ISBN: Ostalo
Godina izdanja: 299
Autor: Domaći
Oblast: Fudbal
Jezik: Srpski

Spoljašnjost kao na fotografijama, unutrašnjost u dobrom i urednom stanju!

Taktika i metodika

Ivan Toplak (Beograd, 21. septembar 1931 — Maribor, 26. jul 2021[1]) bio je jugoslovenski fudbaler, trener, profesor za fudbal na univerzitetu u Stanfordu (Kalifornija-SAD), selektor reprezentacije Jugoslavije i priznati fudbalski stručnjak.

Karijera
Igračku karijeru je počeo u Sloveniji, u mlađim kategorijama Branika iz Maribora, a potom se afirmisao u Odredu iz Ljubljane (1951-1954). U sezoni 1953/54 za Odred je na 25 prvenstvenih susreta postigao 14 golova, ali nije uspeo da ih sačuva od ispadanja iz elitnog ranga. Ipak, zahvaljujući svom odličnom učinku prešao je u redove beogradskih crveno-belih. Za Crvenu zvezdu (8. avgust 1954- 11. decembar 1960) je odigrao 120 takmičarskih utakmica i postigao 70 golova, po čemu je 13. strelac u istoriji kluba (ukupno je odigrao 210 mečeva, uz 144 pogodaka). U dresu `crveno-belih` četiri puta je osvajao državno prvenstvo: 1956, 1957, 1959, 1960. Uz 10 utakmica i 12 golova za mladu reprezentaciju (1955-1956), odigrao je i jednu utakmicu za najbolju selekciju Jugoslavije: 28. novembra 1956. protiv Engleske (0:3) u Londonu.[2][3]

Već u prvoj sezoni 1954/55 bio je prvi strelac tima u šampionatu sa 14 golova na 23 utakmice. Koliko je bio uspešan govori i podatak da je u čak pet od šest mečeva protiv najvećih rivala bio strelac u ovom prvenstvu. Po jednom je pogađao mrežu u mečevima protiv Partizana (2:1 i 4:1), splitskog Hajduka (2:2 i 1:4) i Dinama u Zagrebu (3:2), a po dva gola je zabeležio protiv Željezničara (6:1) i zagrebačke Lokomotive (4:0). U osmini finala Kupa doneo je trijumf crveno-belima u Zagrebu od 3:2 protiv Dinama postigavši dva pogotka.

Svoju prvu titulu prvaka sa Zvezdom je osvojio u sezoni 1955/56, kada je postigao 12 golova na 24 meča i bio drugi strelac tima, iza Bore Kostića, koji je 14 puta matirao protivničke golmane, a klub je na kraju imao pet bodova više od Partizana. Ivan je po dva puta matirao čuvare mreže Veleža (3:1) i Sarajeva (3:2), a ponovo je bio koban po zagrebački Dinamo postigavši gol u trijumfu Zvezde u Beogradu od 4:3. Izuzetan učinak imao je u Kupu Jugoslavije 1955. godine, kada je postigao čak 10 golova na tri utakmice. Pet puta se upisao protiv Radničkog u Kragujevcu (9:1), dva puta u osmini finala protiv Sarajeva (4:2), a tri u četvrtfinalu protiv Dinama iz Zagreba (4:1). Bio je ubedljivo najbolji strelac ekipe u najmasovnijem takmičenju, ali je Zvezdu u polufinalu zaustavio beogradski BSK (0:4).

Zvezda je prvi put u Kupu evropskih šampiona zaigrala u sezoni 1956/57 i odmah stigla do polufinala. Toplak je na pet mečeva dva puta bio strelac, po jednom na startu takmičenja protiv holandskog Rapida iz Herlena (4:3 i 2:0). U prvom polufinalnom susretu protiv Fiorentine (0:1) u Beogradu se povredio posle duela sa italijanskim reprezentativcem Červatom u 33. minutu. Nije mogao da nastavi meč, pa je Zvezda do kraja igrala sa desetoricom fudbalera, jer tada još uvek nisu bile uvedene izmene. To je presudno uticalo na krajnji ishod, a revanš u Firenci je završen bez golova. Titula prvaka države odbranjena je sa četiri boda prednosti u odnosu na drugoplasiranu Vojvodinu uz šest Toplakovih golova na 12 utakmica. Nastavio je da teroriše zagrebački Dinamo, protiv koga je još jednom bio strelac i to pobedonosnog gola u 80. minutu za 1:0.

