ISBN: Ostalo
Godina izdanja: 2002.
Autor: Domaći
Jezik: Srpski

Rusija na prelomu vekova: poslednje decenije ruskog carstva od završetka Krimskog do početka Prvog svetskog rata (1855-1914) / Sava Živanov


Beograd 2002. Tvrd povez, 715 strana.
Knjiga je odlično očuvana.



Naslov ove knjige koju predstavljamo jeste Rusija na prelomu vekova (Poslednje decenije imperatorske Rusije), odnosi se na istorijski prelom koji je ostvaren na prelazu iz 19. u 20. vek. U knjizi se izlažu i analiziraju sudbonosna zbivanja u Rusiji na početku 20. veka, čiji je tok i ishod uveliko odredio sudbinu ove zemlje tokom celog stoleća. Za razumevanje tih zbivanja u prve dve decenije proteklog veka bilo je neophodno da se oni posmatraju u okviru događanja dugog i srednjeg istorijskog trajanja.


Epoha imperatorske Rusije predstavlja to doba dugog istorijskog trajanja, čiju glavnu sadržinu čine procesi modernizacije Carstva, započeti reformama Petra Velikog, a nastavljani i prekidani imperatorima koji su se smenjivali na ruskom prestolu. Vreme između Krimskog i Prvog svetskog rata (1855-1914) predstavlja srednjoročno razdoblje u kome su se, u zgusnutijem vidu, ispoljavali protivrečni procesi modernizacije celog imperijalnog razdoblja, sa jasno izraženim reformama i konzervativnim reakcijama na te reforme.
Neravnomerni tok raznih strana modernizacije, njena asinhronost i asimetričnost - brzi tok kapitalističke industrijalizacije, nedovršenost socijalne modernizacije i skromni rezultati političke rekonstrukcije samodržavne monarhije, uz sve veći uticaj međunarodnog okruženja - zaoštravali su probleme Carstva i tražili energičnije rasplitanje brojnih čvorišta njegovih protivrečnosti. Stara dilema ruskog društva - očuvanje tradicionalnog samodržavnog ustrojstva ili njegova modernizacija - dobijala je u prve dve decenije 20. veka novu dimenziju: reforma ili revolucija.


Sadržaj:
Predgovor
UVOD
Geneza državnog ustrojstva Rusije
1. Drevnoruska država i epoha mongolskog ropstva
a) Kijevska Rusija
b) Tatarsko-mongolsko ropstvo
2. Moskovska velika kneževina
3. Moskovsko carstvo
a) Ivan IV Grozni
b) Smutno vreme
c) Rusija u 17. veku
4. Reforme Petra Velikog
DEO PRVI: ALEKSANDAR II - CAR OSLOBODILAC
Glava prva — Pretpostavke i predistorija reformi
1. Imperija pred razdobljem velikih reformi
a) Teritorija i stanovništvo Imperije
b) Nikolajevska Rusija - kolos na glinenim nogama
2. Ličnost Aleksandra II
3. Politička misao i društveni pokreti
4. Seljačko pitanje
Glava druga — Epoha velikih reformi
1. Oslobođenje seljaka
a) Duhovno-politička klima
b) Razrada propisa
c) Osnovne mere seljačke reforme
2. Ostale reforme
a) Društvena raspoloženja posle ukidanja kmetstva
b) Zemska reforma
c) Reforma sudstva
d) Reforme finansija, obrazovanja i štampe
e) Vojna reforma
3. Karakter, domašaj i značaj reformi Alcksandra II
Glava treća — Između reformi i konzervativne reakcije
1. Aleksandar II — dvojna ličnost
2. Zaokret ka politici konzervativne reakcije
a) Uzroci i nosioci zaokreta
b) Konzervativne „korekcije” reformi
3. Osiromašenje naroda i narodnjački pokreti
4. Aktivizacija društvenih pokreta i delatnost Loris-Melikova
DEO DRUGI: ALEKSANDAR III I NJEGOVO NASLEĐE
Glava prva — Istinski samodržac Aleksandar III
1. Ličnost Aleksandra III
2. Pripremna i prelazna etapa vladavine Aleksandra III
a) Pripremna etapa
b) Prelazno razdoblje
Glava druga
Reakcionarna politika Aleksandra III
DEO TREĆI: RUSIJA NA PRELOMU DEVETNAESTOG U DVADESETI VEK
Glava prva — Državno ustrojstvo
Glava druga — Socijalna struktura
1. Plemstvo
2. Seljaštvo
3. Duhovništvo
4. Gradski žitelji
Glava treća — Ekonomska politika i privredni razvoj
l. Industrijska politika
2. Problemi poljoprivrede
Glava četvrta — Medunarodni položaj i spoljna politika
1. Preispitivanja i promene
2. Pronemačka spoljna politika Aleksandra II
3. Zbliženje i savez sa Francuskom
4. Azijski smer spoljne politike Rusije
DEO ČETVRTI: SAMODRŽAVLJE, REFORME ILI REVOLUCIJA
Glava prva — Rusija na početku 20. veka
1. Zatišje pred buru
2. Ličnost Nikolaja II
Glava druga — Prva Ruska revolucija
1. Predrevolucionarna zbivanja
2. Krvava nedelja i njene posledice
3. Aktivizacija društvenih pokreta i kolebanja vlasti
4. Generalni politički štrajk, sovjeti i Manifest
5. Oružani ustanak, oseka i poraz revolucionarnih snaga
Glava treća — Dualistička monarhija
1. Preobražaj samodržavne monarhije
2. Političke partije — nastanak i početna delatnost
a) Socijalističke partije
b) Liberalno-demokratske partije
c) Monarhističke partije
Glava četvrta — Parlamentarizam i samodržavlje
1. Prva Državna duma i njeno raspuštanje
2. Izmedu prve i druge Dume
3. Druga Duma
4. Treća Duma
Glava peta — Stolipinove reforme
1. Agrarna reforma
2. Osnovni pravci Stolipinove reformatorske delatnosti
a) Carska vlada i radničko pitanje
b) Pokušaji reformisanja lokalne uprave, sudstva i školstva
3. Velika Rusija — Rusija za Ruse
4. Uspon i pad Stolipina
5. Ubistvo Stolipina i njegovi reformatorski i državnički dometi
6. Rusija posle Stolipina
Na putevima nedovršene modernizacije
Rezime
On the Roads of the uncompleted modernisation
Summary
Registar ličnih imena