Godina izdanja: 2001
ISBN: 86-7474-007-3
Autor: Domaći
Vrsta: Istorija srpske književnosti
Jezik: Srpski

NEBOŠ
Matija Bećković
NIN, Beograd, 2001.
[ilustracije, karikature Jugoslav Vlahović]
Izdavanje i proizvodnja Beograd: NIN, 2001 (Zemun: Tipografik)

Meki povez, format: 12x17 cm, 104 strane, tiraž 1500, ilustrovano, cirilica.

Korice odlicne, kao na slikama.
Unutra odlicna, bez tragova koriscenja!

Predmetne odrednice Petrović Njegoš, Petar II, 1813-1851

Matija Bećković (Senta, 29. novembar 1939) je srpski pesnik, književnik, filolog, redovni član Srpske akademije nauka i umetnosti, član Krunskog saveta prestolonaslednika Aleksandra Karađorđevića, počasni član Udruženja za umetnost, kulturu i međunarodnu saradnju „Adligat” i društveni radnik.
Biografija
Potiče iz Crne Gore, iz plemena Rovaca, iz bratstva Bećković-Drašković. Pradeda po ocu Vujo Drašković, se prvi od Draškovića prozvao po svom dedi Bećku Draškoviću - Vujo Bećković. Matijin deda Nišo Vujin Bećković je bio predsednik Rovačke opštine i narodni poslanik na Podgoričkoj skupštini 1918. godine.
Matija je rođen 29. novembra 1939. godine (na Sv. apostola Matiju) u Senti, gde mu je otac Vuk kao kraljevski oficir službovao. Majka Zorka Taušan bila je kći solunskog dobrovoljca Miladina, naseljenog u Kanjiži. Porodica se više puta selila a kad je počeo Drugi svetski rat, sklonila se iz Novog Sada, kod svog roda u Velje Duboko. Osnovnu školu završio je u selu Velje Duboko, niže razrede gimnazije u Kolašinu i Slavonskom Brodu (kod tetke), a višu gimnaziju sa maturom u Valjevu. Otac Matijin, Vuk Bećković je bio oficir vojske Kraljevine Jugoslavije, pa je ostao veran oficirskoj zakletvi, pridružio se četnicima u Rovcima. Bio tokom građanskog rata u Crnoj Gori komandant Rovačkog četničkog odreda. Pri kraju rata 1944. godine pridružuje se glavnini Jugoslovenske vojske u otadžbini i kreće sa njom ka Zapadu, gde je bila saveznička vojska. Ali tokom povlačenja gine u jednom okršaju, uz put negde u Sloveniji.
Školske 1958/59, godine upisao se na Filološki fakultet u Beogradu na grupu za jugoslovensku i opštu književnost.
U šestom razredu valjevske gimnazije je osvojio prvo mesto na Literarnom konkursu. Za prvi književni honorar dobio je novčanu nagradu od 12.000 dinara, od kojeg je kupio karirani sako; po tom sakou je i danas prepoznatljiv. Prvu pesmu `Preludium` je štampao kao gimnazijalac 1957. godine u „Mladoj kulturi“. Prvu knjigu, posvećenu svojoj životnoj ljubavi, koja nosi naslov sa njenim imenom je objavio 1962. godine. Poema je doživela izuzetan uspeh, a sledeće 1963. godine primljen je kao poznati stvaralac, u Udruženje književnika Srbije u Beogradu. Kasnije će biti izabran i za njegovog predsednika.
Bećkovićevi prozni i poetski tekstovi priređivani su za pozorište i izvođeni na domaćim i stranim scenama. U Narodnom pozorištu u Beogradu je 1978. godine izvedena „Međa Vuka Manitoga“, a potom monodrame „Reče mi jedan čoek“ i „Ne znaš ti njih“.
U Zagrebačkom teatru „ITD“, „Kazalištu mladih“, „Jazavcu“, „Teatru MM“, Srpskom narodnom pozorištu, „Klubu M“, izvedene su pozorišne predstave po Bećkovićevim tekstovima.
U Savremenom pozorištu u Beogradu izvedena je 1970/71. komedija „Beograd nekad i sad“, sa istoimenim komedijama Sterije i Nušića.
Napisao je dve televizijske drame i dve jednočinke za djecu koje je Televizija Beograd emitovala 1966. i 1967. godine.
Adaptirao je (sa Borislavom Mihajlovićem Mihizom) „Gorski vijenac“, predstava je izvedena na sceni Narodnog pozorišta u Beogradu.
Dramska poema „Če - tragedija koja traje“ (sa Dušanom Radovićem) prevedena je na njemački jezik (Che: Tragödie, die andauert, Frankfurt am Main 1969) i engleski (Che: Permanent tragedy, New York 1970).
Za svoje pjesništvo Bećković je dobio nagrade: Milan Rakić, Oktobarsku, Sedmojulsku, Zmajevu, Disovo proleće, Belovodsku rozetu, Zlatni krst kneza Lazara, Ravnogorsku, Stefan Mitrov Ljubiša, Veliku Bazjašku povelju, Odzivi Filipu Višnjiću, Biblios, Nagradu Vukove zadužbine, Njegoševu nagradu, Žičku hrisovulju itd.
Za poemu „Ćeraćemo se još“ dobio je nagrade Tipar, Zlatni bestseler, Jovan Dučić i Laza Kostić.
Za dopisnog člana SANU izabran je 1983. godine, a za redovnog 1991. godine. Član je Srpskog PEN centra, kao i Udruženja za kulturu, umetnost i međunarodnu saradnju „Adligat”, u kojem je aktivan od samog osnivanja 2012. godine.
Matija Bećković je 1989. godine dobio Sedmojulsku nagradu za književno stvaralaštvo. Boračke organizacije su se njegovom izboru javno protivile. Kao laureat je prilikom dodele tog visokog društvenog priznanja odgovorio: Ja pristajem da nagradu nisam zaslužio, ali ne pristajem da sam kriv što sam je dobio. Kako mu je prebacivano da je sin četnika (iz četničke porodice) u intervju časopisu `Dugi` je `stavio tačku`, na takva ideološka promašena pitanja: Četnik je ko je bio četnik. Partizan je onaj ko je bio partizan. Podele na četnike i partizane bile su ratne podele, i trebalo bi da budu završene sa ratom. A takvu podelu nameću ljudi koji bez te podele ne bi postojali.
Njegova supruga Ruskinja iz Valjeva, se zvala Vera Pavladoljska (njoj je posvetio jednu od njegovih najpoznatijih pesama, koju je kasnije izvodio Arsen Dedić), i sa njom ima ćerke Ljudmilu i Olju. Vera je bila kći Rusa izbeglice sa Kavkaza. Matija i Vera upoznali su se u Valjevu 1956. godine, a venčanje je obavljeno 1964. godine. Vera je radila u Univerzitetskoj biblioteci u Beogradu. Nakon teške bolesti Matijina supruga je preminula 1998. godine i sahranjena na Novom groblju u Beogradu.
Akademik Bećković je jedan od retkih akademika koji su Slobodana Miloševića kritikovali još 1991. godine (npr. `Srpska vojska je zauzela Skadar i Jedrene, a ova ne može Borovo Selo i Tenje (Vreme, 2. 12. 1991.). Tokom njegovog režima učestvovao je na brojnim protestnim skupovima.
Od 2009. godine je Predsednik Fonda Slobodan Jovanović u Beogradu.

