Kulturno dobro: Predmet koji prodajem nije kulturno dobro ili ovlašćena institucija odbija pravo preče kupovine

cetverac sa gumom, peta se prodaje zasebno na kupindu ...

Twentieth Anniversary of Martyr`s Death - General Mihailovitch
IN MEMORIAM
1946 - 1966
4 marke
post stamps
Dragoljub Draža Mihailović (27.4. 1893. – 17.7. 1946.) bio je vođa četnika u drugom svjetskom ratu. Borio se prvo protiv okupatora, a potom protiv jugoslavenskih partizana u saradnji sa okupatorom.[1]

Pukovnik Mihailović, predratni oficir Jugoslovenske vojske, nakon aprilskog rata izbegao je zarobljavanje i sa grupom oficira otišao u planinu. Po izbijanju ustanka u Srbiji 1941. godine, Mihailović je prišao borbama, ali se ubrzo ponudio Nemcima za borbu protiv partizana. No, Nemci su nakon obračuna sa partizanima, krenuli na Mihailovića. Gonjen od Nemaca, Mihailović je stekao saveznička priznanja i čin generala Jugoslovenske vojske u otadžbini.

General Mihailović od proleća 1942. godine boravi u Crnoj Gori, gde se njegovi četnici pod komandom Italijana bore protiv partizanskog ustanka. Naoružani od okupatora, četnici vrše pokolje muslimana Sandžaka i istočne Bosne, dok istovremeno Mihailović dobija de Golovo odlikovanje za junački otpor okupatoru. Početkom 1943. godine, Mihailović pod komandom fašističke Italije učestvuje u osovinskoj operaciji Vajs protiv jugoslovenskih partizana, tokom koje su četnici poraženi na Neretvi. Istodobno, očekujući iskrcavanje Saveznika na Jadranu, Nemci zahtevaju od Italijana da odbace Mihailovićeve četnike. U nemačkoj operacija Švarc četnici su hapšeni, ali se Mihailović izvukao.

Po povratku u Srbiju sredinom 1943. godine, Nemci ponovo raspisuju poternicu za Dražom Mihailovićem. Istovremeno, Saveznici bivaju sve nezadovoljniji njegovih delovanjem. Mihailović u jesen 1943. pokreće ofanzivu u istočnoj Bosni, ali se saveznici na teheranskoj konferenciji ipak okreću vojno jačim partizanima. Nakon gubitka engleske podrške, Mihailović tajno uspostavlja saradnju sa Nemcima protiv partizana. On istovremeno pomaže evakuaciju savezničkih avijatičara, nadajući se američkoj pomoći.

Leta 1944. godine general Mihailović otkazuje poslušnost kralju Petru II Karađorđeviću, koji ga je razrešio dužnosti Načelnika generalštaba i pozvao četnike pod komandu NOVJ. Tokom Bitka za Srbiju 1944. godine, Mihailović se borio na strani Wehrmachta. Nakon poraza u Srbiji, Mihailovićeva grupacija sa Nemcima prelazi u Bosnu, gde nastavlja borbu protiv Jugoslovenske armije sve do kapitulacije Nemačke, nakon čega biva razbijena na Zelengori. Po završetku rata Mihailović se još neko vreme krio.

Draža Mihailović je 1946. godine uhvaćen od strane novih jugoslavenskih vlasti te osuđen na beogradskom procesu i pogubljen zbog kolaboracije s okupatorom i ratnih zločina.

Tokom raspada SFRJ i ratova 1990-ih, Mihailovićeva ideologija antikomunizma, velikosrpstva i etničkog čišćenja postala je veoma rasprostranjena. Draži se dižu spomenici, a dospeo je i na ikone pravoslavne crkve. Godine 2006. u Srbiji je započet sudski proces rehabilitacije Dragoljuba Mihailovića, koji još traje.

