ISBN: Ostalo
Godina izdanja: 1900 - 1949.
Autor: Domaći
Tematika: enciklopedija
Kulturno dobro: Predmet koji prodajem nije kulturno dobro ili ovlašćena institucija odbija pravo preče kupovine
Jezik: Srpski

Treći deo N–R, veoma dobro očuvano, bez pisanja, podvlačenja, pečata…

Autor - osoba Stanojević, Stanoje
Naslov Narodna enciklopedija srpsko-hrvatsko-slovenačka. Knj. 3, N-R / St. Stanojević
Ostali naslovi Narodna enciklopedija
Vrsta građe enciklopedija, leksikon
Jezik srpski
Godina 1928
Izdavanje i proizvodnja Zagreb : Bibliografski zavod, 1928 ([b. m. : b. i.])
Fizički opis 838 str. ; 25 cm.
Predmetne odrednice Enciklopedije, opšte

Nastala u prvoj deceniji njihove zajedničke države, Narodna enciklopedija srpsko-hrvatsko-slovenačka izuzetna je pojava u kulturi jugoslovenskih naroda. Ona je, prvi put, pružila zaokružen pregled znanja o civilizaciji slovenskog korena na podalpskim, panonsko-podunavskim, jadransko-mediteranskim i središnjim balkanskim prostorima i od prve sveske, objavljene 1925. Godine, do danas ostala je cenjen izvor naučnih i stručnih informacija i obaveštenja o geografiji, istoriji, ekonomiji, političkim odnosima, religiji, narodnom životu, zdravstvenoj kulturi, jezicima, umetnosti, nauci i školstvu na tlu nove države i o svetskim događajima i značajnim ličnostima, koji su uticali na istorijski, politički i kulturni razvoj njenih naroda. U tom prvencu jugoslovenske enciklopedistike ostvarena je, akribično, mada razume se ne i idealno, zamisao da se poput svetski poznatih leksikona saopšte egzaktni tekstovi i činjenice o kulturnom identitetu građana Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca.

