ISBN: Ostalo
Godina izdanja: 2019
Autor: Domaći
Jezik: Srpski

Mladost Vojvodine u Batinskoj bici - Nikola Guconja Milka Ljuboja

retko ,mali tiraz

veliki format

-meke korice

224 STRANICE

VELO DOBRO OCUVANA
Batinska bitka, Batinska operacija ili bitka kod Batinske skele[3] je bitka Drugog svjetskog rata koja je trajala od 11. do 29. novembra 1944. godine kod sela Batine u Baranji, na desnoj obali Dunava, između jedinica Crvene armije i NOVJ s jedne i njemačkog Vermahta i njegovih saveznika s druge strane.

Prema nekim ocenama, bitka kod Batine je najveća bitka po količini snaga učesnika, intenzitetu borbi i strateškom značaju tokom Drugog svetskog rata na području Jugoslavije.[4]

Pozadina
Poslije oslobođenja Beograda i Vojvodine jedinice 57. armije 3. ukrajinskog fronta Crvene armije, pod komandom generala Šarohina, i 51. vojvođanske udarne divizije NOVJ, pod komandom potpukovnika Srete Savića, izbile su na lijevu obalu Dunava i preuzele njenu odbranu od Baje u Mađarskoj do Bačke Palanke. Da bi se omogućila dalja dejstva CA prema Beču i Budimpešti i 51. divizije NOVJ za oslobođenje Baranje i izbijanje na lijevu obalu Drave, te jedinice su dobile zadatak da forsiraju Dunav kod Batine i Apatina, zauzmu mostobrane i obezbijede prebacivanje glavnih snaga.

U štabu 3. ukrajinskog fronta CA u Srbobranu, na dogovoru o zajedničkom djelovanju sovjetskih i jugoslovenskih snaga i mjestu prijelaza Dunava, komandant Glavnog štaba NOV i PO Vojvodine Kosta Nađ i komandant 3. ukrajinskog fronta maršal Fjodor Ivanovič Tolbuhin, izabrali su, na Tolbuhinov prijedlog, za glavno mjesto prijelaza selo Batinu. Za drugo, pomoćno mjesto prijelaza izabrano je područje zapadno od Apatina.

Smatralo se da zbog izuzetno nepovoljnog i nepristupačnog terena kod Batine (široka i razlivena rijeka, močvarno tlo, gotovo okomita Belomanastirska greda koja se diže uz dobro utvrđenu i branjenu obalu), neprijatelj neće očekivati napad na tom dijelu obale. U to se vrijeme upravo kod Batine nalazilo i mjesto razgraničenja dviju visokih njemačkih komandi: Vrhovne komande oružanih snaga (grupa armija `Jugoistok`) i Vrhovne komande kopnene vojske (grupa armija `Jug`).

Njemačke snage
Početkom novembra 1944. desnu obalu Dunava branile su, nizom uporišta od sela Duboševice do mjesta Čarne, jake njemačke snage 68. armijskog korpusa iz sastava 2. oklopne armije komande `Jugoistok` pod zapovjedništvom maršala Maximiliana von Weichsa: dijelovi njemačke 31. SS-divizije i divizije `Brandenburg`, četiri mađarska puka i tri bataljona, jedan ustaško-domobranski puk i jedan puk Srpskog dobrovoljačkog korpusa, nekoliko policijskih bataljona, 25. artiljerijska baterija i 30 tenkova. Jače rezerve nalazile su se južno od Osijeka i kod Pečuja. Očekujući skori napad, njemačko zapovjedništvo na to je područje dovodilo nove jedinice. U početku operacije njemačke snage su brojale oko 30.000 vojnika, a na kraju više od 60.000.[5]

Snage Crvene Armije i NOVJ

Borci 4. bataljona 8. vojvođanske udarne brigade uoči Batinske bitke.
U batinskoj operaciji, od snaga NOVJ, učestvovala je 51. divizija sa 7, 8. i 12. vojvođanskom brigadom i ojačanjima; u operativnoj rezervi u rejonu Sombora od 17. XI. nalazila se 16. divizija, a nešto kasnije i 36. divizija 12. korpusa NOVJ; od sovjetskih snaga tu su se nalazile jedinice 75. streljačkog korpusa (33, 73. i 299. streljačka divizija sa ojačanjima) i 73. gardijska divizija 64. streljačkog korpusa.

