Godina izdanja: 2007
ISBN: 978-86-83603-23-7
Autor: Domaći
Oblast: Istorija umetnosti
Jezik: Srpski

Galerija Matice srpske 2007 413 strane : ilustrovano

odlična očuvanost

Jakov Orfelin i njegovo doba — Miroslava Kostić
je stručna monografija / katalog‑studija posvećena slikarstvu i kulturnom kontekstu Jakova Orfelina, jednog od vodećih predstavnika srpskog baroknog slikarstva sredine i druge polovine XVIII veka.

Ovo delo predstavlja najopsežniji i najdublji prikaz života, opusa i umetničkog konteksta Jakova Orfelina, sagledan u odnosu na estetske, kulturne i društvene tokove kasnog baroka, rokokoa i ranog prosvetiteljstva među Srbima u Habzburškoj monarhiji.

Ko je bio Jakov Orfelin?

Jakov Orfelin (oko 1730‑1803) bio je srpski barokni slikar i ikonopisac koji je:

školovan na Bečkoj likovnoj akademiji,

stvarao u manastirima, crkvama i za privatne naručioce,

ostavio značajne ikonostase i portrete,

predstavljao most između tradicionalnog ikonopisa i evropskih umetničkih uticaja.

Orfelin je po duhu i stilu bio najbliži epohi prosvetiteljstva i njenim estetskim idealima, uz uticaje rokokoa i klasicizma, zbog čega je postao važna figura prelaza srpske umetnosti u modernije tokove.

Sadržaj i struktura knjige

Umetnik u svom vremenu — „doba”

Kostić ne prikazuje Orfelina izolovano, nego ga smešta u širi istorijski i društveni okvir XVIII veka:

Habzburška monarhija i prosvetiteljstvo,

uticaj terezijansko‑jozefinističkih reformi na obrazovanje i umetnost,

odnosi crkvene tradicije i modernih umetničkih praksi.

Ovo „doba” obuhvata ne samo Orfelinov život, nego i kulturne i političke promene koje su oblikovale njegovu umetničku okolinu.

Analiza umetničkog opusa

Knjiga daje temeljnu analizu Orfelinovih radova:

ikonostasi u crkvama Banata i Srema,

portreti i studije figure,

crteži i pripreme za bakroreze,

odnosi prema savremenim i evropskim pravcima.

Posebna pažnja posvećena je i ikonografskim rešenjima, stilskoj evoluciji i tehnikama slikanja.

Dokumentarni prilog i ilustracije

Izdanje je ilustrovano reprodukcijama Orfelinovih dela, crteža i arhivskih materijala, što ga čini korisnim ne samo kao teorijsko štivo, već i vizuelnom bibliografijom za umetnike i istoričare umetnosti.

Značaj knjige

➤ Istorijski doprinos: daje novi pogled na Orfelina kao umetnika koji je, uz Teodora Kračuna i druge barokne slikare, oblikovao identitet srpske likovne tradicije u vreme prelaza ka prosvetiteljstvu.

➤ Kulturološka širina: spoj umetničke analize i društveno‑istorijskog konteksta omogućava čitaocu da razume ne samo dela nego i duh vremena u kojem su nastajala.

➤ Referentno delo: zbog obima, dokumentarnog materijala i analitičke dubine, knjiga je značajna kao referentna monografija o jednom od centralnih autora srpske umetničke istorije XVIII veka.