Godina izdanja: 1986 NIRO Zadrugar Sarajevo
Autor: Domaći
ISBN: ISBN 86-7135-006-1
Oblast: Pčelarstvo
Jezik: Srpski

Bolesti pčela, štetočine i trovanje čerimagić,Rihar,Sulimanović *3437*2020
Bolesti pčela, štetočine i trovanje pčela Husnija Čerimagić
autor-i: Dr. Husnija Čerimagić,Muhidim Hadžimuratović,Jože Rihar
Izdavač: NIRO Zadrugar Sarajevo 1986.g ISBN 86-7135-006-1
Povez broš,latinica, strana: 136.,ilustrovana, format: 28 x 14 cm, težina 120.grama
stanje : knjiga je u vrlo dobrom stanju
Bolesti ljudi, životinja i biljaka mogu da izazovu različiti, hemijski, fizički i biološki agensi. Fizički i hemijski agensi izazivaju ne zarazna, oboljenja. Bolesti koje izazivaju biološki agensi nazivaju zarazne bolesti. Biološki agensi ili uzročnici zaraznih bolesti su neke vrste bakterija, virusa, rikecija i plijesni. Od desetak hiljada poznatih vrsta mikroorganizama, njih oko 300 ima sposobnost da izazovu različita oboljenja ljudi i životinja. Takvi mikroorganizmi se nazivaju patogeni mikroorganizmi.
Ako su u košnici prisutni patogeni mikroorganizmi uz ostale nepovoljne faktore, dovoljno je da oboli jedna pčela ili ličinka (larva), pa da se od nje inficiraju (zaraze) ne samo pčele i ličinke tog društva, nego i pčele ostalih društava na pčelinjaku, pa čak i drugih pčelinjaka, ukoliko se ne preduzmu mjere za likvidaciju bolesti.
Kada patogeni mikroorganizmi nemaju povoljne uslove za život i razmnožavanje kao što su temperatura, vlaga, hrana itd. oni ugibaju ili stvaraju tkz. spore sa čvrstom ovojnicom koja ih zaštićuje od nepovoljnih vanjskih faktora. Kada spore opet dospeju u povoljne prilike, one »isklijaju«, te se iz njih ponovo stvaraju mikroorganizmi sposobni za nove infekcije. Međutim, ovi mikroorganizmi i njihove spore osjetljivi su prema direktnom djelovanju sunčevih zraka, visokih temperatura, antibiotika i kemoterapeutika, što treba imati na umu kod terapije (liječenja) i dezinfekcije pčelarskog pribora.
Zarazne bolesti pčela, dakle, mogu biti uzrokovane virusima, bakterijama i plijesnima. Od virusnih oboljenja pčela, do danas, su bila najpoznatija mješinasto leglo i pčelinja paraliza, međutim, novija literatura ukazuje i na prisustvo virusa akutne paralize pčela, virusa polagane paralize pčela, virusa indijske pčele, F-virusa, Arkansas virusa, Kašmirskog virusa i drugih. Bakterije su uzročnici većeg broja oboljenja pčela i legla, među kojima su najpoznatija američka kuga pčelinjeg legla ili američka gnjiloća i evropska kuga legla, odnosno evropska gnjiloća pčelinjeg legla. Od oboljenja uzrokovanih plijesnima najčešće se pojavljuje krečno (vapnenasto) leglo i kamenito leglo, koja u posljednje vrijeme zauzimaju vidno mjesto u patologiji pčela. a ođ parazitamih bolesti nozemoza, varooza i akaroza.
Ođ nezaraznih oboljenja na pčelinjacima se najčešće susreće prehlađeno leglo, majska bolest i otrovanje pčela.
Spomenuta oboljenja pčela i legla najfrekventnija su u proljeće, a najčešće se pojavljuje prehlađeno leglo radi naglih temperatumih promjena. U mjesecu maju javlja se majska bolest i mješinasto leglo, dok se pčelinja paraliza javlja za vrijeme toplih ljetnih dana. Američka kuga pčelinjeg legla javlja se tokom godine kada ima legla, ali se najlakše uočava u jesen kada zaostaju uginule ličinke (larve). Nozemoza i akaroza su oboljenja pretežno zimskog perioda, dok je varooza prisutna tokom cijele godine.
