ISBN: Ostalo
Autor: Domaći
Godina izdanja: Ms
Jezik: Srpski

Spoljašnjost kao na fotografijama, unutrašnjost u dobrom i urednom stanju!

Dečji ustaški koncentracioni logor Jastrebarsko
Rade Milosavljevic


Logor za djecu Jastrebarsko je bio logor u Nezavisnoj Državi Hrvatskoj (NDH), marionetskoj državi sila Osovine. Nalazio se u Jastrebarskom, oko 37 km jugozapadno od Zagreba. Postojao je od 12. jula do oktobra 1942. godine, a logorom su upravljale pripadnice katoličkog reda Milosrdne sestre Svetog Vicenta od Paula, dok su obezbjeđenje činili pripadnici Ustaške odbrambene službe. U logor su internirana srpska djeca uhvaćena, zarobljena i oteta u raznim dijelovima NDH tokom pokolja ili protivpobunjeničkih operacija koje je sprovodio ustaški režim, njegovi osovinski saveznici i drugi saradnici.

Djeca su iz drugih logora u Jastrebarsko stizala u iznurenom i slabom stanju, a kroz logor je prošlo ukupno 3.336 djece. Između 449 i 1.500 djece je umrlo, uglavnom od bolesti i neuhranjenosti. U obližnjoj Donjoj Reci osnovan je podlogor. Pripadnici Četvrte kordunaške brigade NOVJ su u avgustu 1942. oslobodili oko 350 djece iz glavnog logora. U oktobru 1942. katolička dobrotvorna organizacija Karitas je dala na usvajanje 500 preživjele djece lokalnim porodicama; ukupno 1.637 dječaka i djevojčica našlo se u porodicama u Jastrebarskom, Zagrebu i okolnim selima, a još 113 je život nastavio u Gradišci.

Pozadina
U aprilu 1941. godine, Njemačka i njene saveznice su napale i okupirale Kraljevinu Jugoslaviju, koja je kasnije podijeljena. Dijelove Jugoslavije anektirali su njeni osovinski susjedi: Mađarska, Bugarska i Italija. Nijemci su osmislili i podržali osnivanje marionetske države, Nezavisne Države Hrvatske (NDH), koja je uključivala veći dio teritorije predratne Banovine Hrvatske, uz dodatak područja današnje Bosne i Hercegovine i nekih susjednih teritorija. Italijani, Bugari i Mađari su okupirali ostale dijelove Jugoslavije.[1] Na čelu NDH nalazila se hrvatska fašistička[2] ultranacionalistička, klerikalna[3] i teroristička organizacija Ustaša.[4] Vlast ovog italo-njemačkog kvaziprotektorata je odmah sprovela „divlju politiku koja je imala za cilj da od heterogenog stanovništva stvori u velikoj mjeri homogenu državu”.[5][6] Prema istoričarki i politikologu Sabrini Ramet, na čelu NDH se nalazio najbrutalniji i najkrvaviji marionetski režim u Evropi pod osovinskom vlašću tokom Drugog svjetskog rata,[5] koji je podsticao masovne pokolje i upravljao koncentracionim logorima za Srbe, Jevreje, Rome i druge „nepoželjne”.[5][7] Konkretno, ustaški režim je protjerao veliki broj Srba iz NDH[8] i bio je umiješan u rasprostranjena masovna ubistva,[9] što je dovelo do Sabrininog zaključka da je režim bio genocidan i u namjeri i u praktičnom smislu.[10]

Katolička crkva je imala složen odnosa ustaškim režimom, posebno zbog bliske veze katolicizma, hrvatskog nacionalizma i hrvatske politike kroz istoriju. Dio katoličkog sveštenstva, posebno mlađi pripadnici, bio je netolerantan prema Srbima i Srpskoj pravoslavnoj crkvi iz niza razloga,[11] pri čemu je dio katoličkog sveštenstva učestvovao u prisilnom katoličenju pravoslavnih Srba u skladu sa ustaškom politikom.[12]

Prema Rimskim ugovorima od 18. maja 1941, italijanske okupacione trupe su se povukle južno od „Bečke linije” koja je dijelila NDH na italijansku i njemačku sferu uticaja. Oni su u avgustu ponovo zauzeli ovo područje da bi dobro obezbjedili jadransku obalu. Međutim, juna 1942. ponovo su povukli većinu svojih trupa sa ovog područja, koncentrišući se samo na obezbjeđivanje velikih naseljenih centara i željezničkih pruga.[13] U povlačenje bile su uključene i italijanske trupe koje su bile u garnizonu u okolini Jastrebarskog....