ISBN: Ostalo
Godina izdanja: 2019
Autor: Domaći
Jezik: Srpski

Mento Mentovic , Mirjana Ajbl
Novi Pazar, 2019.
mek povez, strana 198.

Knjiga je nova, ali ima lepljivu fleku na dnu, kao na fotografiji.

Jevreji Novog Pazara i okoline živeli su na ovim prostorima oko 250 godina. Uživali su ravnopravnost i uzajamno poštovanje nacionalnih, verskih prava i kulture sa ostalim stanovnicima. Sa njima su delili sudbinu, trpeli bolesti, požare, poplave, gubili imovinu, učestvovali u ratovima. Jevreji su bili lojalni građani i dali su značajan doprinos privrednom i društvenom životu sredini koju su doživljavali kao svoju. Okupacijom Kraljevine Jugoslavije nacisti su, početkom marta 1942. godine, nasilno odveli oko 300 Jevreje iz Novog Pazara i Duge Poljane na staro Sajmište u Beogradu, gde su do maja 1942. godine ugušeni u gasnom kamionu. Upoznavanje šire javnosti sa životom Jevreja na području Novog Pazara i okoline i opisivanje tragičnih događaja koji su se dešavali u ovom kraju, početkom Drugog svetskog rata, kada je stradalo gotovo celokupno jevrejsko stanovništvo, ima za cilj očuvanje sećanja na kulturu i tradiciju Jevreja i njihovu personalizaciju, tako da se o njima ne govori kao o broju koji je stradao, već da se ukaže na to da su iza tih brojki bili ljudi koji su imali svoje živote sa svojim nadanjima, strahovima, željama. Ova knjiga ima za cilj da se sačuvaju saznanja o životu i radu ove zajednice i prenesu budućim generacijama univerzalne poruke o jednakosti, humanosti, toleranciji i kulturnim različitostima, koje bi trebalо da sprečavaju ponavljanje njihovih sudbina za bilo koga, bez obzira na nacionalnu, religijsku ili rasnu pripadnost. Fragmenti sećanja na novopazarske Jevreje, koje su pisali Novopazarci različitih nacionalnosti, prikazanih u knjizi, imaju poseban značaj, jer gotovo sva svedočanstva i sećanja pokazuju trenutke radosti, veselja, lepote življenja, međusobnog poštovanja i prijateljstva koje je vladalo među ljudima nezavisno od njihovog nacionalnog porekla i verskog opredeljenja, ali pokazuju i iskrenu patnju i tugu zbog onoga što im se dogodilo. Ova knjiga predstavlja doprinos istoriografiji Novog Pazara i okoline i istinitu interpretaciju sudbine novopazarskih Jevreja i doprinos borbi protiv povremenog antisemitizma i iskrivljene stvarnosti.