U jednom trenutku su stigli čak do Delfa i uspeli da opustuše hramove, ali ih je Lucije Kornelije Scipion Azijagen 88. p. n. e. konačno porazio i oterao preko Dunava. Posle ovoga moć Skordika naglo opada. Razlog za gubitak moći nije bio u Rimskom osvajanju, već u političkoj situaciji varvarskih plemena koja se razvija na ovim prostorima. To se naročito odnosi na plemena u Panoniji, koja su postala moćnija i politički nezavisna. Između 56. p. n. e. i 50. p. n. e., Skordisci su poraženi od strane Burebiste, Dačanskog vladara.[23]

Potpuno su uništeni 15. p. n. e. od strane Tiberija, i padaju pod rimsku vlast i postaju rimski plaćenici.[24][25]

Drugi izvori tvrde da je Rim napravio savez sa Skordicima, koji su živeli u Sirmijumu i dolini Dunava, tokom 15. p. n. e. za vreme osvajanja Alpa od strane Tiberija. Postoje tvrdnje da je ovaj savez bio presudan za rimske pobede u Panoniji (15. p. n. e.) i kasnije nad Breucima (12. p. n. e.). U doba principata od dela Skordiska oformljena je peregrina zajednica civitas Scordiscorum a etnički je Skordiscima moglo pripadati i stanovništvo drugih zajednica (npr. Kornakati, Trikornenzi u Gornjoj Meziji)...