ISBN: Ostalo
Godina izdanja: 2018
Autor: Domaći
Jezik: Srpski

Polovna knjiga, izuzetno očuvana.

Autori: Čarna Milinković, Karla Selihar, Marija Bošnjak Stepanović,
Izdavač - Pedagoški fakultet u Somboru,
2018. god.
Broširan povez, 23 cm.
172 str. Ilustrovano

240 godina obrazovanja srpskih učitelja

Jedan od najznačajnijih srpskih prosvetitelja, Avram Mrazović, 1778. godine osnovao je somborsku školu „Norma“ u kojoj je utemeljio institucionalno obrazovanje učitelja u Srba. Na temeljima Mrazovićeve „Norme“, čiji je bio i upravitelj, stasao je današnji Pedagoški fakultet u Somboru.

Mrazović je i autor prvih srpskih školskih udžbenika iz pravopisa, gramatike, računa i retorike. Prevodilac je i priređivač najstarijeg srpskog pedagoškog časopisa „Poučitelni magazin za decu” (1787) i jedan je od prvih prevodilaca dela antičke književnosti na srpski jezik.

Avram Mrazović (Sombor, 1756 - Sombor, 1826) rođen je u svešteničkoj porodici čije službovanje je bilo vezano za somborski hram Svetog Jovana Preteče. Školovao se najpre u rodnoj varoši gde je završio trogodišnju slavenoserbsku osnovnu i četvororazrednu gramatikalnu školu. U segedinskoj Višoj gimnaziji pohađao je nastavu poetike i retorike, a u Pečuju i Pešti slušao je predavanja iz filozofije i prava.

U Beču je od 1776. godine pohađao nastavu gramatike i pravopisa, a docnije, uz saglasnost karlovačkog mitropolita Vikentija Jovanovića Vidaka, od 1777. pohađao je šestomesečni tečaj za direktore osnovnih škola po tadašnjem naprednom metodu nemačkog prosvetnog reformatora Johana Ignaca Felbigera.

Iste godine ukazom carice Marije Terezije, mladi Avram Mrazović postavljen je za vrhovnog nadzornika pravoslavnih škola u pečujskom okrugu koji je u svom sastavu imao sve srpske škole u tadašnjoj Bačkoj i Baranji. Mrazović je ujedno imenovan i za upravitelja svih centralnih škola tog okruga. Za svoje sedište odabrao je svoj rodni Sombor u kojem je 1. maja 1778. pokrenuo „ Normu“, najpre dvorazrednu, a potom i trorazrednu Narodnu gradsku školu sa tečajevima za stručno obrazovanje srpskih učitelja.

Već krajem iste godine u „Normi“ su uvedeni i redovni dvogodišnji tečajevi koje su pohađali kandidati za učitelje tada nazivani „preparandi“ ili `normalisti“. U svojstvu školskog nadzornika, Mrazović je osamdesetih i devedesetih godina 18. veka obilazio naselja i varošice, i sa lokalnim vlastima sklapao ugovore o osnivanju srpskih narodnih škola. U pečujskom okrugu, njegovom zaslugom tokom nešto više od 10 godina zaživele su škole u sedamdesetak naselja.