ISBN: Ostalo
Godina izdanja: 1993
Autor: Domaći
Jezik: Srpski

Nova, nekorišćena

Oslobodilački ili građanski rat u Jugoslaviji 1941-1945
Miloš Minić
Agencija `Mir` - IP `Cvetnik`, Novi Sad, 1993
VREME I DRUŠTVO

- Registar ličnih imena i geografskih naziva
- Ćirilica,
- Tvrde korice,
- Šiven povez,
- 611 str

SADRŽAJ:
PRVI DEO
OSLOBODILAČKI ILI GRAĐANSKI RAT U JUGOSLAVIJI 1941-1945
DRUGI DEO
ČETNICI U VREME NARODNOOSLOBODIJ1AČKOG RATA 1941-1945
Uvod
Nastanak, razvoj, organizacija i vojne formacije četničkog pokreta
Odnosi između četnika i partizana
Glavne vojne operacije četničkih snaga protiv narodnooslobodilačke vojske
Ratni zločini četnika
Odnosi između okupatora i četnika
Odnosi između četnika i drugih saradnika okupatora
Velike savezničke sile i četnički pokret
Četnici i susedne zemlјe
Četnički kongres u selu Ba
Četnički pokret i srpsko nacionalno pitanje
Četnički pokret i Srbija
Slom četničke organizacije Draže Mihailovića
TREĆI DEO
MOJI SUSRETI SA DRAŽOM MIHAILOVIĆEM
ČETVRTI DEP
POSLE PEDESET GODINA (Iz moje beležnice)
PETI DEO
PRILOZI
Napomene
Izabrana literatura i izvori
Regnstar ličnih imena
Registar geografskih naziva




Narodnooslobodilačka borba 1941-1945
Četnički pokret
Jugoslavija
Političke prilike 1988-1992

............................................................

MILOŠ MINIĆ

Rođen je 28. 8. 1914. godine u selu Preljini blizu Čačka. Još za vreme školovanja, Minić je prišao naprednom omladinskom pokretu. Revolucionarnim radom, međutim, počinje aktivnije da se bavi po dolasku na Pravni fakultet u Beogradu, 1933. godine. Učestvovao je u demonstracijama i drugim akcijama koje je na Beogradskom univerzitetu organizovala Komunistička partija. Uskoro je stupio u Savez komunističke omladine - SKOJ, a 1936. godine bio je primljen u članstvo KPJ i izabran u partijsko rukovodstvo na fakultetu.

U to vreme radio je na rešavanju ekonomskih problema studenata, rukovodi radom studentske `Samopomoći`. Bio je predsednik Opšte studentske menze, sekretar Potpornog udruženja studenata, jedan od najaktivnijih organizatora studentskih demonstracija i štrajkova.

Godine 1938. Miloš Minić je bio izabran za člana Univerzitetskog komiteta KPJ u Beogradu. Uskoro zatim odlazi na rad u Pokrajinski komitet SKOJ-a za Srbiju, a onda u Čačak kao član Okružnog komiteta KPJ. Zbog aktivnog političkog rada bio je proganjan i hapšen nekoliko puta. Minić je posle opštinskih izbora 1938. godine, zajedno sa Momom Markovićem napisao brošuru: `Ko ima pravo da govori u ime Beograda?`. U njoj je izvršena analiza izbora, prikazan teror koji je vlada preduzimala protiv komunističkih simpatizera i najzad njen politički poraz. Ova brošura ilegalno štampana u Kragujevcu, je odmah otkrivena, a Miloš Minić i Moma Marković su bili progonjeni.

U Beogradu je Minić završio Pravni fakultet 1939. godine i vratio se u Čačak kao advokatski pripravnik i član Okružnog komiteta KPJ. Zbog svog političkog delovanja, tadašnje ministarstvo unutrašnjih poslova je u maju 1940. donelo rešenje da se Miloš Minić internira u koncentracioni logor u Bileći. Minić ponovo prelazi u ilegalnost. Pokrajinski komitet KPJ za Srbiju uputio ga je u Kruševački okrug na rad. Partijska organizacija Kruševačkog okruga bila je razbijena posle dve velike provale (1935. i 1937.). Trebalo je hitno obnoviti i razviti partijsku organizaciju. U uslovima pojačanih policijskih pretnji bio je to težak zadatak, ali i veliko iskušenje. Neposredno pred Petu zemaljsku konferencuju KPJ održana je okružna partijska konferencija, na kojoj je Miloš Minić bio izabran za sekretara Okružnog komiteta KPJ za Kruševac.

Posle 27. 3. 1941. godine Miloš Minić je upućen u Valjevo kao instruktor Pokrajinskog komiteta KPJ za Srbiju pri valjevskom okružnom komitetu.

Narodnooslobodilačka borba
Glavni članak: Narodnooslobodilačka borba
Posle okupacije Minić je bio jedan od organizatora ustanka i aktivno je učestvovao u organizaciji partizanskih odreda.