**** Sadržaj ****
I. BOLESTI PČELA
1. Zarazne bolesti
Općenito o bolestima pčela, Bolesti pčela uzrokovane virusima, Mješinasto leglo, Pčelinja paraliza, Bolesti pčela uzrokovane bakterijama, Američka kuga pčelinjeg legla (Američka gnjiloća), Evropska kuga pčelinjeg legla (Evropska gnjiloća), Bolesti pčela uzrokovane plijesnima, Kamenito leglo, Krečno leglo (Vapnenasto leglo), Bolesti pčela uzrokovane parazitima, Nozemoza, Akaroza, Varooza, Uzimanje i slanje uzoraka pčela i legla za laboratorijska ispitivanja
2. Nezarazne bolesti pčela
Prehlađeno leglo, Majska bolest, Trovanje medljikom
II. ŠTETOČINE I NEPRIJATELJI PČELINJEG DRUŠTVA
Voskov moljac, Pčelinja uš, Miševi, Ostali štetnici, Mravi, Ostali neprijatelji
III. TROVANJA PČELA
Trovanje pčela hemijskim putem
Podjela i osobine pesticida
Oblici i načini primjene pesticida i otrovnost za pčele
Uticaj fenofaza i vrsta biljaka na jačinu trovanja pčela
Biologija pčelinjeg društva i jačina trovanja
Otrovnost pesticida za pčele
Insekticidi
Hlorirani ugljikovodonici
Organo-fosforni insekticidi
Karbonati
Sistematski piretroidi
Sredstva za zimsko prskanje
Insekticidi za ostale namjene
Akarieidi
Limacidi i rodenticidi
Herbicidi
Utvrđivanje (dijagnoza) trovanja pčela
Zaštita pčela od trovanja
Savezni i republički zakoni i propisi
Literatura
**************************
Bolesti pčela uzrokovane virusima
Mješinasto leglo
Mješinasto leglo je zarazna bolest poklopljenog legla i mlađih pčela radilica uzrokovana virusom, a kojoj se u posljednje vrijeme pridaje sve veći značaj s obzirom na ekonomske štete koje nanosi pčelarstvu. Virus mješinastog legla spada među manje viruse promjera od 28-30 nanometara, sa slabom otpornošću prema višim temperaturama. Virus gubi patogenost za 10 minuta u medu zagrijanom na 70°C, a u medu održavanom na sobnoj temperaturi, zadržava patogenost od 21 do 90 dana. Inače, virus se razmnožava i održava samo u živim stanicama-ćelijama pčele i ličinke, a u uginulim pčelama i ličinkama (larvama) ostaje aktivan od jedne do dvije nedjelje. Vještačku infekciju moguće je izazvati materijalom od propalih ličinki. Oboljenje je rašireno u cijelom svijetu, kao i u našoj zemlji. Bolest se najčešće javlja sporadično i to u toku maja i juna mjeseca,...................
Pčelinja paraliza
Crna bolest pčela, bolest šumske paše, crne pčele
Paraliza pčela je zarazno oboljenje odraslih pčela uzrokovano virusom ovalnog oblika, dužine 30-65, a širine oko 22 nanometra, koji je neotporan prema višim temperaturama, a razmnožava i održava se u moždanom tkivu glave pčele. S obzirom na tok bolesti razlikuje se hronična i akutna paraliza pčela. Bolest je vrlo česta i javlja se u cijeloj našoj zemlji, pa i u celom svetu, a manifestuje se drhtanjem krila i zatka, kao i pojavom crnih pčela. Iako kod ove bolesti ne propada cijela pčelinja zajednica, gubitak pčela radilica može nekada uzrokovati znatne ekonomske štete. ...
Bolesti pčela u mnogo čemu se razlikuju od bolesti ljudi i domaćih
životinja. To je prvenstveno iz razloga što pčele žive u biološki veoma složenoj
zajednici. Pčela kao jedinka ne može živeti sama, već je za njen opstanak
neophodan kompletan sastav (jedana matica, nekoliko desetina hiljada radilica i
nekoliko stotina trutova). Samo potpuno zdrava pčelinja zajednica može
odgovarati zahtevima modernog intenzivnog selećeg pčelarstva. Upravo
savremeni način pčelarenja pogoduje širenju bolesti pčelinjeg legla jer pčelar
manipulišući ramovima sa saćem prenosi uzročnike bolesti iz jedne košnice u
drugu. Za to je neophodno da veterinari budu uključeni u redovne preglede
pčelinjih zajednica, a za to im je potrebno osnovno znanje o biologiji pčela,
apitehnici i bolestima pčela.
Postoji veliki broj parazita, bakterija, gljivica i virusa, koji napadaju
pčelinje zajednice svuda u svetu. Ove bolesti medonosnih pčela (Apis mellifera L.)
nanose svake godine velike gubitke pčelarstvu. Usled njih količina proizvedenog
meda i drugih pčelinjih proizvoda se smanjuje, ali isto tako dolazi do slabijeg
oprašivanja biljaka jer su pčele gravni prenosioci polena i šteta se samo još više
povećava. Proizvodi pčela med, propolis, matična mleč i drugi su istovremeno
hrana i lek, a nezaobilazni su i u apiterapiji.