Godina izdanja: 2017
ISBN: 978-86-6337-024-1
Autor: Domaći
Jezik: Srpski

Hrišćanska misao 2017 443 strane

odlična očuvanost

1. Opis dela

„Dosije Sarajevo“ je publicističko-dokumentarna knjiga u kojoj Milivoje Ivanićević predstavlja arhivske podatke, svedočenja, medijske zapise i sopstvene interpretacije vezane za istoriju sarajevskih političkih, etničkih i bezbednosnih odnosa uoči i tokom rata 1990–1995.

Knjiga je pisana u istraživačko-publicističkom stilu i ima obeležja:

dokumentaristike,

političke publicistike,

kompilacije različitih izvora,

i snažno izražene interpretativne pozicije autora.

2. Struktura

Iako izdanja variraju, knjiga je uglavnom organizovana u sledeće celine:

I – Istorijsko-politička pozadina Sarajeva

kratak pregled etničkih odnosa u gradu,

istorijski razvoj socijalističke BiH,

politički pluralizam i raspad Jugoslavije.

Ovo poglavlje postavlja scenu za ono što će autor kasnije nazvati „razaranjem multinacionalnog Sarajeva“.

II – Događaji 1992. godine

početak sukoba,

sporna pitanja oko demonstracija 5. aprila,

uloga paravojnih formacija i Zaštitnih jedinica MUP-a BiH,

pitanje prvih civilnih žrtava.

Ivanićević nastoji da ospori neke ustaljene narative, oslanjajući se na svedočenja, transkripte i medijske izveštaje.

III – „Dosije“: dokumenta, zapisnici, citati

Ovo je osnova knjige. Autor prezentuje:

izvode iz telefonskih transkripata,

službene zapisnike (kako on tvrdi),

delove svedočenja pred međunarodnim institucijama,

novinske tekstove, sa sopstvenim komentarima.

Materijal nije uvek kritički proveren prema akademskim standardima, ali je obiman.

IV – Sarajevo tokom rata

blokada grada,

uloga Armije BiH i MUP-a,

položaj srpskog stanovništva u gradu,

primeri progonâ i zlostavljanja.

Ovo je najkontroverznije poglavlje, jer je u velikoj meri zasnovano na selekciji izvora koji potvrđuju autorovu tezu o „sistematskim zločinima nad Srbima u Sarajevu“.

V – Zaključna interpretacija

Autor formuliše više teza, koje se mogu sumirati u sledeće:

Sarajevo 1992–1995. nije bilo „opkoljeni grad“ u klasičnom smislu, već „podeljeni grad sa više linija fronta“.

Nasilni incidenti nad srpskim stanovništvom bili su, po njemu, sistematski.

Uloga političkog vrha BiH predstavlja se kao odlučujuća u pogoršanju građanskog sukoba.

3. Metod i ograničenja dela
Metod

kompilacija i interpretacija različitih dokumenata,

upotreba svedočenja i novinskih izveštaja,

autorov narativ dominira analizom,

struktura knjige liči na dosije/arhivu (otuda i naslov).

Prednosti

skupljeno je mnogo fragmentarne građe o pojedinim događajima,

pokazuje perspektivu koja je u domaćoj istoriografiji manje zastupljena,

pomaže istraživačima koji se bave ratnim Sarajevom da pojačaju proveru svojih izvora.

Ograničenja / metodološke slabosti

Ovo je važno za akademski rad, pa je istaknuto neutralno:

Izvori nisu uvek naučno provereni, često bez potpune arhivske reference.

Izbor izvora je selektivan, u skladu sa autorovom tezom.

Komentari imaju politički karakter, što smanjuje akademsku objektivnost.

Knjiga je više publicistička nego naučna, pa zahteva uporednu proveru sa akademskim istraživanjima.

Ovo ne umanjuje vrednost kao svedočanstvo jedne perspektive, ali je važno u naučnom pristupu.

4. Značaj dela

Knjiga je značajna:

kao dokument vremena,

kao primer publicistike koja pokušava da razbije jednodimenzionalne narative,

kao izvor materijala za kritičku analizu rata u BiH,

kao pregled svedočenja koja bi inače bila razbacana po arhivama, novinama i zapisnicima.

Međutim, ona ne može sama biti konačan istorijski izvor — mora se ukrštati sa:

Istraživanjima Međunarodne komisije za nestala lica,

presudama Haškog tribunala,

radovima Burgera, Hoaga, Handžića, Donskih,

srpskim i bosanskim akademskim studijama.

„Dosije Sarajevo“ Milivoja Ivanićevića je dokumentarno-publicistička knjiga koja kroz izbor arhivskih zapisa, svedočenja i medijskih izveštaja nastoji da ponudi alternativnu interpretaciju događaja u Sarajevu tokom 1990–1995. Autor analizira političku pozadinu sukoba, položaj srpskog stanovništva i navodi mnogobrojne primere nasilja nad njima. Iako delo sadrži obimnu građu, njegova metodologija je selektivna i jasno obojena autorovim stavovima, pa se mora čitati kritički i uz konsultaciju naučnih izvora. Knjiga predstavlja važan doprinos razumevanju diskursâ o Sarajevu, ali ne i akademski konačan opis događaja.