ISBN: Ostalo
Autor: Domaći
Jezik: Srpski
Godina izdanja: xxxx

Petar Petrović Njegoš Gorski vijenac
Kritičko izdanje s komentarom Nikole Banaševića
Izdavač: SRPSKA KNJIŽEVNA ZADRUGA Beograd
Godina izdanja: 1983.
Povez: tvrd ( divot izdanje )
Broj strana: 411
Pismo: ćirilica

„Gorski vijenac“ predstavlja najsloženiju razvojnu etapu vrsnog pisca Petra II Petrovića Njegoša, čineći ovo delo njegovim najpoznatijim ostvarenjem. Objavljeno je 1847. godine u Beču, a sam naziv „venac“ simbolički označava slavu koju pisac predaje crnogorskim junacima zbog njihova oslobađanja srpstva. Ovo delo ispevano je u epsko-dramskoj formi, prožeto lirizmomo.

Na motivskoj razini Njegoševa dela, nalaze se dva različita mita. Prvi je mit nacionalni, o nikad nepokorenoj zemlji, a drugi je poetsko-metafizički, a govori o padu čovjeka. Oba se mita usklađuju jer je čovjek najpre bio slobodan, a kasnije pao. U takvim je ljudskim kretanjem postajala nacionalna sloboda do ropstva. U delu se sintetiziraju dve tematske linije tadašnjeg pjesnikova kretanja. To su nacionalno-istorijska i religiozno-filozofska linija iz čega proizlaze dva osnovna pristupa. Jedan je epsko-kroničarski pristup, koji uočavamo u pevanju o suvremenim događajima ili pak u događajima iz historije, a drugi je refleksivno-lirski pristup, koji se proteže kroz sve pesme.

Iako je delo izgrađeno na istorijskom događaju, nije ostalo vezano samo za nacionalno crnogorsko tlo, već je zahvatilo i brojna općeljudska značenja. U općeljudskim značenjima isprepliće se plemensko- patrijahalna etika, patetično junaštvo i stoičko prihvaćanje života. Kako je sam Njegoš bio opterećen tragičnim položajem svog naroda, određuje kao ključni motiv svog dela borbu, čime je delu priskrbio prstenastu kompoziciju.

Njegoš u „Gorskom vijencu“ govori o istrazi poturica. Vremenska linija pritom zadržava svoj logični sled, ali je sam događaj povučen u drugi plan. U prvom planu nalazi se unutrašnje reagisanje likova i čin odluke. Pravi zaplet gotovo da i ne postoji. Postoji niz raznovrsnih slika temeljnih na događajima, a upravo one čine okosnicu kompozicije. Upravo tu se uočava značajka europskog romantizma – oslanjanje na prošlost i njezinu idealizaciju, preuzimanje narodnog govora.

U delu ima popriličan broj likova, koji se portretišu nekim svojim kraćim govorom ili pak govorom o drugom liku. Još uvek se vodi rasprava o književnom rodu dela, s obzirom da se u njemu isprepliću i društvena satira, politička komedija pa i neke vrste lirskih pesama.