Godina izdanja: 2018
ISBN: 978-99976-749-2-0
Autor: Domaći
Jezik: Srpski

Svedočanstvo o jednom zaboravljenom zločinu

Izdavač: Izdavačka kuća Eparhije zvorničko-tuzlanske „Sinaj“, Bijeljina
Povez: broširan
Broj strana: 119
Ilustrovano.
Odlično očuvana.

O stravičnom zločinu, počinjenom u selu Vlajići kod Teslića, decenijama se ćutalo a mimo crkvenog ljetopisa u kome je teslićki proto Savo Knežević opširno zapisao ovaj događaj i pobrojao žrtve, ozbiljnije o tom nemilom događaju je progovorio gospodin Aleksa Kasapović tako što je 1991.godine Muzeju žrtava genocida u Beogradu uputio Izvještaj o događaju stradanja s molbom da se ovaj događaj detaljnije istraži i potpunije posvjedoči.

Prema podacima iz tog Izvještaja jasno je sledeće:Veliko je stradanje Srba bilo i u teslićkom kraju tokom posljednjih ratova. Dolazilo je s više strana i od raznih neprijatelja. Nažalost, bilo ga je isuviše i zbog međusobnih nesporazuma i sukoba, kada je Srbin dizao ruku na Srbina, uglavnom samo zato što je jedan od njih bio primoravan na to, ili je pak bio ostrašćeniji idolopoklonik od drugoga. Bilo zbog jednog, drugog ili ma kog razloga, ukupan broj stradalih Srba teslićkog kraja, iako nije nikad tačno utvrđen, je tragičan i poguban po svoj nacionalni korpus.

Tu surovu i neumoljivu realnost čini još težom to što je stradanje većine teslićkih Srba dolazilo od strane onih kojima je ratni plan bio potpuno istrebljenje srpskog naroda, kakvu namjeru je imala marionetska Nezavisna Država Hrvatska. Zato su zločini nad Srbima, počinjeni od strane te genocidne tvorevine, po pravilu bivali brutalni, jezivi i po mogućnosti što masovniji. Više je takvih zločina bilo u teslićkom kraju, a na prvom mjestu i ispred svih drugih je onaj koji su ustaše počinile nad mještanima sela Vlajići.

U ovom selu je između Jovanjdana i Savindana 1943. godine izvršen stravičan zločin nad njegovim mještanima kada je jedna ustaška satnija započela svoj krvavi pir. Oni su tu, nakon sukoba s omanjom partizanskom jedinicom iznad samog sela, zaposjeli ovo mjesto, prikupili svo zatočeno stanovništvo, satjerali ga u kuću Nikole Dolića i tu iza sebe ostavili samo krv i jezivu tišinu.

Tada je ovo selo ostalo bez svojih 43-je žitelja, od kojih je samo iz zaseoka Dolići njih 33-je završilo u ovom masakru pa je ova familija poslije toga bila gotovo pred potpunim nestankkom. Među ubijenim vlajićkim ženama bilo je nekoliko trudnica, u različitim periodima trudnoće, tako da broj ubijene djece nije nikada tačno utvrđen.

Ćutanje o ovom događaju nastavljeno je sve do 2013. godine, kada je tadašnji Episkop zvorničko – tuzlanski Gospodin Hrizostom blagoslovio da se formira Odbor koji će istražiti stradanje Pravoslavnih Srba na prostoru Teslića u Drugom svjetskom ratu. Sav istraživački posao pao je na protu Miladina Vukovića, Arhijerejskog namjesnika teslićkog, Aleksu Kasapovića, profesora, Dalibora Kovačevića, snimatelja i đakona Mladena Kovačevića.

Od prikupljenih podataka i snimaka, uz blagoslov Episkopa zvorničko – tuzlanskog Gospodina Fotija snimljen je dokumentarni film „Mučenici iz Vlajića“ a kasnije su materijali ustupljeni ikonopiscu Milici Mišić koja je, uz širi istraživački poduhvat, napisala istoimenu knjigu i naslikala ikonu koja je njen master rad na Akademiji SPC za umjetnost i konservaciju. Knjiga je štampana u izdanju izdavačke kuće Eparhije zvorničko – tuzlanske „Sinaj“.

(K-134)