Godina izdanja: 2013
ISBN: 978-86-86525-55-0
Jezik: Srpski
Autor: Strani

Naslov: San i donji svet
Autor: Džejms Hilman

Originalni naslov: James Hillman – The Dream and the Underworld

Izdavač: Fedon, Beograd
Prevod: Mirjana Sovrović
Stručni saradnici Marijana i Velimir B. Popović
Jezik: b.c.h.s./srpski
Godina izdanja: 2013

Pismo: latinica
Žanr: psihologija

ISBN: 978-86-86525-55-0

POVEZ: broširano, sa zaštitnim omotom
Br. str.: 308
Fizički opis: 21 cm
Masa (u gr): 310

knjiga je potpuno nova - moja ocjena 5* 

[kategorizacija stanja:

5*- potpuno nova knjiga, neotvorena (od 2000. nadalje)
5 - netaknuta, a može biti i starije izdanje 
4 - vidljivi vanjski znaci korišćenja, ali knjiga u dobrom stanju 
3 - oštećena izvana (korica), unutra bez oštećenja 
2 - oštećena izvana, oštećena iznutra - podvlačena grafitnom olovkom ili pohabane stranice 
1 - knjiga oštećena izvana i iznutra, podvlačena hemijskom, flomasterima ili bojama, ali čitljiva 

- za svaku karakteristiku/oštećenje koje nije obuhvaćeno prethodnim pišem dodatnu napomenu ili ukazujem na fotografiju]

DODATNO UZ KNJIGU:

„Čemu sliči san?“ Još od tog Aristotelovog pitanja iz antike, pejzaž sna možemo da prikažemo samo kroz analogije, poređenja, metafora. Ili mu pak – kao što u ovoj provokativnoj studiji sugeriše Džejms Hilman – možemo prići tako što ćemo odustati od svakog pokušaja da ga racionalizujemo i prevedemo na dnevni jezik – drugim rečima, od onoga što se, doduše, suprotnim metodima, dogodilo u slučaju Frojda i Junga. Za Hilmana se rešenje tog problema sastoji u okretanju mitologiji kao onoj pravoj, čistoj „psihologiji antike“ i čitanju sna kao dimenzije „Donjeg sveta“, koji je nevidljivo isprepleten s Gornjim svetom.

Da bi nas pratio u taj noćni silazak u „drugi svet“, Hilman pribegava ogromnom nasleđu arhaičnih tradicija, od one egipatske (koja podzemni svet prikazuje kao kraljevstvo u kojem mrtvi hodaju s glavom nadole), preko rimske do indijske. U tim ritualim i mitovima, mnogo više nego u savremenoj psihološkoj praksi – koja uvek pomalo boluje od redukcionizma – srešćemo se s predstavama koje nam, čak i danas, mogu više pomoći u onoj „tihoj borbi na pragu“ koja predstavlja naš odnos sa snovnom realnošću. Razvijajući u dubinu Jungove ideje o kolektivnom nesvesnom, Hilman se vraća klasičnim teorijama u smislu poetke mitologije. On naš snovni život dovodi u vezu sa mitovima Donjeg sveta – mračne strane duše, njenih predstava i senki – kao i s bogovima i figurama smrti. To vodi re-viziji tumačenja sna  u odnosu na psihologiju „umiranja“. Knjigu zaključuje dugim nizom konkretnih snovnih predstava i tema iz psihološke prakse.

***

Htonski pogled na snove
Prof. Žarko Trebješanin

Džejms Hilman, “ San i donji svet “, Fedon, Beograd 2013.
Ova Hilmanova knjiga bavi se istraživanjem fenomena sna, kao i kritičkim preispitivanjem najpoznatijih teorija tumačenja snova sa stanovišta arhetipske psihologije.

Džejms Hilman u istraživanju delimično sledi svoje velike prethodnike Frojda i Junga, ali ih na određenoj tački napušta, kako bi razvio svoje originalno tumačenje snova. On ih sledi u dubinskom pristupu snovima kao izrazu podzemnog sveta psihe, ali odbija da ih tumačenjem privodi dnevnom, Gornjem svetu. Hilman se ne slaže sa Frojdom da je san šifrovana poruka koju valja dešifrovati jezikom ega, a ni sa Jungom da je san kompenzacija jednostranosti svesnog ja. Varljiva je, netačna i štetna njihova teza da je san povezan sa životom, sa egom, sa samorazvojem, kompenzacijom. San nije povezan sa životom, nego sa smrću, sa Donjim svetom i njihovim bogovima, tvrdi Hilman.
Likovi iz sna nisu nagoni, kompleksi ili drugi elementi ličnosti snevača. Njihovo shvatanje na subjektivnom nivou kao sopstvenih sposobnosti, mogućnosti i osobina, vodi ka uništenju Donjeg sveta, ka gubitku utvara, bogova i duše, smatra Hilman ( str. 152 ).
Njegova teroija je protiv tumačenja snova iz dnevne perspektive koja ubija san, secira njegov leš i škodi duši. Hilman pušta san da sam govori o sebi, jezikom i simbolima primerenim snu, a to znači govoriti polivalentnim jezikom simbola i predstava Donjeg sveta. Neprozirnost, nejasnost i višesmislenost sna, a ne prepreka koju treba otkloniti tumačenjem.

