ISBN: Ostalo
Godina izdanja: 1990
Oblast: Ezoterija
Jezik: Srpski
Autor: Strani

Autor - osoba Vitman, Helena
Naslov Istorija magije : kratka studija / Helena Vitman ; [prevela Ljilja Lončar]
Vrsta građe knjiga
Jezik srpski
Godina 1990
Izdanje [1. izd.]
Izdavanje i proizvodnja Beograd : Generalpublic, 1990 (Bački Petrovac : Kultura)
Fizički opis 50 str. : ilustr. ; 21 cm
Drugi autori - osoba Lončar, Ljilja
Zbirka Biblioteka `Ključ`
Edicija `Misterije`
(Broš.)
Napomene Prevod dela: History of magic
Tiraž 1000.
Predmetne odrednice Magija – Istorija

Magija (mađija) reč je grčkog porekla i znači „čarolija”, „čarobnjaštvo”. Po narodnom verovanju otprilike predstavlja pojavu kada smrtna bića čine čuda korišćenjem natprirodnih sila ili uz pomoć natprirodnih bića.
Verovanje u magiju se razvilo u Haldeji, jugoistočnom delu Mesopotamije, a preko Persije i Egipta se raširilo na zapad.
Magija obuhvata belu i crnu magiju. Belom magijom se navodno uz pomoć dobrih duhova može otkloniti bolest, urok, kletva, ili se može pridobiti sreća, ljubav, novac, i sl. Uz pomoć crne magije, prizivaju se duhovi zla kako bi se izazvala nesreća, bacio urok ili kletva i sl.
Ljudi koji praktikuju magiju nazivaju se magovi, odnosno čarobnjaci (ukoliko su u pitanju osobe muškog pola) i čarobnice (za osobe ženskog pola). Takođe se kaže i veštaci (m.) i veštice (ž.), a ponekad i čudotvorci i drugo. Od tih reči vodi poreklo i reč veštičarenje, koja označava magijske radnje. U korenu ovih tri reči se nalazi pridev vešt.
Podela magije
Bela i crna magija
Premda veći broj praktičara otklanja sledeću podelu, uvrežena je podela na tzv. belu i crnu magiju. Bela magija još se naziva desnim putem, a crna levim.
Bela magija predstavlja dobru magiju kojoj je svrha da se pomogne, izleči i savetuje. Tu se ubrajaju predviđanja sudbine (astrologija, hiromancija, tarot, kristalomancija, geomancija i sl).
Crna magija, s druge strane, predstavlja zlu magiju, kojoj je cilj da se naudi drugome ili da se na natprirodan način postigne nekakva korist. Crna magija se povezuje sa sotonizmom, demonopoklonstvom, vešticama i čarobnjacima.
Sama podela magije na belu i crnu je više orijentacijska negoli stvarna, kao i granice među njima koje nisu jasno definirane. Njen predznak zapravo zavisi o etičkim vrednostima praktikanta magije, te se pre može govoriti o belim i crnim čarobnjacima.
Četiri kategorije magijske prakse
Magijska praksa može se podeliti u četiri grupe. Prva je simpatetična magija kojom se uz pomoć simbola koji oponaša željeni predmet ili osobu nastoji ispuniti nekakva želja. Može sadržati elemente crne magije, ako se zloupotrebi da bi se neka osoba povredila.
Drugu grupu čini proricanje pri čemu se koriste razne metode (rune, bacanje žira, gledanje iz taloga kafe, hiromantija...).
Treća grupa sadrži bacanje čini, alhemiju i čarobnjaštvo, dok je za četvrtu grupu karakteristično bacanje uroka.
Istorija
Praistorija
Magija se javila veoma rano, već sa čovekovim oblikovanjem prvih spoznaja o svetu koji ga okružuje. Magija i religija su međuzavisne, imaju isto išodište i nastale su istodobno jedna iz druge. Prema sociologu Gurviču, magija je vera u sile koje čovek može kontrolisati, dok je religija vera u sile koje čovek ne može kontrolisati.
U prvobitnim primitivnim društvima javlja se šamanizam, religiozno-magijski sistem kojim posvećena osoba (šaman, vrač) komunicira s duhovima kroz stanja transa izazvanih halucogenim drogama te snovima i vizijama. Osnovni zadatak šamana je lečenje i proricanje, dok je latentna funkcija održavanje kohezije unutar zajednice i rešavanje unutardruštvenih konflikata.
Stari vek
U drevnom Egiptu mnogi su sveštenici smatrani čarobnjacima. Čarobnjak bi često tokom čitanja čarolija sa svitaka papirusa uništio figuru od gline koja je prikazivala nekog neprijatelja. Verovalo se da je Teut, bog pisanja i Meseca, napisao knjigu čarolija i predao je ljudima, te se posle razvila alhemija. To je nauka kojoj su ciljevi da se dobije kamen mudrosti i eliksir mladosti. U doba helenizma, grčki kolonisti u Egiptu poistovetili su Teuta sa Hermesom Trismegistom.
U Egiptu je magija bila duboko ukorenjena, jer su obični ljudi poštovali bogove i sazivali duhove mrtvih u svojim kućama, na ognjištu. Rođenje deteta bilo je popraćeno molitvama Besu, bogu magije, koji se veoma razlikuje od svih drugih egipatskih bogova. Amuleti su bili popularni, te su ih nosili živi i mrtvi. Pomoću magije se moglo dopreti u Duat, svet mrtvih, pa čak prevariti bogovi.
U drevnoj Persiji delovali su medijski sveštenici (magi) iz religije zoroastrinizma od kojih je nastao kasniji izraz magija.
