Godina izdanja: Ostalo
ISBN: Ostalo
Autor: Domaći
Oblast: Slikarstvo
Jezik: Srpski

kao na slikama

retko

umetnički paviljon
cvijeta zuzorić
1986

Đurđe Teodorović (Obrovac, 18. decembar 1907 – Beograd, 6. jul 1986) bio je srpski i jugoslovenski akademski slikar, redovni profesor Fakulteta likovnih umetnosti u Beogradu scenograf, ilustrator knjiga i plakata i karikaturista.
Đurđe Teodorović
Lični podaci
Datum rođenja
18. decembar 1907.
Mesto rođenja
Obrovac, Austrougarska
Datum smrti
5. jul 1986. (78 god.)
Mesto smrti
Beograd, SFRJ
Umetnički rad
Polje
Slikarstvo
Pravac
Socrealizam, Moderna
Sa slikarima socrealizma osniva umetničku grupu ”Život”, ali se posle usavršavanja u Parizu vraća kao modernista koji se poigrava formom do apstrakcije. Pokazao je posebnu veštinu u kompoziciji, a njegove forme su monumentalne, dostojanstvene i razigrane.[1]
Detinjstvo i Mladost
uredi
Rođen je u porodici sveštenika, Nikole Teodorovića rodom iz Turije. Od oca i iz roditeljskog doma poneo je iskrena patriotska i rodoljubiva osećanja. Osnovnu školu je pohađao u rodnom mestu, nižu srednju u Bačkoj Palanci, a V i VI razred gimnazije u Beogradu.[2]
Od 1927. do 1933. studirao je na Umetničkoj školi u Beogradu kod profesora Bete Vukanović, Ljubomira Ivanovića i Milana Milovanovića.[3]
Karijera
uredi
Prvi put je izlagao 1932. u Beogradu. Bio je jedan od osnivača i pripadnika levičarske, socijalno orijentisane umetničke grupe „Život“ (1934-1941), koja se zalagala za angažovanu realističku umetnost, zajedno sa Đorđem Andrejevićem Kunom, Mošom Pijade, Pivom Karamatijevićem, Borom Baruhom i Mirkom Kujačićem. Godine 1936. je učestvovao na „Bojkotaškoj izložbi“.[2]
Bio je jedan od osnivača „NIN“-a gde je radio kao karikaturista (1936−1937); sarađivao je u „Pravdi“ i objavljivao političke karikature u „Ošišanom ježu“ (1938−1941), a bavio se i ilustracijom, pretežno dečjih knjiga. Godine 1938. radio je kao scenograf u Srpskom narodnom pozorištu. Za vreme okupacije živeo je u Zemunu, a 1944. bio je na frontu pri štabu Armije, radeći na propagandi.[1]
Početkom 1945. godine prebačen je u Novi Sad gde je za Srpsko narodno pozorište izradio scenografiju za predstavu `Mati` K.Čapeka (premijera 1. II 1945); kao crtač, ilustrator i karikaturista radi u Slobodnoj Vojvodini (današnji Dnevnik) do 1946. godine. Te godine je postavljen za profesora Više pedagoške škole, a od 1948. do penzionisanja 1968. godine bio je profesor Akademije likovnih umetnosti u Beogradu.[3][4]
Odlazi na dvogodišnje školovanje u Pariz (1945-1949) gde pored konvencionalnog i formalnog likovnog obrazovanja, i kraće romantičarske faze pod uticajem Delakroa, podleže i savremenim slikarskim tokovima avangarde sa Monmartra prihvativši likovni pravac „moderne“, postepeno se oslobađa naracije, geometrijski stilizuje i stvara figuralnu simboliku.[2]
Modernu je doneo 1950. godine u Beograd i bio njen snažni promoter u beogradskim umetničkim krugovima. Po povratku iz Pariza, proširuje svoje slikarske vidike, što se primećuje u tematskom i kompozicionom pristupu slici, vraća se aktu, portretu i pejzažu. To se najbolje ogleda u slici „Tri skice“ urađenoj u kombinovanoj tehnici. Iako je Đurđe bio pripadnik socrealizma, ovom slikom pokazao je i druge specifičnosti svog slikarstva. Kompozicija ovog dela, koja je realistička po poetici, po senzibilitetu je i intimistička. Modernoj pripada i njegov smisao apstrahovanja nebitnih detalja forme, na pomenutoj slici, i njeno svođenje na asocijalne i simboličke sadržaje.[3]
Na kolektivnoj izložbi „Slikarstvo i vajarstvo naroda Jugoslavije XIX i XX veka“, izlagao je u Beogradu, Ljubljani, Zagrebu, Pragu, Varšavi, Lenjingradu, Moskvi i Budimpešti (1947-48). Prvi put je samostalno izlagao 1954. godine u galeriji Grafički kolektiv, a 1968. godine priređuje se njegova prva velika retrospektivna izložba u Galeriji Doma JNA[1].[3]
Pored pedagoškog rada i slikarstva, izražavao se i u drugim likovno-umetničkim formama: ilustraciji, novinarstvu (pisao je u kulturnim rubrikama na aktuelne likovne teme), karikaturi, scenografiji, skulpturi...[4]
Teodorović u listu „Dnevnik“, 14. novembra 1982. godine. kaže:
„ Jeste, rasipao sam se i možda je to moja greška, ali drugačije nisam mogao i verovatno bih ponovo živeo i radio isto tako. Znam da je moja široka društvena i umetnička angažovanost štetila mom slikarskom izrazu, ali još kao veoma mlad osetio sam predratni napredni omladinski pokret kao svoj i ostao veran tim opredelenjima. Takav život ne kondenzuje slikara, već ga stavlja u uske okvire i onemogućava mu da rano otkrije neke umetničke zakonitosti. Imao sam zbog toga kriza, dilema, da li da sve ostavim, ali slikao sam iz iste takve potrebe kao što sam radio i drugo. U svakom slučaju, neka vreme donese ocene o svemu.[2] ”
Živeo je u kući u Njegoševoj broj 3 u Zemunu. Umro je u Zemunu gde je i sahranjen 1968. godine.[4]
Dela
uredi
Naslikao je monumentalne kompozicije velikog formata na temu NOB-a, obnove zemlje i istorijske sadržaje: „Prvi srpski ustanak“, „Srbija se oslobađa nasilnika (1803) “, „U svitanje“ (dve varijante), „Sedmi dan“, „Sutjeska“... i mnoge druge slike. Desni zid skupštinske sale u glavnom u zdanju Gradske opštine Zemun krase dve freske ”Vrzino kolo” iz 1959. (324 × 653 cm), i ”Ženski akt” (324 × 320 cm) iz 1964. godine, a kabinetu predsednika opštine je kompozicija iz njegove rane faze stvaralaštva ”Osvajanje Zemuna 1521” (149 × 176 cm) koje je Teodorović poklonio Zemunu. Sva ova dela odišu impresionističkim tendencijama, jakim koloritom, širokim i temperamentnim potezom, puna emotivnog naboja i senzibiliteta, kakav može da izrazi slikar patriota i iskreni rodoljub.[5]
Nagrade i priznanja
uredi
Godine 1958. dobio je prvu Saveznu nagradu za slikarstvo, nagradu SUBNOR-a Jugoslavije i niz drugih.[4]

jugoslovensko slikarstvo xx veka umetnost srpska jugoslovenska moderna moderno savremena savremeno slikari slikarski katalozi katalog slikara