Godina izdanja: 2011
ISBN: 978-86-84073-35-0
Autor: Domaći
Jezik: Srpski

JOVAN RADOVANOVIĆ

UŽIČKA REPUBLIKA - slobodna oaza u okupiranoj Evropi 1941.

Izdavač - Sanimex, Beograd; Narodni muzej, Užice; Art plus, Užice

Godina - 2011

210 strana

24 cm

ISBN - 978-86-84073-35-0

Povez - Broširan

Stanje - Kao na slici, ima posvetu autora, ima pečat prethodnog vlasnika, na dve stranice je podvlačeno hemijskom olovkom



SADRŽAJ:
UVOD
SRBIJA SE BUDI
POZIV NA USTANAK - „U BOJ, U POSLEDNJI BOJ`
Nemački Rajh objavio rat „Grebićima“

USTANIČKA OFANZIVA - DRUGI FRONT U SRBIJI

RUKOVODSTVO USTANKA IZLAZI IZ BEOGRADA NA SLOBODNU TERITORIJU
Savetovanje u Stolicama

UŽIČKA REPUBLIKA SE BRZIM TEMPOM IZGRAĐIVALA SA KVALITETIMA NOVE DRŽAVE
Hitler je u naredbi dodao nule
Otkud genocid
Kasno Kajtelovo „pokajanje“

NOVA VLAST – NARODNOOSLOBODILAČKI ODBORI
Glavni narodnooslobodilački odbor („, Užička vlada“) 1941

PRIVREDA NA RATNOM KOLOSEKU
Partizanska fabrika oružja
Železničari u službi fronta
Užička Tkačnica i elektrocentrale

SVE ZA FRONT
Prvi partizanski dobrovoljni zajam
„Agrarna reforma“ u Trnavi

NEMCI – BORCI PARTIZANSKIH ODREDA
Hari Šihter — iz Posavine
Jozef Šulc — iz Smederevske Palanke
„Avgust“ Heler — sa opsade Kraljeva
Jozef Štumpf iz Brandenburga
Johan Pan iz Kragujevca
Nemci – partizanski zarobljenici

KULTURNI ŽIVOT U ODREDIMA I LEGENDARNA UŽIČKA UMETNIČKA ČETA
Dramska aktivnost
Muzička delatnost
Izdavaštvo

USTANICI NAPADAJU NEMAČKE GARNIZONE – ŠABAC, KRALJEVO, VALJEVO

GENOCIDU KRALJEVU, KRAGUJEVCU I DRAGINCU
Kraljevački oktobar
Nemački zločin u Kragujevcu
Pustoš u Dragincu i dolini Jadra

OFANZIVA OKUPATORA
„Po saopštenju – uništiti!`

UDAR ČETNIČKE KONTRAREVOLUCIJE
Pregovori u Brajićima
Posle Brajića Draža prelazi u kolaboraciju

TITOVI SUSRETI SA BORCIMA
Među Šumadincima i Dragačevcima

VELIKI „KINESKI MARŠ“ PARTIZANSKIH BOLNICA 1941
Od Čokešine na Ceru, od Dulena na Gledićkim planinama, preko Krupnja, Čačka, Užica i Zlatibora do Žabljaka – blizu 600 kilometara
Spasavanje dela teških ranjenika

„PODUHVAT UŽICE“
Procena Vrhovnog štaba
Nemci prodiru
Kadinjača

NEMAČKI GENERALI O „PODUHVATU UŽICE“

OCENE VRHOVNOG ŠTABA I CK KPJ

ISTORIČARI, DRŽAVNICI, PUBLICISTI – O UŽIČKOJ REPUBLICI

NEIMARI UŽIČKE REPUBLIKE

ISTORIJSKI DOMETI UŽIČKE REPUBLIKE

PRILOZI
Noć pred polazak
Partizan
Sa Ovčara i Kablara
Podigla se Užička nahija
Odlomci iz poeme „Kadinjača“, Slavka Vukosavljevića
Summary
Beleška o autoru
Izvori i literatura


`Autor je dokumentovano razradio temu da je najveća slobodna teritorija u Srbiji 1941. godine, nazvana Užička republika, predstavljala jedinu slobodnu bazu u Evropi i da je organizovanom i masovnom borbom ustanika dostigla početne elemente državnosti.

Uspešnim rukovođenjem borbom dotad okupacijsko područje je preraslo u novo ratište. Okupator je bio primoran da u Srbiju „dovuče“ vrlo jake i brojne snage, iz Francuske 342, sa istočnog fronta u SSSR svoju 113. diviziju, zatim ojačani 125. puk i kompletan štab 12. armijskog korpusa iz Grčke. Predislocirao je dve eskadrile avijacije iz Austrije na zemunski aerodrom, i angažovao mađarsku rečnu flotilu na Dunavu, kao i Kvinsliške snage Nedića i Ljotića. Otvoreno je novo ratište, novi (iako mali) drugi front protiv okupatora u Evropi.

Dokumentovano je prikazano kako je nastajala i razvijala se nova, propisima uređivana vojska sa svojim oznakama: petokraka zvezda sa trobojnicom na kapama, pozdrav stisnutom pesnicom partizanske zakletve, naredbama o međunarodnom i humanom odnosu prema zarobljenicima...

Razrađeno je širenje i uređivanje oslobođene teritorije, izbor novih organa vlasti (narodnooslobodilački odbori) i njihovo angažovanje za pomoć frontu, organizovanje ukupne privrede (fabrike, radionice i dr.) na „ratnom koloseku“; unutrašnji Život, na slobodnoj teritoriji: štampa, izdavaštvo, kulturni život, saobraćaj – drumski i železnički, nova vlast od mesnih odbora do Glavnog narodnooslobodilačkog odbora („užičke vlade“). Dokumentovani su i prikazani zločini okupatora: Kraljevo, Kragujevac, Mačva, Draginac...

Autor je obradio i nekoliko tema koje su malo ili nimalo dosad obrađivane na temu Užičke republike. Tu su teme o Nemcima u partizanskim odredima 1941. godine kad je Hitler bio najsilniji, zatim logori Nemaca – zarobljenika, koji su 1941. godine Postojali samo u slobodnom delu SSSR i u Užičkoj republici. Isto tako veoma je značajna akcija Čačka koji je raspisao i uspešno sproveo dobrovoljni beskamatni zajam.

Svoj rad autor zaključuje ocenom – da je Užička republika krupna tekovina oslobodilačke borbe, da je u okupatorskoj ofanzivi i pored poraza, izgubila samo teritoriju, a da su njeni istorijski dometi - nastavljeni stvaranjem novih slobodnih teritorija: Foča, Bihać, Jajce, Drvar, a od njenih odreda formirane su (i delom crnogorskih jedinica) - proleterske brigade: Prva, Druga i Treća (sandžačka). Užička republika, sa njenim dometima, po autoru, predstavlja srpsko nacionale.`



Ako Vas nešto zanima, slobodno pošaljite poruku.