Kada je partizanski štab saznao da se u Valjevskom kraju nalazi pukovnik Draža Mihailović, uspostavljeni su prvi prvi kontakti između narodnooslobodilačkog i ravnogorskog pokreta. Miloš Minić je vodio pregovore. U pratnji Dragojla Dudića i doktora Miodraga Jovanovića krajem jula odlazi na Ravnu Goru. Na četničkoj strani je pregovarao poručnik Neško Nedić. Do dogovora nije došlo, ali je zaključeno da je jedinstveni cilj i jednih i drugih borba protiv okupatora.

U vreme formiranja, kako partizanskih tako i četničkih odreda na slobodnoj teritoriji zapadne Srbije, odnosi su počeli da se pogoršavaju. Posle dobijenih instrukcija iz Beograda, opet dolazi do novih pregovora preko Miloša Minića. Polovinom avgusta 1941. predstavnik Vrhovnog štaba NOPOJ Miloš Minić u pratnji Dragojla Dudića ponovo odlazi na Ravnu Goru, gde se sastao sa Dražom Mihailovićem. Naročita se diskusija vodila između Miloša Minića i književnika Dragiše Vasića. Oni su se poznavali iz Beograda. Miloš Minić je napomenuo da je sazrelo vreme za početak jedne sveopšte narodne borbe kako partizanskih tako i četničkih odreda. Pukovnik Dragoljub Mihailović je napomenuo da se ne prenagli zbog mogućih nemačkih odmazdi. I ovi razgovori su završeni bez vidljivog napretka.

U međuvremenu Minić je došao u dodir sa vojnočetničkim odredom `Zečević-Martinović`, koji je bio voljan da se bori. Krajem avgusta, pravoslavni sveštenik Vlada Zečević i inženjerijski poručnik Ratko Martinović uputili su se na zajednički sastanak na Mačkovom kamenu. Na kraju je postignut sporazum o napadu na varošicu Krupanj. Posle osvajanja Krupnja, raspravljalo se o stvaranju novih organa vlasti. Došlo je do sastanka u selu Kržavu između Minića, Zečevića i Dragojla Dudića. Na predlog Minića i Zečevića, organ vlasti u Krupnju je nazvan `Narodni odbor varošice Krupanj`. Posle konstituisanja ovog tela, Miloš Minić je održao veliki skup na kome je najviše govorio o novoj narodnoj vlasti, i ukidanju dotadašnje vlasti i svih njenih organa (sreskog načelstva, opštine, žandarmerijske stanice, sreskih sudova, poreske uprave, katastarske sekcije i dr.)

Oko 11. septembra 1941. godine ponovo dolazi do susreta Miloša Minića sa Dražom Mihailovićem povodom napada četnika na partizane u selu Planinici (Mionica) kojim je rukovodio lično Draža Mihailović.

Polovinom septembra Minić dobija zadatak da sačeka generalnog sekretara KPJ, Josipa BrozaTita na prostoru valjevske teritorije. Tito je stigao u selo Robaje 18. 9. 1941. godine gde ga je zadržala partizanska četa. Minić je došao i prepoznao Tita. Tito se najviše interesovao za odnose partizana i četnika Draže Mihailovića. Minić mu je podneo izveštaj, a Tito je tražio sastanak sa Dražom. Tako je Miloš Minić sa Titom, Obradom Stefanovićem i Vojislavom Rafailovićem ponovo krenuo Draži u suret, u Struganik 19. 9. 1941. godine gde je zakazan sastanak. Razgovori su se vodili u kući vojvode Živojina Mišića. Sa Dražom Mihailovićem nalazio se i sin vojvode Živojina Mišića, major Aleksandar Mišić, načelnik Vrhovene Komande, potpukovnik Dragoslav Pavlović i Dragiša Vasić. I posle ovih razgovora nije došlo do nekog pomaka. Dogovoreno je samo da se mobilizacija izvodi bez prisile i da se dve strane ne sukobljavaju. Na kraju, Miloš Minić je kao uspomenu poklonio Dragoslavu Pavloviću svoj pištolj `Valter`, a ovaj mu je dao vojno-državni pištolj koji su nosili oficiri bivše jugoslovenske kraljevske vojske. Interesantno da je taj isti pištolj, po Minićevim rečima njega spasao od Dražinih četnika u selu Bastavu, nedaleko od Krupnja 1942. godine.

Krajem septembra 1941. godine Miloš Minić je ponovo otišao na sastanak sa Dražom Mihailovićem povodom razotkrivene zajedničke akcije četnika DM i Nedićevih jedinica protiv partizana na osnovu njihovog pismenog sporazuma koji su zaplenili partizani.

