Godina izdanja: 2013
ISBN: 978-86-7005-111-9
Autor: Domaći
Jezik: Srpski

SLOBODAN SELINIĆ

PARTIJA I DIPLOMATIJA U JUGOSLAVIJI 1945-1952.

Izdavač - Institut za noviju istoriju Srbije, Beograd

Godina - 2013

412 strana

24 cm

Edicija - Biblioteka Monografije

ISBN - 978-86-7005-111-9

Povez - Tvrd

Stanje - Kao na slici, tekst bez podvlačenja



SADRŽAJ:
Predgovor
Počeci diplomatije Socijalističke Jugoslavije
Partijska diplomatija (kadrovska politika u diplomatiji)
Broj i struktura komunista u diplomatiji
Organizacija partijskog života
Rad partijskih organizacija
Ideološki i politički rad
Partija, država i diplomatija
Diplomate nepartijci i partijska diplomatija: Marko Ristić, Izidor Cankar, Sava Kosanović, Milan Ristić, Božin Simić i Miloš Moskovljević
Rezolucija IB-a i jugoslovenska diplomatija
`Lik komuniste“
Sukobi
`Svađe, intrige, međusobna ogovaranja, grupašenja`
Milano: Josip Vrančić i Mićo Karlić
London: Jože Brilej i protivnici
Australija: porodični konzulat
Sofija: sukob dvojice obaveštajaca
Japan: Maks Baće i Miša Levi
SAD: Vladimir Popović i Mirko Bulović
Josip Đerđa i njegovi protivnici u Bugarskoj i Indiji
Zaključak
Resume
Izvori i literatura
Imenski registar
Prilog


`Slobodan Selinić, istoričar i naučni saradnik na Institutu za noviju istoriju Srbije, 2013. godine objavio je knjigu Partija i diplomatija u Jugoslaviji 1945–1952. U ovom radu dr Selinić opisuje nastanak i utemeljivanje diplomatije socijalističke Jugoslavije u burnim vremenima Drugog svetskog rata (1941–1945), učvršćivanje i stabilizovanje socijalističke vlasti u Jugoslaviji (1945–1948) i sukob sa SSSR-om i Informbiroom (1948–1952).

Za pisanje ovog dela, autor je koristio obimnu i raznovrsnu literaturu i istorijske izvore. Od literature korišćene su monografije, članci i enciklopedije, leksikoni i biografije. Od monografija i članaka pomenućemo: Ivo Banac, Sa Staljinom protiv Tita. Informbirovski rascjepi u jugoslavenskom komunističkom pokretu; Milan Gulić, Jugoslovenske diplomate i službenici na Dunavu u vrijeme sukoba Jugoslavije sa Informbiroom, u zborniku radova Jugoslovenska diplomatija 1945–1961 iz 2012. godine; Ljubodrag Dimić, Istorija srpske državnosti, III: Srbija u Jugoslaviji; Bojan B. Dimitrijević, JNA od Staljina do NATO pakta: armija u spoljnoj politici Titove Jugoslavije; Milan Terzić, Misija Vladimira Velebita u Londonu – leto 1944 u Vojnoistorijski glasnik br. 3 iz 1998. godine; Ranko Petković, Subjektivna istorija jugoslovenske diplomatije 1943-1991; Aleksandar Životić, Stanoje Simić. Prilog biografiji u zborniku radova Jugoslovenska diplomatija 1945–1961 iz 2012. godine i dr. Od enciklopedija, leksikona i biografija navodimo: Vojna enciklopedija, knjige 2,3,4,6,9 i 10; Ko je ko u Jugoslaviji. Biografski podaci o jugoslovenskim savremenicima; Načelnici Vojnogeografskog instituta 1876–2001; Mala enciklopedija Prosveta, knjiga 3; Milija Stanišić, Kadrovi revolucije. Crnogorci na rukovodećim dužnostima u NOR-u naroda i narodnosti Jugoslavije (1941–1945); Leksikon Narodnooslobodilačkog rata i revolucije u Jugoslaviji, 1941–1945, prva i druga knjiga; Enciklopedija srpskog naroda (glavni i odgovorni urednik Radoš Ljušić); Zbornik liječnika Hrvatske 1874–1974 i dr.