Sadržaj/Садржај

1 Biografija
1.1 Rani život i karijera
1.2 Drugi svjetski rat
1.2.1 Ustanak u Srbiji 1941.
1.2.2 Ponuda Nemcima
1.2.3 Napad na partizane
1.2.4 Operacija Mihailović
1.2.5 Prelazak u Crnu Goru 1942.
1.2.6 Pripreme za operaciju Vajs
1.2.7 Pokolj muslimana Sandžaka i istočne Bosne
1.2.8 Francusko odlikovanje
1.2.9 Bitka na Neretvi
1.2.10 Operacija Švarc
1.2.11 Povratak u Srbiju 1943.
1.2.12 Ofanziva u istočnoj Bosni
1.2.13 Gubitak savezničke podrške
1.2.14 Saradnja sa Nemcima u Srbiji
1.2.15 Operacija Vazdušni most
1.2.16 Bitka za Srbiju 1944.
1.2.17 Povlačenje u Bosnu
1.3 Posleratno hvatanje
1.4 Suđenje i pogubljenje
2 Politička ideologija
2.1 Antikomunizam
2.2 Etničko čišćenje
2.3 Neopiranje okupatoru
2.4 Dočekati pobedu na strani saveznika
3 Posthumna reputacija
3.1 Američka Legije zasluga
3.2 Proces rehabilitacije
4 Lik Draže Mihailovića u fikciji
5 Reference
6 Literatura
7 Vidi još
8 Vanjske veze

Biografija
Rani život i karijera

Dragoljub Mihailović se rodio u gradiću Ivanjica u Srbiji, u porodici sreskog pisara Mihaila Mihailovića. Zajedno sa svojom sestrom Jelicom i Milicom je rano ostao bez roditelja, pa se preselio u Beograd gdje je živio pod skrbništvom strica Vladimira Mihailovića, veterinarskog majora tadašnje srpske kraljevske vojske. Godine 1910. se upisao u Nižu školu Vojne akademije u Beogradu.


Mihailović je kao pitomac Akademije u septembru 1912. poslan u prvi balkanski rat, te se istakao hrabrošću u Kumanovskoj bitci. U ljeto 1913. je sudjelovao u drugom balkanskom ratu i dobio Zlatnu medalju za hrabrost. Nakon toga je vraćen u Beograd radi nastavka školovanja na Vojnoj akademiji.

Njegovo dalje školovanje je prekinulo izbijanje prvog svjetskog rata. Mihailović, sada potporučnik, je sudjelovao u Cerskoj bitci, Kolubarskoj bitci, a nakon invazije Centralnih sila na Srbiju 1915. godine i u povlačenju srpske vojske kroz Crnu Goru i Albaniju. Godine 1916. je zajedno sa srpskom vojskom bio smješten na otoku Krf, a kasnije je poslan na Solunski front. Tamo je 11.9. 1916. teško ranjen, ali se nekoliko mjeseci kasnije vratio u službu. Rat je završio u redovima Jugoslovenske divizije gdje je unaprijeđen u čin poručnika, a u septembru 1918. je sudjelovao u proboju Solunskog fronta.

Po završetku rata poručnik Mihailović je služio u Skoplju, a kraće vrijeme u Kraljevoj gardi, odakle je izbačen zbog disciplinskog prekršaja. Godine 1920. se oženio za Jelicu Branković s kojom će imati sinove Branka, Ljubivoja i Vojislava, te kći Gordanu. Tih je godina nastavio napredovanje u službi te je od 1926. godine služio u Generalštabu. Godine 1930. je Mihailović, tada u činu potpukovnika, poslan na dodatnu naobrazbu u Pariz gdje se sreo i sprijateljio s budućim francuskim vojskovođom i državnikom Charlesom de Gaulleom.