Ova Hilmanova studija posvećena je preispitivanju prirode sna u svetlosti mita o Donjem svetu ( rodno mesto sna ). Njegov pristup je arhetipski, od logosa ka mitosu, a metod je dubinski, gde se uvek ide unazad, od teksta sna do najdubljih mitskih, imaginalnih korena.

Snu, koji povezuje Donji sa Gornjim svetom, dakle, valja prići sa “ njegove strane mosta “, iz perspektive noći, Carstva smrti, Hada. Donji svet je carstvo mrtvih, htonskih bogova i demona u kojem je sve obrnuto u odnosu na Gornji svet. U tom svetu suvereno stoluje jedino psiha, to “ čisto psihički svet “, u kojem se bezglasno kreću beskrvne seni, bez mesa i kostiju. “ Donji svet je mitološki oblik opisivanja psihološkog kosmosa “ ( str. 79 ).
Osnovna, provokativna teza Hilmanovog pristupa snu glasi: San je u tesnoj vezi sa dušom, sa Donjim svetom, sa Hadom, a to znači sa smrću. Otuda, pogrešno je san prevoditi na jezik budnog ja, premeštati ga u Gornji svet, već naprotiv, valja ga očuvati kakav jeste, spasavati ga od tog, njemu tuđeg, dnevnog sveta. Analitičar koji analizira snove mora se smelo spustiti u najdublji ponor, u Carstvo mrtvih, u nepoznate prostore psihe pacijenta. On je psihopomp, vodič duše u podzemlje psihe, poput Vergilija, Tiresije ili Harona.
U čemu je, dakle, Hilmanov radikalni obrt u analiziranju snova? Tumačenje snova, kaže Hilman, “ nije nauka o životu nego nauka o smrti “ ( 201). San nije kompenzacija nego inicijacija u Donji svet, u tajnu smrti, u misteriju duše. Likovi iz snova nisu, kako je smatrao Jung, ni stvarne osobe ( objektivni nivo tumačenja ), a nisu ni osobe snevača ( subjektivni nivo ). Tako, recimo, stariji brat u snu nije stvarni brat, niti je savest, nego je arhetipska predstava iz Donjeg sveta. Lica iz sna su “ supersonae, obrazine u čijoj se praznini nalazi neki numen “, veli Hilman ( str 103 ).

Hilmana ne zanima šta san “znači”, već mu je cilj da omogući “ snu da nastavi sa radom u duši “. Po njemu, “ rad sna je konzervatorski “. San se ne sme koristiti u dnevne svrhe (istraživanje prošlosti, izvlačenje poruka ili otkrivanje poruka o budućnosti) jer se tako gubi suština sna. Sam san deluje isceljujuće, a ne njegovo tumačenje. Kako slikovito kaže Hilman: “ Bolje je crnog psa iz sna celog dana držati pred svojim unutrašnjim čulima nego “poznavati” njegov smisao (seksualni impulse, kompleks majke, opaka agresija, čuvar ili šta već hoćete). Bolji je živi pas od psa nafilovanog pojmovima ili nadomeštenog tumačenjem” ( str 188 ).

Mirjana Sovrović prevela je sjajno i ovaj jezički zahtevan i složen Hilmanov tekst, baš kao i prethodnu knjigu ovog autora, Kod duše. Ali i više od toga, ona je u više dragocenih fusnota, nenametljivo, dala jasna, i precizna objašnjenja nekih od ključnih pojmova Hilmanove arhetipske psihologije, bez kojih je ova knjiga teško razumljiva.

***

Psihologija / duhovni život / duša / arhetipska psihologija / ravnoteža / dohovni mir / psihoterapija / drugi svet / donji svet / mitologija / poetika mita / mit / Grčki mitovi / psihijatrija / kolektivno nesvesno / Karl Gustav Jung / Frojd / psihoanaliza / tumačenje snova / život / smrt / zagrobni život / večnost / prolaznost / čovek / bog / božanstvo / demon / anđeo / Fehner / teza / dubina / had / ponor / noć / podzemni svet / donji svet / metafora smrti / materijalizam / opozicionalizam / hristijanizam

***
UNOS: 251104
Šifra: FDN_
Lokacija: GKP_polica_NN