Počasni građanin Subotice postao je 2016. godine.

Bibliografija

Rukopis pesme akademika Matije Bećkovića „Vera Pavladoljska”. Nalazi se u Udruženju „Adligat” u Beogradu.
Vera Pavladoljska (bibliofilsko izdanje Radomira Stevića, 1962); nalazi se kao eksponat u Gutembergovom muzeju i Muzeju moderne umetnosti u Njujorku.
Metak lutalica (Prosveta, 1963)
Tako je govorio Matija (Prosveta, 1964. i 1965)
O međuvremenu (Matica srpska, 1968)
Če – Tragedija koja traje (Sa Dušanom Radovićem, nezavisno izdanje Slobodana Mašića 1970, Rad, 1989)
Reče mi jedan čoek (Prosveta, 1970, 1976)
Međa Vuka Manitoga (SKZ,1976, 1978)
Lele i kuku (Prosveta, 1980)
Služba Svetom Savi (Glas crkve, 1989)
O Njegošu (Glas crkve, 1988)
Kaža (SKZ, 1988)
Kosovo najskuplja srpska riječ (Glas crkve, 1989)
O Njegošu (Glas crkve, 1988)
Ovo i ono (Dnevnik, 1995)
Ćeraćemo se još (Oktoih, 1996)
Put kojeg nema (SKZ, 2009)
Služba pustinjaku cetinjskom (SKZ, 2013)
Crna Gora: Ime jedne vere (Vukotić medija, 2020)

Druge nagrade
Sedmojulska nagrada za književnost (1989)
Povelja Karađorđe 2005
„Nagrada Radoje Domanović“ za ukupan doprinos srpskoj književnoj satiri
Književni vijenac Kozare (2008)
Umetnički venac (2014)
Velika povelja Brankovog kola (2020)



ktj-26