Posle nemačke ofanzive na zapadnu Srbiju i odlaska glavnine partizanskih snaga u Sandžak, Minić dobija zadatak da ostane na terenu i nastavi svoj dotadašnji posao. Sredinom decembra sazvano je okupljanje političkih rukovodilaca ustanka iz šabačkog i valjevskog kraja i partizanskih rukovodilaca Mačvanskog i Valjevskog NOP odreda. Skup je održan u Dragodolu 15. 12. 1941. godine. Miloš Minić je vodio ovaj skup i tražio je da se partizanske jedinice reorganizuju, u manje pokretljive jedinice da bi se iskra ustanka održala u narodu, te da svaka grupa ide na svoju teritoriju i širi ustanak. Minić je naročito insistirao na poštovanju gvozdene partizanske discipline. Naredio je da nema opijanja, silovanja, krađe, svirepih ubistava i kocke. Tokom čitave 1942. godine, pod najtežim okolnostima za narodnooslobodilačku borbu, neumorno je radio na jačanju jedinstva naroda Srbije na organizovanju pokreta i borbe.

Kao sekretar Okružnog komiteta KPJ u Čačku nastavio je da radi i tokom 1943. i 1944. godine, sve do povratka NOVJ u Srbiju. Posle oslobođenja Beograda, dobija dužnost načelnika OZNE za grad Beograd.

Posleratno doba
Glavni članak: Beogradski proces
Po oslobođenju postaje poslanik Velike antifašističke skupštine narodnog oslobođenja Srbije (ASNOS-a). Aprila 1945. imenovan je za javnog tužioca Srbije. Iz rata je izašao sa činom general-majora u rezervi.

Posle imenovanja za javnog tužioca, ponovo je preveden u vojnu službu, s činom pukovnika. Bio je javni tužilac na suđenju Dragutinu Keseroviću, Voji Lukačeviću, Branku Gašpareviću i drugima. Sigurno u njegovoj karijeri najveći, a ujedno i najteži je bio tzv. `Beogradski proces` protiv Draže Mihailovića i njegovih saradnika, održan u Beogradu od 10. 6. 1946. godine. Na suđenju je bio beskompromisan, oštar, nepopustljiv i držao se optužnice. Funkciju javnog tužioca je prestao da vrši 1950. godine.

Od 1945. neprekidno je biran u Narodnu skupštinu NR Srbije i Narodnu skupštinu FNRJ prvog i drugog saziva, u kojoj je bio član zakonodavnih odbora i član Odbora za planove i finansije. Bio je i ministar u Vladi NR Srbije, a zatim i član Republičkog izvršnog veća. Za vreme sukoba sa Staljinom, ostao je uz Tita. Na Petom kongresu KPJ u Beogradu jula 1948. godine bio je predsednik izborne komisije koja je imala zadatak da saopšti rezultate za izbor novog Centralnog komiteta posle glasanja. Kada je Minić pročitao Titovo ime sa 2.318 glasača (koliko je i bilo učesnika Kongresa), prekinut je ogromnim aplauzom i pesmom. Pokušao je da nastavi čitanje rezultata, ali mu delegati to nisu dozvolili. Kongres se završio pevanjem `Internacionale`.

Kao Titov poverenik zauzimao je visoke položaje u vreme raskida sa Informbiroom. Od 1950. do 1953. bio je ministar u vladi Srbije. Godine 1953. postao je predsednik Izvršnog veća NR Srbije i na toj dužnosti je ostao sve do marta 1957. godine.

Predsednik Vlade Narodne Republike Srbije je bio od 1957. do 1962. godine. Član Izvrnog komiteta SKJ je postao jula 1963. i ovu dužnost je obavljao sve do maja 1965. godine. Bio je i predsednik za socio-ekonomske i političke odnose u ekonomiji od 1965. do 1966. godine Za vreme Brionskog plenuma, jula 1966, ostao je uz Tita, a protiv Aleksandra Rankovića. Godine 1966. bio je izabran za predsednika federalne komore i za podpredsednika skupštine SR Srbije. Potpredsednik Saveznog Izvršnog veća postao je 16. 5. 1967. godine. Dužnost je obavljao sve do 5. 12. 1972. godine.

Juna 1968. godine za vreme studentskih demonstracija u Beogradu pokušavao je da smanji tenzije između milicije, koja je brutalno dejstvovala na studente, i studenata pa je tom prilikom, iako visoki funkcioner u sistemu vlasti, u opštem metežu, dobio batine od milicije!

Savezni sekretar za inostrane poslove postaje 16. 12. 1972. i na toj dužnosti ostaje sve do 17. 5. 1978. godine.

Miloš Minić je bio značajna ličnost u komunističkom pokretu Jugoslavije. Bio je spretan i umešan političar. Iz političkog života se povukao 1990. godine. Posle raspada SFRJ više se nije pojavljivao u medijima i na televiziji. Povukao se u svoj letnjikovac blizu Čačka gde je živeo do 2003. godine. Početkom 2003. dolazi u Beograd. Poslednje pojavljivanje mu je bilo u Podgoričkom listu `Danas` marta 2003. Umro je 5. 9. 2003. godine u svojoj 89. godini života. Za života je bio oženjen i imao je jednu ćerku Jelicu, koja je jedno vreme bila pomoćnik ministra spoljnih poslova SRJ Gorana Svilanovića.