Navešćemo i neke od korišćenih istorijskih izvora, koji su podeljeni na memoare, sećanja i dnevnike, objavljene istorijske izvore, neobjavljene istorijske izvore i štampu. Od memoara, sećanja i dnevnika pomenućemo: Vladimir Velebit, Sećanja; Vlado Dapčević, Ibeovac: ja, Vlado Dapčević; Vladimir Dedijer, Dnevnik; Milovan Đilas, Razgovori sa Staljinom; Dragoljub Jovanović, Političke uspomene; Trajko Lipkovski, Četiri tiranske godine; Josip Smodlaka, Partizanski dnevnik i sl. Korišćeni istorijski izvori su: Dokumenta o spoljnoj politici Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije 1941-1945, I, II (glavni i odgovorni urednik Mihailo Stevović); Zapisnici sa sednica Politbiroa Centralnog komiteta KPJ (11. jun 1945 – 7. jul 1948) (priredio Branko Petranović); Jugoslavija 1918–1988, statistički godišnjak; Jugoslovensko-sovjetski odnosi 1945–1956, zbornik dokumenata (priredili Ljubodrag Dimić, Miladin Milošević i Đorđe Borozan); Marko Ristić, Diplomatski spisi (priredio Miladin Milošević); Izveštaji Ministarstva inostranih poslova Kraljevine Jugoslavije za 1934. godinu, knjiga V (priredili Nada Petrović i Jelena Đurišić); Izveštaji Ministarstva inostranih poslova Kraljevine Jugoslavije za 1935. godinu, knjiga VI (priredila Nada Petrović) i sl. Od neobjavljenih istorijskih izvora korišćeni su dokumenti iz fondova Arhiva Jugoslavije i to: fond Saveza komunista Jugoslavije (Komisija za razvoj SKJ i kadrovsku politiku; Komisija za međunarodne odnose i veze; Izvršni komitet; Plenarne sednice CK KPJ; Depeše Centralnog komiteta KPJ-SKJ); fond Kancelarija maršala Jugoslavije; fond Ministarstvo inostranih poslova Kraljevine Jugoslavije; fond Emigrantska vlada Kraljevine Jugoslavije; fond Poslanstvo Kraljevine Jugoslavije u SAD-u – Vašington; fond Poslanstvo Kraljevine Jugoslavije u Švedskoj – Stokholm; fond Poslanstvo Kraljevine Jugoslavije pri Svetoj stolici u Vatikanu; fond Poslanstvo Kraljevine Jugoslavije, London; fond Poslanstvo Kraljevine Jugoslavije u Kujbiševu; fond Poslanstvo Kraljevine Jugoslavije u Turskoj; fond Generalni konzulat Kraljevine Jugoslavije u Carigradu; fond Poslanstvo Kraljevine Jugoslavije u Kanadi – Otava i fond Sava Kosanović. Takođe, od neobjavljenih istorijskih izvora upotrebljeni su i dokumenti iz fondova Diplomatskog arhiva Ministarstva spoljnih poslova Republike Srbije: fond Politička arhiva i fond Personalna dosijea. Od štampe su korišćeni članci iz dnevnih listova Politika i Borba.