Stanoje Stanojević (Novi Sad, 12/24. avgust 1874 – Beč, 30. jul 1937) bio je srpski istoričar, univerzitetski profesor, enciklopedista i akademik. Stanojević je bio prvi srpski enciklopedista, član Srpske kraljevske akademije i redovni profesor Beogradskog univerziteta.
Biografija
Stanoje Stanojević je rođen 24. avgusta (12. avgusta po Julijanskom kalendaru) 1874. godine u Novom Sadu, u porodici dr Lazara Stanojevića lekara. Otac je bio u mladosti aktivan član omladinskog pokreta, jedan od osnivača bečkog akademskog društva „Zora“, kojem je i kumovao. U Novom Sadu se Stanoje školovao do velike mature 1892. godine. Studirao je u Beču, a među profesorima su mu bili čuveni naučnici Vatroslav Jagić i Konstantin Jireček. Kao 20-godišnji student svojim radom „Prilošci bibliografiji srbulja“ privukao je pažnju profesora Jirečeka, tada najboljeg poznavaoca srednjovekovne istorije Južnih Slovena. Doktorirao je 1896. odbranom teze „Die Biographie Stefan Lazarević`s von Konstantin dem Philosophen als Geschichtsquelle“ (Biografija Stefana Lazarevića od Konstantina Filozofa kao istorijski izvor), koju je V. Jagić uvrstio u svoj Arhiv za slovensku filologiju. Po uspešno završenim studijama u Beču, usavršavao se u Nemačkoj, Rusiji i Turskoj. Kod Fjodora Uspenskog i Karla Krumbahera je obogatio znanje iz vizantologije, koja ostaje njegova velika ljubav celi život, naročito vizantijsko-srpski odnosi. Tokom 1898. i 1899. radi u Ruskom arheološkom institutu u Carigradu gde je bio i profesor u srpskoj gimnaziji.
Profesorska karijera
Stanojević je pisao kritičke osvrte na istoričarska dela, obično veoma oštre, što mu je stvaralo teškoće i neprijatnosti. Izabran je za docenta srpske istorije na beogradskoj Velikoj školi, ali nije potvrđen, jer tadašnji predsednik vlade Vladan Đorđević nije zaboravljao Stanojevićevu negativnu kritiku njegove knjige „Grčka i srpska prosveta“ iz 1896. godine. Zbog nepotvrđivanja izbora, odlazi na usavršavanje u inostranstvo, u Minhen kod vizantologa Karla Kumbahera, a u Srbiju se vraća 1900. godine.
Za docenta srpske istorije na Velikoj školi izabran je u jesen 1900. godine. Dugo je vršen izbor na katedri za narodnu istoriju, jer se komisija nije mogla odlučiti. Pitanje je rešeno kompromisnim prijemom obojice izvrsnih kandidata - Stanojevića i Ljube Jovanovića, a katedra je podeljena na dva dela. Jovanović je držao svoju katedru do 1910. godine, kada je prešao u politiku. Godine 1905. kada je Velika škola prerasla u Beogradski univerzitet, izabran je za vanrednog profesora, a 1919. za redovnog profesora Narodne istorije, što je ostao sve do smrti. Za dopisnog člana Srpske kraljevske akademije izabran je 1905. godine, a 1920. godine za redovnog člana.
Učešće u vojnim sukobima
Učestvovao je u Balkanskim ratovima i bio u štabu Dunavske divizije I poziva, a u Prvom svetskom ratu u štabu Moravske divizije, takođe I poziva. Posle povlačenja srpske vojske preko Albanije odlazi u Petrograd gde je izabran za profesora univerziteta na kome predaje dva semestra. Od 1917. godine drži predavanja u Parizu na Sorboni a 1918. tokom letnjeg semestra na Univerzitetu u Londonu. Sve vreme Prvog svetskog rata Stanojević se aktivno zalaže za srpsku stvar, pa 1915. godine pokreće biblioteku „Savremena pitanja“ i kao prvo objavljuje svoj spis „Šta hoće Srbija?“ u Nišu 1915. godine.
Na Pariskoj mirovnoj konferenciji učestvovao je kao član Istorijsko-etnografske sekcije.
Istoriografski rad
Već za vreme svoga boravka u Carigradu je započeo rad na delu Vizantija i Srbi, koje je bilo široko zamišljeno, ali od koga su izišle samo dve knjige. Napisao je knjigu „Borba za samostalnost katoličke crkve u nemanjićkoj Srbiji“. Slede monografije naših svetitelja vladara, i „Studije iz srpske diplomatije“. Iako je dao nekoliko veoma dobrih istraživačkih radova, naročito u mladosti. Stanojevića uglavnom karakteriše odličan prikazivački dar.
Napisao je više dela iz srpske istorije: Vizantija i Srbi, „Sveti Sava“, Studije o srpskoj diplomatici, Istorija srpskoga naroda, O južnim Slovenima u VI, VII i VIII veku i druga.
Posebno je značajna njegova Istorija srpskoga naroda (Beograd 1908), koja je bila jedna od prvih knjiga sa tom tematikom. Prethodila joj je samo Istorija srpskoga naroda Lj. Kovačevića i Lj. Jovanovića, izdata u dva toma, od kojih je prvi izašao u dve knjige 1890. i 1891. (kasnije su izašle obe u jednoj knjizi, 1893), a drugi tom (prva knjiga) 1891. a kasnije oba dela 1894. Jirečekova Istorija Srba se sastojala iz četiri celine od kojih je samo prva objavljena 1911. (politička istorija do 1371) dok su druge tri objavljene 1922. i 1923. (istorija do 1537. i kulturna istorija u dve sveske). Danas se Jiričekova istorija štampa uglavnom u dve knjige (Politička istorija do 1537. i Kulturna istorija).
Stanoje Stanojević bio je osnivač, predsednik i prvi član Istorijskog društva u Novom Sadu, a od 1928. godine bio direktor njegovog Glasnika. Takođe je bio i predsednik Jugoslovenskog istorijskog društva i direktor Jugoslovenskog istorijskog časopisa (1935–1937).
Prvi srpski enciklopedista
Stanojević se od mladosti aktivno bavio publicistikom i prosvetiteljstvom. Pisao je članke za razne novine, naročito za Politiku čiji je bio jedan od osnivača. Bio je direktor i urednik „Narodne enciklopedije Srba, Hrvata i Slovenaca“, jedinog dela te vrste na našem jeziku koje je štampano ćirilicom i latinicom. Ta četvorodelna enciklopedija ima 4.000 stranica, a na njemu je sarađivalo 160 autora.
Poslednje godine
Stanojević je godinama vredno i sistematski studirao istorijske izvore i literaturu, dolazio do mnogih zapažanja, činio beleške i spremao se da napiše „Istoriju srpskog naroda u srednjem veku“, u 9 knjiga. Uspeo je da priredi samo prvu knjigu, o izvorima, i to ne u konačnom vidu.
Istrošen napornim radom i zdravstvenim problemima, Stanoje Stanojević je preminuo 30. jula 1937. u sanatorijumu „Lev“ u Beču od posledica operacije. Sahranjen je na Novom groblju u Beogradu.
Bio je oženjen Olgom Stanojević, sestrom lingviste Aleksandra Belića, i imao sinove Lazara i Pavla. Lazar (1905–1980) je završio medicinu u Beogradu 1929. godine i potom specijalizovao internu medicinu u Berlinu. Bio je profesor Medicinskog fakulteta u Beogradu od 1952. Lazarev sin, Stanoje (1938–2007), koji je nosio dedino ime, bio je lekar sportske medicine i profesor na Fakultetu fizičke kulture u Beogradu.
Važniji radovi
Stanojević, Stanoje (1903). Vizantija i Srbi. 1. Novi SAD: Matica srpska.
Stanojević, Stanoje (1906). Vizantija i Srbi. 2. Novi SAD: Matica srpska.
Stanojević, Stanoje (1908). Istorija srpskoga naroda (1. izd.). Beograd.
Stanojević, Stanoje (1910) [1908]. Istorija srpskoga naroda (2. popravljeno i popunjeno izd.). Beograd.
Stanojević, Stanoje (1909). Istorija Bosne i Hercegovine. Beograd.
Stanojević, Stanoje (1912). Borba za samostalnost Katoličke crkve u Nemanjićskoj državi. Beograd: Srpska kraljevska akademija.
Studije o srpskoj diplomatici, Beograd 1914–1935.
Narodna enciklopedija Srba, Hrvata i Slovenaca“, pokretač i urednik, Beograd 1925.
Narodna enciklopedija Srba, Hrvata i Slovenaca 1
Narodna enciklopedija Srba, Hrvata i Slovenaca 2
Narodna enciklopedija Srba, Hrvata i Slovenaca 3
Narodna enciklopedija Srba, Hrvata i Slovenaca 4
Sveti Sava, Beograd 1935.
Stanojević, Stanoje (1937). Istorija srpskog naroda u srednjem veku. 1. Beograd: Srpska kraljevska akademija.
MG57 (N)