U novom evropskom pohodu Zvezde u Kupu šampiona 1957/58, Toplak je odigrao pet utakmica i pogodio mrežu Norćepinga (2:2) u prvom meču osmine finala, da bi u četvrtfinalu ekipu zaustavio čuveni tim Mančester Junajteda, takozvane `Bezbijeve bebe` (1:2 i 3:3), koji su nažalost odmah posle beogradskog meča imali tešku avionsku nesreću kod Minhena, kada je nastradala većina vodećih igrača ovog legendarnog tima.

Toplak je u šampionatu Jugoslavije 1957/58 devet puta bio strelac i još jednom bio drugi golgeter ekipe. U remijima protiv Partizana tri puta je postigao gol, jednom u prvom delu sezone (2:2) i dva puta u drugom delu (2:2). Sezonu 1958/59 je skoro celu propustio zbog služenja vojnog roka u JNA, ali je Zvezda i bez njega vratila titulu predvođena sjajnim Borom Kostićem.

Po povratku u tim, Toplak je doprineo odbrani titule, svoje četvrte u Zvezdi sa pet golova na 11 mečeva. Upisao se u remiju protiv Partizana (1:1), a kasnije je imao sjajan finiš sa tri pogotka u poslednja tri kola, po jedan protiv Sarajeva (4:2), beogradskog Radničkog (5:4) i Slobode iz Tuzle (5:1). Tako je pomogao Zvezdi da za bod nadmaši Dinamo u šampionskoj trci. Karijeru mu je naglo prekinula povreda, pa je morao da okači kopačke o klin 11. decembra 1960. sa svega 29 godina.

Kad je prestao da igra, bio je trener Crvene zvezde od 1964. do 1966. godine, ali nije osvajao trofeje. Potom odlazi u SAD gdje je radio u američkoj profesionalnoj ekipi Kalifornija Klipers (San Francisko) do 1969, onda je nastavio kao profesor u Stanfordu (1969-1971), a zatim je trenirao i ekipu San Hozea od 1974. do 1975. Po povratku u Jugoslaviju, bio je profesionalni trener u FSJ, od 25. septembra 1976. do 8. maja 1977. bio je selektor reprezentacije Jugoslavije (1976/77). Na klupi `plavih` je bio na svega osam utakmica. Ostao je u FSJ i rukovodio je stručnim radom u mladoj i olimpijskoj [3] Preuzeo je mladu i olimpijsku selekciju Jugoslavije, sa kojom je bio četvrti na igrama u Moskvi 1980. godine, a u Los Anđelesu 1984. godine doveo je Jugoslaviju do bronzane medalje. Bio je i selektor reprezentacije Jugoslavije u tandemu sa Ivicom Osimom na tri utakmice tokom 1986. godine. Kasnije je vodio i Indoneziju od 1991. do 1993. godine. Autor je brojnih knjiga iz oblasti fudbalske strategije i nosilac ordena za zasluge FIFA za doprinos razvoju svetskog fudbala. Već duži niz godina živi u Sloveniji....



Fudbal (engl. football, od engl. foot) — „stopalo“ i ball — „lopta“) ili (hrv. nogomet), kolektivni je sport koji se igra između dve ekipe, sastavljene od po jedanaest igrača. Fudbal je trenutno najpopularniji sport na svetu. Igra se u preko 200 zemalja. Mogu ga igrati ljudi svih godišta i muškarci i žene. Često se o fudbalu govori kao o „najvažnijoj sporednoj stvari na svetu“. Igra se fudbalskom loptom na pravougaonom igralištu s prirodnom ili veštačkom travom. Golovi su smešteni jedan nasuprot drugom na kraju uže strane igrališta. Cilj igre je ubaciti loptu u protivnički gol bilo kojim delom tela osim rukom. Jedino golman može u ograničenom prostoru, takozvanom kaznenom prostoru, igrati rukom. Pobednik utakmice je ekipa koja na kraju utakmice postigne više golova (pogodaka).