Na samom početku ovog rada nalazi se sadržaj i spisak skraćenica. Zatim sledi autorov predgovor. Glavni tekst knjige podeljen je na deset poglavlja. Prvo poglavlje, koje nosi naziv Počeci diplomatije socijalističke Jugoslavije, pruža nam uvid u proces preuzimanja diplomatskog aparata Kraljevine Jugoslavije od strane partizanskog pokreta i Komunističke partije Jugoslavije i nastanak diplomatskog aparata socijalističke Jugoslavije. Drugo poglavlje, Partijska diplomatija (Kadrovska politika u diplomatiji), daje prikaz napora KPJ da u diplomatski aparat pošalje što više svojih članova i pristalica, naročito nakon početka sukoba sa SSSR-om i Informbiroom 1948. godine. Treće poglavlje (Broj i struktura komunista u diplomatiji) bavi se, kako je u samom naslovu poglavlja navedeno, brojem i strukturom kadrova KPJ u diplomatskim predstavništvima socijalističke Jugoslavije u periodu 1945–1952. godine. U poglavlju četiri, Organizacija partijskog života, autor se bavi pitanjem organizovanja i rada partijskih organizacija KPJ u diplomatskim predstavništvima Jugoslavije dok u petom poglavlju (Rad partijskih organizacija) opisuje njihovo funkcionisanje i probleme koji su se u tom procesu javljali. U poglavlju Ideološki i politički rad (šesto poglavlje) obrađuje se ideološka i politička obuka i obrazovanje kadrova KPJ koji su se nalazili u službi u jugoslovenskim diplomatskim predstavništvima. Poglavlje sedam, Partija, država i diplomatija, daje uvid u odnose između diplomatskih kadrova KPJ i obaveštajnih kadrova KPJ koji su zajedno radili u diplomatskoj službi u inostranstvu, kao i u odnose između diplomatskih kadrova KPJ i vojnih izaslanika u jugoslovenskim diplomatskim predstavništvima. U ovom poglavlju posebno je obrađen problem dupliranja direktiva koje je CK KPJ davao partijcima u diplomatskoj službi, jer su se partijski i državni zadaci često preklapali. U ovom poglavlju takođe je obrađen i problem odnosa između komunista i diplomata (ambasadora i poslanika) nekomunista od kojih su najznačajniji bili Marko Ristić, Izidor Cankar, Sava Kosanović, Milan Ristić, Božin Simić i Miloš Moskovljević. Osmo poglavlje, Rezolucija IB-a i jugoslovenska diplomatija, opisuje uticaj i posledice sukoba KPJ sa IB-om na partijske kadrove KPJ koji su bili u službi u inostranstvu, dok se u devetom poglavlju, Lik komuniste, opisuju napori KPJ da očuva ispravan moralni lični život komunista, kako bi i sa tog aspekta bili dostojni reprezenti jugoslovenske države i njene komunističke partije. Takođe, u ovom poglavlju opisana su i iskušenja i skretanja od propisanog ličnog moralnog života kadrova KPJ izazvanih velikim platama u diplomatskoj službi i drugačijim životnim navikama tuđe sredine kojima su bili izloženi tokom rada u inostranstvu. U poslednjem, desetom poglavlju, koje nosi naslov Sukobi, autor se bavi svađama, intrigama, međusobnim ogovaranjima i grupašenjima između kadrova KPJ na službi u inostranstvu. Posebno su obrađeni sukobi Josipa Vrančića i Miće Karlića u konzulatu u Milanu (Italija); sukobi Jože Brileja i njegovih protivnika u ambasadi u Londonu (Velika Britanija i Severna Irska); sukobi porodice Cvrlje-Vukčević koja je upravljala konzulatom u Sidneju (Australija) sa njenim protivnicima; sukobi između Antona Kolendića i Vojislava Ristića u ambasadi u Sofiji (Bugarska); sukobi Maksa Baćea i Miše Levija u poslanstvu u Tokiju (Japan); sukobi Vladimira Popovića i Mirka Bulovića u ambasadi u Vašingtonu (SAD) i sukobi Josipa Đerđe sa njegovim protivnicima u ambasadama u Sofiji (Bugarska) i Nju Delhiju (Indija).

