Godina izdanja: 2010
ISBN: 978-86-7227-071-6 ; 978-86-7227-066-2
Jezik: Srpski
Autor: Strani

Filmski centar Srbije 2010-2011 612 strana

odlična očuvanost

Žil Delez je razvio duboku filozofiju slike, prvenstveno u svoja dva glavna dela posvećena filmu:

Film 1: Slika-pokret (1983) i Film 2: Slika-vreme (1985). Crpeći inspiraciju iz dela Anrija Bergsona, on analizira film ne samo kao umetnost, već i kao sredstvo istraživanja prirode misli, pokreta i vremena.

Ključni koncepti

Slika kao fluidna materija: Za Deleza, sve što postoji je slika, „kriška univerzuma“ u stalnom toku materije i pokreta. Slika nije samo mentalna reprezentacija, već materijalna stvarnost.

Slika misli: Delez kritikuje „dogmatsku sliku misli“ koja preovladava u filozofiji, odnosno unapred stvorenu ideju da misao prirodno traži istinu. Za njega, umetnost, a posebno film, omogućava stvaranje novih slika koje primoravaju misao da se oslobodi svojih pretpostavki i stvori nove koncepte.

Film: Slika-pokret i slika-vreme
Delez koristi film kao laboratoriju za svoju filozofiju slike, identifikujući dva glavna režima slika koji odgovaraju različitim epohama i logikama:

1. Slika-pokret (klasični film, pre 1945. godine)
Ovaj režim je povezan sa senzomotornim modelom, gde situaciju (percepciju) prati akcija, koja sama po sebi proizvodi reakciju. Svet je predstavljen kao objektivan i koherentan, usredsređen na ljudsku akciju. Delez identifikuje nekoliko vrsta slika-pokreta:

Slike-percepcije: fokus na ono što se vidi, vizuelne informacije.
Slike-afekti: izražavaju emocije i osećanja, na primer, krupni plan lica.
Slike-akcije: prikazuju ponašanja i transformaciju sveta.

2. Slika-vreme (moderni film, posle 1945. godine)
Sa posleratnim filmom (na primer, u filmovima reditelja poput Antonionija ili Renea), senzomotorna veza je prekinuta. Likovi su često posmatrači situacije na koju ne mogu ili ne znaju kako da reaguju. Slika više ne prikazuje vreme indirektno kroz pokret, već ga direktno otkriva, u obliku čistih optičkih i zvučnih slika. Ovo je film koji istražuje subjektivnost, sećanje i prelom stvarnosti.

Ukratko, Delezovo razmišljanje o slikama, posebno u filmu, je fundamentalno za razumevanje kako one oblikuju našu percepciju stvarnosti i primoravaju misao da se suoči sa novinom i razlikom.