ISBN: Ostalo
Godina izdanja: 1980
Autor: Domaći
Jezik: Srpski

Veoma dobro očuvano.

Naslov Kudelja i vreteno : erotske narodne pjesme / priredio i pogovorom popratio Igor Mrduljaš
Vrsta građe knjiga
Jezik hrvatski
Godina 1980
Izdavanje i proizvodnja Zagreb : Znanje, 1980
Fizički opis 167 str. ; 20 cm
Drugi autori - osoba Mrduljaš, Igor (autor pogovora) (priređivač)
Zbirka Biblioteka Itd ; knj. 69
Napomene Kudelja i vreteno: sjenovito mjesto narodnog pjesništva: str. 161-167.

„Kudilja i vreteno“ je zbirka od stotinu četrdeset i tri erotske narodne pesme, kako je i u podnaslovu naznačeno. Poređenje sa „Crvenim banom“, knjigom iste sadržine, nameće se samo po sebi. U knjizi „Kudilja i vreteno“ mogu se naći pesme slične onima publikovanima u „Crvenom banu“ u celosti (varijante) ili u pojedinim poetskim elementima, prvenstveno u metaforičkom sistemu i fondu formula i formulativnih izraza. Obe su knjige metaforički naslovljene jezičkim izrazom usmenog pevaca, a njihova je pojava omogućena izmenom društvenog odnosa prema erotskom uopšte, pa i prema usmenom erotskom pesništvu, o čemu Igor Mrduljaš duhovito piše u pogovoru „Kudilja i vreteno – sjenovito mjesto narodnog pjesništva“. Obe knjige, svaka na svoj način, utiču na izmenu gledanja na usmeno lirsko pesništvo kao uzdržano i stidljivo. Ovim se moguće analogije između dveju zbirki iscrpljuju i čini se da „Kudilju i vreteno“ nije uputno „usporediti s analognom zbirkom Vuka Karadžića ’Crven ban’“, iako se u recenziji na omotu knjige nudi ovakva mogućnost. Radi se, zapravo, o različitoj prezentaciji usmenih erotskih pesama i o dva različita izdavačka poduhvata, kojima je zajednička jedino namena – širokoj čitalačkoj publici.
„Kudilja i vreteno“ je jedna, dosad nepoznata, a sad publikovana rukopisna pesmarica (pod onim što se naziva „Crven ban“ i „Osobite pjesme i poskočice“ kriju se različiti zapisivači i više beležnica, koje pripadaju različitom vremenu i različitim geografskim prostorima). Njen prvi vlasnik i prepisivač, neidentifikovana ličnost skrivena pod potpisom Šjor Niko L. Hamburg, ostavio je na talijanskom belešku koja kazuje ponešto o istorijatu pesmarice: „Ovu zbirku prepisah povjerljivo iz jednog primjerka rukopisa koji mi je došao do ruku u Splitu (držim, godine 1887. ili 1888), a nakratko mi ga je stavio na raspolaganje jedan od braće Ostojića iz Povlja (ne sjećam se točno koji od trojice), sjećam se jedino da mi je rekao kako je ove pjesme sakupio iz živoga govora... naroda poznati hrvatski pisac Kukuljević.“
Sporno je da li punu veru treba pokloniti svedočenju (iz druge ruke, uostalom) da je pesmarica o kojoj je reč prepis iz zapisa Ivana Kukuljevića Sakčinskog. Međutim, bez obzira na to ko je pesme beležio, a ko ih je prepisivao, beležnicu je ovu bilo vredno izdati. Ponajpre stoga što se radi o relativno velikoj zbirci usmenih pesama erotske sadržine, dakle o onim pesmama koje su bile previđane u razmatranjima usmene književnosti, a očito živo prisutne u životu, a zatim stoga što se radi o dobroj zbirci. Čitalac se, ako nema predrasuda prema ovoj vrsti pesništva, odnosno ako ne odbacuje unapred erotsko kao temu poezije, ne može oteti utisku da je pesme iz „Kudilje i vretena“ beležio znalac koji, birajući erotsko za privatnu upotrebu ili za čitanje u najužem društvu, nije zanemarivao poetsko.
Marija Kleut

MG P24 (MBG)