ISBN: Ostalo
Godina izdanja: 1987
Jezik: Srpski
Autor: Strani

Autor - osoba Scheler, Max, 1874-1928 = Šeler, Maks, 1874-1928
Naslov Položaj čovjeka u kozmosu ; Čovjek i povijest / Max Scheler ; [preveo Vladimir Filipović]
Jedinstveni naslov ǂDie ǂStellung des Menschen im Kosmos ; 2. Mensch und Geschiche. srpski jezik
Vrsta građe knjiga
Ciljna grupa odrasli, ozbiljna (nije lepa knjiž.)
Jezik srpski
Godina 1987
Izdanje 2. izd.
Izdavanje i proizvodnja Sarajevo : `Veselin Masleša`, 1987 (Novi Sad : Budućnost)
Fizički opis 186 str. ; 20 cm
Drugi autori - osoba Filipović, Vladimir (autor dodatnog teksta) (prevodilac)
Zbirka ǂBiblioteka ǂLogos
ISBN 86-21-00081-4 (karton)
Napomene Prevodi dela: 1. Die Stellung des Menschen im Kosmos ; 2. Mensch und Geschiche
Str. 155-186: Max Scheler i suvremena filozofska antropologija / Vladimir Filipović.
Predmetne odrednice Šeler, Maks, 1874-1928 -- Filozofija
Filozofska antropologija
Kosmologija

PREDGOVOR

Ova radnja predstavlja kratak, vrlo zbijeni sažetak mojih nazora o nekoliko glavnih točaka „Filozofijske antropologije`, koju već godinama pišem i koja će izaći početkom 1929. godine. Pitanja „šta je čovjek i kakav je njegov položaj u bitku` zaokupljala su me već od prvog buđenja moje filozofijske svijesti hitnije i nego ijedno drugo filozofijsko pitanje. Dugogodišnji napori, u kojima sam osvijetlio problem sa svih mogućih strana, saželi su se od 1922. godine u izradi većega djela posvećenog ovom pitanju, a moja je sreća rasla, uviđajući da se najveći dio svih problema filozofije koje sam već obradio sve više i više uklapaju u ovo pitanje. S mnogih strana izraziše želju da svoje predavanje: „Osobit položaj čovjeka` (vidi „Leuchter`, VIII. 1927.), koje sam održao u travnju 1927. u Darmstadtu prigodom zasjedanja „Škole mudrosti”, izađe kao posebni otisak. Toj želji ovim izlazim ususret. Ako čitalac želi upoznati stupnjeve razvoja mojih nazora o ovom velikom predmetu, onda mu preporučujem da čita po redu: 1) Raspravu „K ideji čovjeka”, najprije izašlu u časopisu „Summa`, 1914, kasnije unesenu u moje sabrane napise i rasprave: „O prevratu vrijednosti”, 3. izdanje, 1923, Leipzig, nadalje, moju raspravu: „Ressentiment u izgrađivanju morala` 1912. (ista naklada); — 2) Odgovarajuće odlomke u mom djelu: „Formalizam u etici i materijalna vrijednosna etika”, (1913/1916), 3. izd., Leipzig, 1927. i odgovarajuće odlomke o specifičnosti ljudskog čuvstvenog života u mojoj knjizi: „Bivstvo i oblici simpatije`, 3. izdanje, Bonn; 1926. 3) O odnosu čovjeka prema povjesnoj i društvenoj nauci mogao bi se uzeti moj napis „Čovjek i povijest” u „Neue Rundschau”, (studeni, 1926, a vjerojatno će izaći u jesen 1928. kao pojedinačan kratak spis u nakladi „Neue Schweizer Rundschau”, (Ziirich), te moje djelo: „Oblici znanja i društvo`, Leipzig 1926. O odnosu čovjeka, znanja i obrazovanja usporedi: „Oblici znanja i obrazovanje”, Bonn, 1925; 4) o čovjekovim mogućnostima razvijanja izjasnih se u svom predavanju: „Čovjek u dolazećem vijeku izjednačenja”, otisnutom u skupnom svesku koji će se uskoro pojaviti: „Izjednačenje kao zadatak i sudbina”, izdala „Njemačka Visoka škola za politiku” u nizu „Politička znanost`, Berlin, 1928. U svojim predavanjima o „Osnovima biologije” o „Filozofskoj antropologiji”, o „Spoznajnoj teoriji” i o „Metafizici”, koja sam držao na sveučilištu u Kolnu između 1922–1928, ja sam mnogo puta potanko iznio – daleko šire od ovdje danog temelja – rezultate svoga istraživanja. Smijem sa stanovitim zadovoljstvom utvrditi da su danas problemi filozofijske antropologije upravo stupili u središte čitave filozofijske problematike i također, da, daleko prelazeći stručne filozofske krugove, biolozi, medicinari, psiholozi i sociolozi rade na novoj slici o složenosti čovjekove biti. No bez obzira na to, samoproblematika čovjeka dosegla je u sadašnjosti maksimum u svoj nama poznatoj povijesti. U času kada je čovjek sam sebi priznao da manje nego ikada posjeduje strogo znanje o tome, šta je on i da ga više ne plaši nikakva mogućnost odgovora na ovo pitanje, čini se da mu se vratila nova odvažnost istinitosti, da ovo bivstveno pitanje pokrene na novi način, bez dosada uobičajenog potpuno svjesnog, polusvjesnog ili četvrt-svjesnog vezivanja na teologijsku filozofijsku i prirodoznanstvenu predaju, i da – istodobno na temelju silnog blaga pojedinačnog znanja, koje su o čovjeku radom stekle različite znanosti – razvije novi oblik svoje samosvijesti i svoga nazora o sebi.

