Godina izdanja: 2014.
Format - 16x22 cm
Povez - Tvrd
Pismo - Ćirilica
Izdavač: Beogradski forum za svet ravnopravnih
Autor: Mira Radojević, Ljubodrag Dimić
EAN: 9788637912750
Obeležavajući stogodišnjicu početka Prvog svetskog rata, čovečanstvo će, nadajmo se, „kleknuti“ pred milionskim žrtvama do tada najvećeg ratnog obračuna u svetskoj istoriji. Da li će i kako u tom trenutku razmišljati o istorijskom kontekstu u kome su položene, drugo je pitanje! Istoričari posvećeni tama 20. veka to svakako moraju učiniti. Tim pre što većina procesa dugog trajanja i složenog karaktera koji su ispunili prošlost 20. veka, utičući i na svet današnjice, ishodišnu tačku imaju u Velikom ratu 1914–1918. godine. Setiti se njegovih uzroka i povoda, vinovnika i žrtava, brojnih događaja i pojava koje su određivale smer potonje istorije znači još jednom kritički preispitati znanje o osobenoj ratnoj epohi. Istovreno, „kleknuti“ pred milionima sačuvanih istorijskih izvora i istoriografskim nasleđ koje čine desetine hiljada knjiga, te uz poštovanje metoda istorijske nauke i istraživačkim senzibilitetom svoga vrena ponuditi što pouzdanije tumačenje prošlosti.Da li će se glas istoričara čuti u javnosti ili biti „ugušen“ političkim interesima centara moći za promenom istoriografske slike Prvog svetskog rata? U kojoj će meri naučno biti u mogućnosti da se u kreiranju svesti savrenika suprotstavi nenaučnom? Da li će zvuci truba i bubnjeva, karakteristični za početak rata, uzniriti počivše ili probuditi razumevanje novih generacija? Hoće li žrtve velike nesreće još jednom biti ponižene i ubijene?Savrena istorija se već duže vre nalazi pod udarom revizionističke istoriografije koja pod uticaj politike i njenih potreba poništava postojeće znanje o prošlosti, zahteva promenu istoriografske perspektive, na analizi suženog broja istorijskih izvora nameće i prilagođava zaključke, istrajava na radikalnom obrtu u istraživanju prošlosti. Revizionistički „udar“ osporava činjenice, a preko njih i minule događaje, pojave i procese. Napadom na naučni metod obesmišljava se postojeće „društveno sećanje“, dovodi u pitanje svrsishodnost istorijske nauke i potire moralnost istoriografske discipline. Najvećim delom to je posledica promena u politici i društvu s kraja HH veka, koje su ostavile duboke tragove i na razmišljanje o prethodnim vrenima.Politička potreba za promenom slike epohe s kraja XIX i početka XX veka rata neskriveno postoji, na sličan način kao i više puta u minulom stoleću, kratkom i krvavom. Pokazuje se u brutalnom istorijskom revizionizmu, koji ne sledi naučnu potrebu za sticanj novih znanja, već diktat politike. Tako je bilo uvek kada je uspostavljan, negiran ili rušen svetski poredak (1918, 1933, 1939, 1945, 1989...). Tako je i danas.Srpsko pitanje, shvaćeno kao nužnost oslobođenja delova srpskog naroda i njihovog ujedinjenja sa Srbijom, istovreno je bilo i važno pitanje evropske istorije. Oko njega su bili sučeljeni interesi velikih sila, zainteresovanih da međunarodne proble rešavaju nagodbama unutar postojećeg „evropskog sista“ i nesprnih da sa odobravanj i bez sumnji podrže htenja malih naroda da do samostalnosti dođu sopstvenim snagama. Rešavanje srpskog pitanja zahtevalo je vre i golu nacionalnu energiju, tražilo kulturne napore, izazivalo političke borbe i otpore spoljnih sila, stvaralo zanose i klonuća, sadržavalo i trošilo mnogo ocija, ali i pružalo mogućnost da se racionalno sagledaju okolnosti u svetu i procene mogućnosti države i nacije. Snaga koja je pritom oslobađana potirala je postojanje velikih carstava, obezvređujući „pravila“ i „sist“ koji su ona na Balkanu propisivala.Autori ove knjige imali su skromnu nameru, proisteklu iz želje da, afirmacijom naučnih rezultata srpske istoriografije, uklopljenih u postojeće naučno znanje do kojih su došli istoričari koji stvaraju u drugim kulturama, još jednom skrenu pažnju na pogubni uticaj političke revizija istorije. Ubeđeni su da narodi koji znaju istinu o sebi imaju budućnost. Motivisani time, predaju čitaocima ovu kratku istoriju Velikog rata i mesta Srbije u tom svetskom obračunu.