ISBN: Ostalo
Godina izdanja: 1990.
Autor: Domaći
Jezik: Srpski

Roman bez romana - Jovan Sterija Popović
Jovan Sterija Popović (1806. - 1856.) je najznamenitija ličnost rođena u Vršcu. Gimnaziju je učio u Vršcu, Sremskim Karlovcima, Temišvaru i Pešti; prava u Kežmaraku u Slovačkoj. Po završetku studija (1830.) bio je profesor, a od 1835. godine, kada je položio advokatski ispit, advokat u Vršcu. Godine 1840. odlazi u Kragujevac na Licej za profesora `prirodnog prava`. Već iduće godine prelazi, zajedno sa ovom, tada najvišom školom u Srbiji, u Beograd. Ustavobraniteljska vlada ga je 1842. godine postavila za načelnika Ministarstva prosvete. Na ovom položaju je ostao do 1848. godine, radeći na organizaciji školstva i prosvete u Srbiji. Početkom te godine podneo je ostavku i vratio se u Vršac u kome je živeo do smrti, povučen i usamljen, duboko razočaran u život i ljude.
Jovan Sterija Popović je neosporno jedna od najznačajnijih figura srpske i jugoslovenske književnosti. S pravom je nazvan `ocem srpske drame`. Napisao je prve prave tragedije na srpskom jeziku i genijalne komedije. Kao tragičar, po uzoru na velike francuske i nemačke tragičare, opisivao je događaje iz istorije srpskog naroda. Njegovom tragedijom `Smrt Stefana Dečanskog` otvara se 1841. godine beogradsko pozorište `Teatar na đumruku`. Od tragedija vredno je pomenuti prvu Sterijinu tragediju `Svetislav i Mileva`, pa `Miloš Obilić ili Padnuće serbskog carstva`, zatim `Nesrećno supružestvo ili Naod Simeon`, `Skenderbeg` i `Lahan`. Pravu umetničku vrednost pokazao je Sterija kao pisac komedija. Njegov komediografski talenat stvorio je snažna i velika književna dela, koja su tim veća što je u srpskoj književnosti ustvari tek Sterija utro put srpskoj komediji. Prvi period u Sterijinom pisanju komedija pada u vreme njegovog života u Vršcu između 1830. i 1840. godine. U njima je Sterija ovekovečio svoj rodni grad likovima Kir Janje, Feme, Alekse Ružića i drugih. Komedije `Laža i paralaža` (1830.), `Pokondirena tikva` (1830.), `Tvrdica` (1837.), `Zla žena` (1838.) i `Pomirenje` (1841.) donose mu priznanja savremenika i reputaciju `srpskog Molijera`. Godine 1841., 1842. i 1847. izvedene su i neke Sterijine manje komedije: `Ženiba i udadba`, `Simpatije i antipatije`, `Volšebni magarac`, `Džandrljiv muž`, `Sudbina jednog razuma` i `Prevara za prevaru`. Jedinu komediju, koja u celini slika beogradsku sredinu `Beograd nekad i sad`, Sterija je izdao 1853. godine. Poslednja komedija koju je Sterija napisao bili su `Rodoljupci`. Ovu značajnu komediju Sterija nije uopšte štampao, pa je ostala još dugo posle njegove smrti u rukopisu. Inspiraciju za ovu komediju Sterija je našao u revolucionarnim događajima 1848.-1849. godine.
Sterijine komedije su umetnički verna slika jednog dela srpskog društva u Vojvodini u prvoj polovini XIX veka i nose bogatu galeriju likova. Sterijine komedije su prešle okvire svoga vremena, dobile trajnu vrednost i ulaze u naše kulturno nasleđe. Raznovrstan kao pisac, Sterija je pisao i satire, romane, rasprave o književnosti i jeziku i refleksivnu poeziju koju je izdao u zbirci `Davorje`, jednoj od najboljih knjiga refleksivne poezije u našoj književnosti. Boraveći u Srbiji kao ministar prosvete, Sterija je osnovao Društvo srpske slovesnosti (sada Srpska akademija nauka i umetnosti) i Narodni muzej. Postavi je i temelje modernom školstvu Srbije i bio pisac mnogih udžbenika. Jovan Sterija Popović je sahranjen na Pravoslavnom groblju u Vršcu.
Sterijin Roman bez romana predstavlja prvo satirično delo ove vrste kod nas. Poput Servantesa koji je u Don Kihotu udario na viteške romane, naš Sterija ismejao je sentimentalne i romantične, sladunjave romane kakve je pisao Milovan Vidaković.
Tvrdi povez, 296 strana, 1990. edicija Jugoslovenski klasici 1990. NIŠRO Oslobođenje