Max Šeler (Max Scheler, 1874–1928) bio je nemački filozof, jedan od najvažnijih predstavnika fenomenologije i filozofije vrednosti u prvoj polovini 20. veka. Njegov rad je imao snažan uticaj na etiku, religijsku filozofiju, filozofsku antropologiju i socijalnu misao.
Rođen je 22. avgusta 1874. godine u Minhenu, u jevrejsko-katoličkoj porodici. Studirao je medicinu, filozofiju i psihologiju u Jeni i Minhenu. Njegovi rani filozofski interesi bili su pod uticajem neokantovaca, ali se ubrzo približio Edmundu Huserlu i fenomenološkoj metodi.
Filozofski razvoj:
Iako je Huserlov učenik, Scheler je razvio sopstveni pravac fenomenologije, posebno fokusiran na emotivne i voljne aspekte svesti. Za razliku od Huserla, koji je naglašavao saznajne strukture, Scheler je istraživao emocije i vrednosti kao osnovu moralne i religiozne svesti.
Njegovo najpoznatije delo iz ovog perioda je „Formalizam u etici i materijalna etika vrednosti“ (Der Formalismus in der Ethik und die materiale Wertethik, 1913–1916), u kojem je razvio ideju hijerarhije vrednosti i tvrdio da vrednosti postoje objektivno, ne zaviseći od subjektivnog mišljenja.
Kasniji rad i filozofska antropologija:
U kasnijem periodu, Scheler se sve više bavio pitanjima ljudske egzistencije, socijalne filozofije i antropologije. Njegovo delo „Položaj čoveka u kosmosu“ (Die Stellung des Menschen im Kosmos, 1928) predstavlja jedno od prvih modernih dela filozofske antropologije. U njemu razmatra čoveka kao biće koje nadilazi biološki determinizam putem duha i slobodne volje.
Religijska i politička angažovanost:
Scheler je u ranoj fazi bio katolik i zastupnik religijskog personalizma, ali se kasnije udaljio od crkvenih institucija. Tokom Prvog svetskog rata bio je patriotski orijentisan, ali je kasnije postao oštar kritičar nemačkog nacionalizma i militarizma.
Smrt:
Preminuo je iznenada od srčanog udara 19. maja 1928. godine u Frankfurtu, u 53. godini života.
Glavna dela:
Formalizam u etici i materijalna etika vrednosti (1913–1916)
Bit i oblici simpatije (Wesen und Formen der Sympathie, 1923)
Položaj čoveka u kosmosu (Die Stellung des Menschen im Kosmos, 1928)
Resentiment u strukturi morala (Das Ressentiment im Aufbau der Moralen, 1912)
Večna u čoveku (Vom Ewigen im Menschen, 1921)
Scheler se često smatra jednim od osnivača filozofske antropologije kao discipline i začetnikom tzv. materijalne etike vrednosti, koja suprotstavlja formalizmu moralne dužnosti (kao kod Kanta) neposredno opažanje vrednosti kroz osećanja.

MG44 (NS)