Godina izdanja: 2022
ISBN: 978-86-7095-295-9
Autor: Domaći
Vrsta: Eseji i kritike
Jezik: Srpski

Autor - osoba Bajčeta, Vladan, 1985- = Bajčeta, Vladan, 1985-
Naslov Non omnis moriar : o poeziji i smrti u opusu Vladana Desnice / Vladan Bajčeta
Vrsta građe stručna monografija
Ciljna grupa odrasli, ozbiljna (nije lepa knjiž.)
Jezik srpski
Godina 2022
Izdavanje i proizvodnja Beograd : Institut za književnost i umetnost, 2022 ([Beograd] : Donat Graf)
Fizički opis 278 str. : ilustr. ; 21 cm
Zbirka ǂBiblioteka ǂPoetika / Institut za književnost i umetnost, Beograd ; ǂknj. ǂ12
(broš.)
Napomene Tiraž 300
Napomene i bibliografske reference uz tekst
Bibliografija pjesama Vladana Desnice objavljenih u periodici: str. 253-256
Bibliografija: str. 257-271
Registar imena.
Predmetne odrednice Desnica, Vladan, 1905-1967 -- Poezija
Desnica, Vladan, 1905-1967 -- Književno delo -- Motivi -- Smrt
Književnost -- Motivi – Smrt

U ovoj naučnoj monografiji Vladan Bajčeta donosi manje poznat portret Vladana Desnice, jednog od najznačajnijih pisaca koji je stvarao na srpskom jeziku. Reč je o Desničinom pesničkom stvaralaštvu koje nije osvetljeno u tolikoj meri koliko njegova proza ali se, kada je u pitanju tema smrti u Desničinom opusu (jedne od uporišnih tačaka njegove umetnosti), autor osvrće i na romane kao i na dramska dela ovog velikog pisca.

Često se za vrhunska prozna djela zna iskazati pohvala, u karakteristično impresionističkom tonu, da predstavljaju čistu poeziju. Jedno od takvih svakako je roman Proljeća Ivana Galeba, koji je slične kvalifikacije dobijao zbog svoje visoke umjetničke vrijednosti, podjednako koliko i zahvaljujući poetskom kvalitetu njegove eminentno prozne supstance. Vladan Desnica je, međutim, osim toga što je autor ovog monumentalnog djela srpske književnosti koje u širem evropskom kontekstu ni izdaleka ne posjeduje rezonanatost srazmjernu njegovom estetskom dometu pisao i čistu poeziju u doslovnijem značenju riječi. On je u svom po obimu nevelikom književnom opusu ostavio i jednu zbirku pjesama, Slijepac na žalu, koja se u književno-istoriografskom horizontu pojavljuje tek na marginama akademske kritike. I ovoga puta nesrazmjerje sasvim upadljiv: pjesničku knjigu izuzetne refleksivne kompleksnosti, bogate, inventivne slikovitosti i izrazito samosvojnog lirskog naboja, skoro sasvim su zaobišle skrupuloznije kritičke interpretacije i pouzdano pozicioniranje u pripadajući književnoistorijski kontekst. Otuda potreba da se na osnovu njene temeljnije analize preispitaju uzroci dosadašnje negativne kritičke recepcije, a prije svega da se utvrde samostalne vrijednosti tog osobenog poetskog ostvarenja. Razlog više tome jeste postojanje nezanemarljivog tekstualnog korpusa lirske ostavštine u piščevim rukopisima, koji pružaju priliku da se ocrta pjesnički lik majstora proznog izraza u njegovom punom stvaralačkom potencijalu.




Sadržaj:
UVODNA RIJEČ
I
SLIJEPAC NA ŽALU
Književnoistorijski kontekst i poetička polazišta
Kritičko-naučna recepcija
Programska pjesma
Prvi motivski krug: priroda
Čovjek u prirodnom okruženju: seoski motivi
Trajna umjetnička opozicija: od sela ka gradu
Čista dobrota ništavila: lirska metafizika
Refleksivna poezija
Poezija u romanu
Versifikacija
Epoha i stvaralačke srodnosti
Zaključak.
GOZBA U POLJIMA — FRAGMENTI REKONSTRUKCIJE PJESNIČKE KNJIGE U RUKOPISU
Okolnosti nastanka i nestanka
Naslov(i) i prazno mjesto u opusu
Rekonstrukcija
Završne napomene
NEKOLIKO PJESAMA IZ OSTAVŠTINE
II
TANATOLOŠKI ASPEKTI DESNIČINOG KNJIŽEVNOG DJELA
Uvodne napomene
„Pitoma zmija pokućarka`: Zimsko ljetovanje
„Znamen neznatnosti ljudske jedinke`: pripovijetke
„Sedefasti odsjev za vjeđama`:
Proljeća Ivana Galeba
„Samo ništa ne postoji”: Ljestve Jakovljeve
„Vratite nam našu smrt!”: Pronalazak Athanatika

Zaključne napomene
III
PRILOG

IZVORI I LITERATURA
NAPOMENE O KNJIZI I RIJEČI ZAHVALNOSTI
INDEKS IMENA

Vladan Bajčeta (1985) diplomirao je na grupi za srpsku i svetsku književnost Filološkog fakulteta Univerziteta u Beogradu, gde je završio master i doktorske akademske studije. Viši je naučni saradnik Instituta za književnost i umetnost u Beogradu na Odeljenju za istoriju srpske književne kritike i metakritike. Monografije: Borislav Mihajlović Mihiz: kritičar i pisac (2021); Non omnis moriar: o poeziji i smrti u opusu Vladana Desnice (2022).

MG P16 (N)