U antičkoj Grčkoj priređivane su misterije i bakanalije na kojima su se odvijali magijski i mistični obredi. Magija je imala popularnost i u starom Rimu, gde je većinom zabeležena kroz magijske obrede, proricanja i trovanja. Prema tradiciji, jedan od najpoznatijih magova toga doba bio je neopitagorejski filozof i prorok Apolon iz Tijane (2. vek p.n. e.).
Uticaj na razvitak renesansne magije u 16. veku imali su novoplatonistički filozofi iz 2. i 3. veka, Jamblih i Plotin.
Srednji vek
Nakon propasti Rimskog carstva u 5. veku opšti civilizacijski nivo u Evropi znatno je opao što je bilo pogodna za novi polet i razvoj raznih praznoverja koja su sinkretizovana s hrišćanskom verom. Novi varvarski narodi proširili su svoja poganska verovanja u čarobnjake, veštice i uroke. Nekoliko srednjovekovnih naučnika označeni su kao čarobnjaci u narodnoj legendi, posebno Silvestar II i Albert Veliki.
Hrišćanska crkva je nastojala da iskoreniti poganska verovanja i obrede, videći ih kao pretnju svom opstanku te je osudila takva verovanja i obrede već u prvim vekovima hrišćanstva povezujući ih sa Sotonom i čarobnjaštvom. Kazne za one koji su praktikovali poganske rituale bile su većinom duhovne. Međutim, strah od demonskih sila počeo se širiti od 13. veka pod uticajem jeretičkih pokreta, što je rezultiralo osnivanjem Inkvizicije 1235. godine koja je imala za cilj borbu protiv jeresi.
Od 14. veka javljaju se magijski priručnici, grimorijumi, u kojima se prenosi tajna magijska praksa. S vremenom magija i srodne veštine poput alhemije i astrologije bivaju povezane s jeretičkim verovanjima i izazivaju zazor među crkvenim krugovima zbog čega nositelji tajnih znanja dolaze na udar inkvizicije te odlaze u ilegalu.
U kasnom srednjem veku počeo se sve više širiti strah od veštica te su mnoge žene mučene i spaljene kao veštice pod optužbom da su prodale dušu vragu i dobile moć za nanošenje nesreća ljudima. Crkva je inkvizicijom aktivno pokušala da iskoreni čarobnjake i veštice svim sredstvima, ali su neka umeća opstala, poput astrologije i proricanja budućnosti, što se može smatrati vrstom magije koja je aktivna još i danas.
Renesansa
Razdoblje renesanse prati nagli uspon nauke i poletnost duha novog doba. Kako je renesansa imala za cilj da se obnove ideali antike u kulturi, nauci i društvu, tako je dotadašnji hrišćanski aristotelizam zamenio mistični novoplatonizam kojim se ponovno razbuktalo ezoterijsko i hermetičko učenje među renesansnim misliocima.
U to vreme deluju mnogi istaknuti okultisti, astrolozi, kabalisti i alhemičari poput Agripe, Nostradamusa, Marsilija Fičina, Paracelzusa, Đijambatiste Dela Porte, Džona Dija i drugih.
Intelektualne i duhovne napetosti pojačane su zbog reformacije i protestanata, posebno u Nemačkoj, Engleskoj i Škotskoj. Plemstvo je pokazalo veliko zanimanje za horoskope i praznoverje u 15. i 16. veku.
Prosvetiteljstvo
18. vek obeležio je razvoj empirijske nauke, građanskog društva i povećani uticaj države na prosvetljenje naroda. Pod uticajem kartezijansko-njutnovske doktrine nastoji se da se racionalno objasne sve pojave u fizičkom svetu, te se želi da se racionalizuju i verovanja poput religije. Prosvetiteljstvo naročito nastoji da dokuči svako praznoverje, te se obrušava na ostatke takvih verovanja, kao i na magiju, alhemiju i slične prakse.
Nauka se predstavlja kao nova religija koja bi trebala da predvodi ostvarenje novog društva zasnovanog na razumu i iskustvu. Usprkos tome, razdvajanje okultizma od empirijske nauke teklo je sporo, tako da su se i neki od najvećih prosvetiteljskih umova bavili okultnim disciplinama, poput Isaka Njutna, koji je aktivno proučavao alhemiju i astrologiju.
Magijski preporod u 19. veku
Pojava knjige Magus 1801. godine engleskog autora Francisa Bareta dovela je do obnove zanimanja za magiju i okultne teme u 19. veku.
Magijski preporod koincidirao je s romantizmom u književnosti. Racionalizam i tehnicizam novoga doba, kao i zahuktala industrijska revolucija nisu pospešivali notaciju čoveka koji beži u mistične krajolike i davne svetove. To je stvorilo pogodno tlo za širenje okultizma, koji je popularizovao znameniti francuski okultista Elifas Levi. Na njegovom učenju zasnovana su brojna okultna drušva (Zlatna zora, O.T.O i dr.) i pokreti (teozofija), a njegov rad sledili su i kasniji okultisti i magovi poput Alistera Kroulija i S. L. Makgregora Matersa.
Zakonska zabrana u Republici Srbiji
Zakonom o javnom redu i miru Republike Srbije koji je donet 2016. godine u članu 15, stavci Uznemiravanje građana vračanjem, proricanjem ili sličnim obmanjivanjem, u šta se može ubrajati astrologija, tarot, numerologija i druga paganska/politeistička (mnogobožačka) verovnja stoji:
Ko se bavi vračanjem, proricanjem sudbine, tumačenjem snova ili sličnim obmanjivanjem na način kojim uznemirava građane ili narušava javni red i mir - kazniće se novčanom kaznom od 10.000 do 50.000 dinara ili radom u javnom interesu od 40 do 120 časova. –  Zakon o javnom redu i miru Republike Srbije.
MG155 (N)