Posebni događaj ili limitirano izdanje: Ne
Originalnost: Original
Kulturno dobro: Predmet koji prodajem nije kulturno dobro ili ovlašćena institucija odbija pravo preče kupovine
Detaljno stanje: Vrlo dobro

Retka istorijska fotografija – osvećenje zastave u Kruševcu (oko 1918–1920).

Originalna, raritetna fotografija velikog istorijskog značaja, snimljena u Kruševcu neposredno nakon Prvog svetskog rata. Dimenzije fotografije: 24 × 17 cm. Na poleđini fotografije nema nikakvih podataka.
Tehnika: originalna crno-bela fotografija na papiru iz perioda oko 1918–1920.

Fotografija je snimljena oktobra 1918. godine, ubrzo nakon što je Prva srpska armija oslobodila Kruševac od austro-ugarske i bugarske okupacije. Poznato je da su 15. oktobra 1918. Kruševljani dočekali srpsku oslobodilačku vojsku, čime je okončana trogodišnja neprijateljska okupacija grada. Ova svečanost osvećenja zastave predstavlja deo tog istorijskog trenutka – proslave povratka slobode i državnog ujedinjenja nakon Velikog rata. U danima neposredno po oslobođenju, širom Srbije su organizovane slične patriotsko-verske ceremonije: novi ili obnovljeni nacionalni barjaci svečano su blagosiljani i podizani na jarbole, uz molitve za bolju budućnost.

Osvećenje zastave imalo je duboku simboliku u tom kontekstu. Bila je to sinteza naroda, vojske i crkve u jedno, vidljivo jedinstvo – zajednički čin zahvalnosti Bogu na slobodi i potvrde nacionalnog ponosa. Zastava trobojka (crveno-plavo-bela) tokom okupacije uglavnom nije smela biti javno isticana; njen ponovni blagoslov i razvijanje pred svima označavali su povratak državnosti i nacionalnog identiteta. Istovremeno, prisustvo pravoslavnog sveštenstva i crkvenog rituala osvećenja naglašavalo je duhovnu obnovu naroda nakon pretrpljenih stradanja. Za građane Kruševca, koji su tokom rata podneli velike žrtve, ovakva ceremonija bila je i čin kolektivne katarze i nade. Fotografija autentično svedoči o tom ozračju: na licima okupljenih (koliko se može razaznati) vidljiv je ponos i ushićenje, vojnici simbolizuju slobodu izvojevanu krvlju, dok zastava i krst u centru kadra spajaju patriotizam i veru.

Treba napomenuti i konkretne istorijske figure koje su verovatno prisustvovale ovom događaju. Dragomir Petković, tadašnji predsednik opštine (1918) tokom prelazne uprave, gotovo sigurno je bio među uglednicima na bini ili oko nje. Pored njega, tu su mogli biti i drugi lokalni prvaci i dobrovoljci. Međutim, upravo je mladi Krsta Novaković, sa svojim žarom i porodičnim ugledom, mogao poneti čast da drži zastavu tokom osvećenja. Time bi se simbolički povezale dve epohe: generacija koja je iznela teret Velikog rata i mlada generacija koja će preuzeti vođstvo u mirnodopskom životu.

Ovakve scene osvećenja zastava danas su retko zabeležene u fotografskoj građi, što ovu sliku čini dragocenim svedočanstvom duha vremena posle Prvog svetskog rata. Pored lokalnog značaja za Kruševac, motiv zajedničkog blagoslova zastave uz prisustvo vojske i naroda ima i širi nacionalni značaj, jer oslikava atmosferu u celoj oslobođenoj Srbiji krajem 1918. – spoj patriotizma, vere i zajedničke nade u obnovu.

Fotografija je iz kolekcije poznatog beogradskog kolekcionara i uz nju ide i originalni ram.