Mihailović je nakon toga služio kao jugoslavenski vojni ataše u Sofiji, odakle je protjeran navodno zbog neprimjerenih kontakata s bugarskim oficirima, te u Čehoslovačkoj. Od 1937. je ponovno na službi u Ljubljani, gdje je bio načelnik štaba Dravske divizijske oblasti, a od 1940. godine je nastavnik na Vojnoj akademiji u Beogradu. Zbog javnog iznošenja stavova protiv Sila Osovine je disciplinski kažnjen od strane svog pretpostavljenog, generala Milana Nedića, te poslan u Mostar.
Drugi svjetski rat

Glavni članak: Drugi svjetski rat u Jugoslaviji

Okupaciona podela Jugoslavije, 1941. godine

Pukovnik Mihailović je, kao i relativno veliki broj oficira i vojnika bivše kraljevske vojske, uspio izbjeći zarobljavanje u aprilskom ratu. Dio njih, pogotovo onih u nepristupačnijim krajevima, ili nije bio upoznat ili nije htio prihvatiti kapitulaciju potpisanu 17.4. 1941. Neki od njih, uključujući Mihailovića, su bili odlučni nastaviti makar simboličnu oružanu borbu. Grupa s pukovnikom Mihailovićem koja je brojala 7 oficira i 24 vojnika je 8.5. stigla na Ravnu Goru u Srbiji, a 14.6. se proglasila Četničkim odredima Jugoslovenske vojske kojima je cilj bilo oslobođenje teritorija Kraljevine Jugoslavije od okupatora.
Ustanak u Srbiji 1941.

Glavni članci: Ustanak u Srbiji 1941. i Saradnja četnika sa Nedićevom vladom

Procena situacije u Srbiji: Po mišljenju komandanta Srbije, a u suprotnosti sa iznetim za Hrvatsku, nemiri se u prvom redu i gotovo isključivo imaju pripisati komunističkom uticaju. Četnici... izgleda da će u potpunosti izbegavati prepade na posadne trupe.[2]

– Operacioni dnevnik načelnika Štaba komandanta Srbije od 11. avgusta 1941.

Uz Mihailovićevu grupu, za nekoliko mjeseci je stvoreno još nekoliko ustaničkih grupa i paravojnih formacija, dio kojih je, poput onih pod vodstvom Koste Pećanca u Srbiji bio vođen četničkom tradicijom. Svim tim grupama su snažan poticaj dale represalije protiv srpskog stanovništva na okupiranim teritorijima, pogotovo na području novostvorene NDH, a još više njemački napad na SSSR koji je kod mnogih stvorio dojam da bi Sile Osovine ipak mogle izgubiti rat.

Podstaknuti delimičnim uspešno vođenim borbama od strane komunista, nacionalni Srbi organizovali su takođe borbene formacije protiv Nemaca.[3]

– Obaveštenje Komandnog štaba nemačkog Komandanta Srbije od 16. septembra 1941. o razvoju oružanog ustanka

Četnici i partizani, zajedno, sprovode zarobljene nemačke vojnike u Užicu 1941.

Mihailovićev četnički pokret, koji je okupljao gotovo isključivo Srbe, je već u ljeto 1941. godine formulirao strategiju koja je isključivala otvorene oružane sukobe s okupatorskim formacijama, u svrhu izbjegavanja represalija i očuvanja četničke organizacije radi preuzimanja vlasti u Jugoslaviji nakon poraza Sila Osovine. Toj strategiji je u prilog išla kako praksa italijanskog okupatora koji je srpske ustanike i četničke formacije u svojoj okupacionoj zoni ne samo tolerirao, nego i oružano potpomagao pod uvjetom da se uzdrže od ustaničkih akcija. Mihailović se nadao da bi sličan aranžman mogao postići u njemačkoj okupacionoj zoni, pa je već u ljeto 1941. stupio u kontakt sa kvislinškim režimom Milana Aćimovića[4], potom sa Nedićevom kvislinškom vladom, a preko nje i s predstavnicima njemačkih vlasti.

Zahvaljujući relativno dobrim vezama s diplomatskim zborom u Beogradu, Mihailović i njegova grupa su, za razliku od ostalih, relativno brzo ostvarili kontakte s britanskom obavještajnom službom, odnosno s izbjegličkom vladom Dušana Simovića u Londonu. Temeljem toga se Mihailović nametnuo kao vođa svih onih paravojnih formacija u bivšoj Jugoslaviji kojima je cilj bio ne samo završetak okupacije, nego i obnova predratnog ustavnog poretka temeljenog na unitarnoj monarhiji na čelu s dinastijom Karađorđević. Mihailović je takođe planirao da tokom okupacije radi na stvaranju