Ciljevi i rezultati
Planom je bilo predviđeno da 73. i 233. divizija CA i 51. divizija NOVJ (bez 8. brigade) forsiraju Dunav u rejonu sela Batine, zauzmu ga, zatim da prošire mostobran ka selima Dražu i Zmajevcu, a da 236. divizija CA, s 8. brigadom 51. divizije forsira Dunav prema Zlatnoj Gredi, zauzme je i proširi mostobran u pravcu sela Zmajevca i Kneževih Vinograda.

Batinska operacija trajala je od 11. do 29. XI. 1944. kad su zauzeti mostobrani kod Batine i Apatina na koje su se prebacile jače snage CA i NOVJ. U toku odlučujućih borbi njemačka vojska je u više protivnapada pokušala da snage CA i NOVJ nabaci u Dunav. Posebno je bilo kritično 12. i 15. XI. kad su uslijedili najžešći i najuspješniji protivnapadi. Zahvaljujući izvanrednoj hrabrosti i upornosti boraca i starješina CA i NOVJ, protivnapadi su odbijeni, njemačke snage u međuriječju Dunava i Drave uništene, a Baranja oslobođena. U tim teškim borbama stvoreni su povoljni uslovi za nastupanje CA prema Beču i Budimpešti, konačno je oslobođena Baranja, a izbijanjem snaga NOVJ na Dravu ugroženi su bokovi i pozadina njemačkih snaga na Sremskom frontu.

(VELIKI BELI ORMAR , 1.RED)


BATINSKA BITKA 1944 NARODNOOSLOBODILACKA BORBA 1941 1945

Gradonačelnica Dušanka Golubović je u svom obraćanju na svečanosti ukazala na značaj Batinske bitke kroz doprinos mladih ljudi. Naglasila je da je pitanje mladih uvek aktuelno i istakla doprinos koji su mladi, štaviše deca, dali u jednom ovakvom događaju. - Kada smo 2017. godine obnovili i otvorili ovo zdanje Spomen kompleksa muzeja Batinske bitke, tada smo imali priliku da u ovoj izložbi i postavci vidimo i imena brojnih mladih ljudi. Moj najjači utisak bila je jedna mlada heroina koja je dala svoj veliki doprinos o kome ćemo u ovoj izložbi, kao i o doprinosu svih mladih imati priliku i danas da čujemo - ispričala je gradonačelnica. Podvukla je da to nama ostavlja i obavezu da slobodu koju su oni tada izborili, poštovanje, uvažavanje različitosti i sve ono što predstavlja rezultat borbe nad fašizmom i danas čuvamo i prenosimo budućim generacijama. Drugi sekretar Ambasade Ruske Federacije Aleksej Cibulin je u svom obraćanju rekao da će ruski narod uvek biti zahvalan na srpskom doprinosu u zajedničkoj pobedi i da će se uvek pamtiti velika žrtva Srba u drugom svetskom ratu. Kazao je da moramo biti zahvalni svim herojima koji su poginuli u borbi protiv fašizma, da treba da pamtimo i da poštujemo njihovu ulogu u tom svetom delu.
Zamenik predsednika SUBNOR-a Srbije, general-major u penziji Vidosav Kovačević je naveo da se u prebogatoj istoriji Srbije, Bačke i Sombora sigurno nikad duže nije živelo u slobodi. - To pre svega treba da zahvalimo našim precima, našim borcima narodnooslobodilačkog rata i našoj braći, sovjetskoj Crvenoj armiji. SUBNOR Srbije u svom višedecenijskom postojanju čuva, neguje i razvija kulturu sećanja na tu našu slavnu antifašističku prošlost - rekao je Kovačević. Ovom prilikom, on je, gradonačelnici Golubović uručio Povelju SUBNOR-a. Svečanost je zaokružena otvaranjem izložbe „Mladost Vojvodine u Batinskoj bitki”. Gradski muzej Sombor je u fokus stavio mlade borce, učesnike velike novembarske bitke.
Forsiranje Dunava, odnosno uspostavljanje taktičkog mostobrana kod sela Batina odigralo se u periodu od 11. do 19. novembra 1944. godine. Borbe na ovom području trajale su praktično sve do 10. decembra. Tokom pripremne i četiri faze Batinske bitke život je izgubilo više od dve hiljade vojnika, gotovo 1.250 sovjetskih i oko 850 boraca JNA.