Savremena fudbalska igra razvila se u Engleskoj posle stvaranja prvog fudbalskog saveza 1863. godine. Prva pravila datiraju iz iste godine, a sa manjim promenama održala su se i do danas. Najviše fudbalsko telo je FIFA. FIFA organizuje Svetsko prvenstvo u fudbalu.


Igre koje su se temeljile na šutiranju lopte odigravale su se u mnogim zemljama tokom istorije. Najstarija igra o kojoj postoje dokumenti je cuju[2], koja se pominje tokom vojnih vežbi za vreme dinastije Čin u Kini (255.-206. pre nove ere). Ostale pradavne igre bile su kemari u Japanu i harpastum u Starom Rimu.

Pravila fudbalske igre su doneta sredinom 19. veka da bi konačno ujedinila sve vrste fudbala koje su se igrale po raznim školama širom Velike Britanije. Prva su pravila izmišljena u Kembridžu 1848, ali nisu bila usvojena. Tokom 50-ih godina 19. veka brojni klubovi u državama s engleskim kao maternjim jezikom igrali su fudbal koji se razlikovao od jednog do drugog mesta. Neki su klubovi donosili sopstvena pravila, a najpoznatija su bila „Šefildska fudbalska pravila“ iz 1867. Takođe, 1862, Džon Čarls Tring izneo je svoju vrstu pravila koja su imala uticaja u stvaranju prvih „fiksnih“ pravila[3].

Sva ova pravila su imala pozitivnu posledicu; stvaranje prvog fudbalskog saveza, dana 26. oktobra 1863.. Prvo okupljanje saveza bilo je u Freemason`s Tavern u ulici Great Queen Street u Londonu[4].

U Freemason`s Tavern, tokom pet susreta između oktobra i decembra, doneta su službena pravila koja su, s manjim izmenama, na snazi i danas. Na završnom sastanku, klub Blackheath povukao se iz saveza zbog izbacivanja dva pravila; prvo, u kojem je pisalo da je dopušteno igrati rukom bilo gde na terenu i drugo, u kojem je dozvoljeno udaranje po nogama.

Danas, pravila donosi IFAB (International Football Association Board). Ovo je telo osnovano 1886. posle sastanka u Mančesteru[5]. Na tom su sastanku učestvovali, osim engleskog, i škotski, velški i irski fudbalski savez.

Najstarije fudbalsko takmičenje je engleski FA kup, prvi put održan 1872.[6] Engleska je takođe dom najstarije lige, osnovane 1888. od strane Aston Vile. Originalni sistem takmičenja okupljao je 12 ekipa iz srednje i severne Engleske.

FIFA je osnovana 1904. u Parizu, obećavši da će poštovati i pokušati da unapredi fudbalska pravila. Povećana popularnost fudbala na međunarodnom nivou dovela je da IFAB primi FIFA-u pod svoje okrilje 1913. godine. U današnje vreme, IFAB se sastoji od četiri člana iz FIFA-e, kao i od jednog predstavnika iz svakog od četiri britanska saveza.

Danas, fudbal svoj status najpopularnijeg sporta na svetu duguje jednostavnim pravilima i minimalnoj opremi. Fudbal se danas igra na profesionalnom nivou u više od dvesta zemalja sveta, a zanimljivo je napomenuti da je, prema FIFA-i, veći broj amatera nego profesionalaca. Također, FIFA je 2001. objavila da preko 250 miliona ljudi igra fudbal redovno za neki profesionalni ili amaterski klub.

U velikom delu sveta, fudbal zbog činjenice da je ekipni sport, zbližava ljude i poboljšava odnose između mesta, gradova, pa čak i država. Američka TV-stanica „ESPN“ tvrdi da je plasman Obale Slonovače na Svetskom prvenstvu 2006. prekinuo građanski rat u toj afričkoj zemlji. No, nasuprot tome, dobro je poznat slučaj „fudbalskog rata“ između Hondurasa i Salvadora[7], kao i nemili događaj na Maksimiru 1990, na utakmici između Dinama i Crvene zvezde....