Ovo delo dr Slobodana Selinića predstavlja dragoceno štivo za sve one koje interesuje spoljna politika socijalističke Jugoslavije, jer je upravo period obrađen u ovoj knjizi (1945–1952) vreme njenog nastanka i uobličavanja. Čitalac u ovom delu može pratiti proces preuzimanja diplomatskog aparata Jugoslavije od strane KPJ koja je, ubrzo posle sukoba sa IB-om, otpočela put ka formiranju politike nesvrstanosti i nepriklanjanja blokovima tokom tzv. hladnog rata (1948–1989). Posle glavnog teksta knjige nalaze se zaključak i rezime (resume) na engleskom jeziku. Zatim, slede spisak korišćene literature i istorijskih izvora, imenski registar i prilog koji sadrži fotografije jugoslovenskih političara i diplomata. Knjiga je solidno tehnički opremljena. Sadrži značajan broj fotografija i tabela. Izdavanje knjige pomoglo je Ministarstvo prosvete, nauke i tehnološkog razvoja Republike Srbije. Štampana je u 300 primeraka, a izvršni izdavač je štamparija „Pekograf” iz Beograda (Zemuna).`



Ako Vas nešto zanima, slobodno pošaljite poruku.

Jaka Avšić Franjo Adum Adem Akšamija Rafo Arneri Branislav Atanasković Vlatka Babić Šime Balen Sredoje Bašić Aleš Bebler Gojko Božović Lazar Brankov Jože Brilej Josip Broz Tito Krsto Bulajić Mirko Bulović Prvoslav Vasiljević Vladimir Velebit Dobrivoje Vidić Mustafa Vilović Jože Vilfan Veljko Vlahović Josip Brančić Jovan Vujić Branko Vukelić Vladimir Vukmirović Milivoje Vukčević Stojan Gavrilović Romano Glažar Feliks Gorski Šarl De Gol Nijaz Dizdarević Pero Dragila Ante Drndić Ljubo Drndić Josip Đerđa Rajko Đermanović Milovan Đilas Sreten Žujović Veljko Zeković Savo Zlatić Josip Zmaić Slavko Zore Slobodan Ivanović Mladen Iveković Petar Ivković Sreten Ilić Mato Jakšić Rudolf Janhuba Eduard Jardas Radoš Jovanović Slobodan Jovanović Đuro Jović Paško Jurić Vera Jurić Olenković Jovo Kapičić Branko Karađole Edvard Kardelj Ivo Karli Boris Kidrič Zdenka Kidrič Srbislava Kovačević Rudi Kodrič Anton Kolendić Franc Kos Sava Kosanović Ivan Kosović Vladimir Krivic Drago Kunc Miša Levi Danilo Lekić Ljubo Leontić Velimir Lesić Trajko Liplovski Aleksandar Lončarević Božo Ljumović Sergije Makiedo Petar Mangovski Sreten Marić Miodrag Marković Đuka Matošić Pavle Mijović Arso Milatović Marko Milić Ivan Mirošević Veljko Mićunović Dragoljub Mihailović Miloš Moskovljević Milan Nedić Borivoje Nikolajević Đorđe Novosel Selim Numić Mirko Pandurović Momčilo Peleš Vasilije Perendija Slavoljub Đera Petrović Davorka Piplović Franc Pirc Vladimir Popovoć Dejan Popović Konstantin Koča Popović Rade Pribićević Božidar Purić Aleksandar Radaković Milivoje Radovanović Rade Radović Dragoljub Radulović Aleksandar Ranković Vladimir Ribarž Marko Ristić Milan Ristić Božidar Rojc Milan Ružić Anton Rupnik Mirko Sardelić Momčilo Sibinović Božin Simić Stanoje Simić Josip Smodlaka Božidar Stanić Marijan Stilinović Svetislav Todorović Ante Topali Milenko Filipović Konstantin Fotić Ivan Frangeš Andrija Hebrang Milan Horvat Mate Horvatić Milan Hofman Petar Cabrić Izidor Cankar Vjekoslav Cvrlje Neva Cvrlje Vukčević Obrad Cicmil Darko Černej Veljko Čipović Dušan Šakota Petar Ševgić Šerif Šehović Zdenko Štambuk Ivan Šubašić Ilija Šumenković