Godina izdanja: 2022
ISBN: 978-86-921199-8-9
Autor: Domaći
Jezik: Srpski

Radovan Popović: `Posvete srpskih pisaca` KNJIGA DRUGA
Pogovor: Zoran Jeremić
Izdavač: Udruženje `Kolektiv Užice`
Tvrdi povez, ilustracije, ćirilica, 216 strana, 25cm

RADOVAN POPOVIĆ je rođen 1938. godine u Dubu, kod Bajine Bašte.
Višegodišnji je urednik kulturne rubrike u listu Politika, književni monograf i publicista. Član je srpskog PEN kluba i upravnih odbora Zadužbine Ivo Andrić, Zadužbine Desanka Maksimović i uprave Fondacije Vasko Popa.
Za knjigu Život Meše Selimovića nagrađen je 1988. godine Oktobarskom nagradom grada Beograda za književnost.
Među njegovim delima su Istina o Dučiću, Isidorina brojanica, Pisci u službi naroda, Knjiga o Ćopiću i put do mosta, Krleža i Srbi, Andrić i Višegrad, Princ pesnika Branko Miljković, Kako je Bule pokorio Evropu…


POGOVOR
Sjaj jednog dugog, dugog trenutka

Više od priča koje je istorija prećutala, književnost, ta bludna kćer Mnemosine, boginje pamćenja, živi od pripovesti koje su se mogle dogoditi. Ako su plod velikog dara, onda su takve pripovesti istinitije od stvarnosti. Ta činjenica u dobroj meri objašnjava čitalačko idolopoklonstvo spram pisaca. Jer oni nam kao iznenadne goste dovode svoje junake (lirske subjekte), „srodnike“ bliže od okruženja s kojim delimo ovozemaljske dane.
Iz veka u vek, iz epohe u epohu, životi pisaca postaju „čitaniji“ od njihovih knjiga. Književnost, dakle, živi i od prekovremenog rada: od čitalačke mitografije, od biografskog odgonetanja i autobiografskog zagonetanja, od mobilijara i nepokretne imovine književnih stvaralaca. Ne tako retko književni život zna da bude umnogome uzbudljiviji od književnosti. Nije slučajno jednu svoju knjigu Radovan Popović naslovio Srpski književni zverinjak. Razumljivo je da zoomorfne odlike ovdašnje spisateljske menažerije Popović nije mogao predočiti koristeći metode uzornog naučnog rada, ali je teško razumeti kako blistave literarne stranice mogu izaći iz pera sitnih duša spremnih na svakolika nepočinstva.
U književnim salonima, u kafanama i klubovima, na soareima beogradskih nadrealista, u redakcijama književnih i inih časopisa, na sajmovima i forumima, u amfitetrima, na svim mestima gde je tzv. književni život pulsirao izvan tihovanja za radnim stolom, ispisavala se paralelna istorija srpske književnosti. Antologijske stranice te istorije nalaze se u knjigama Radovana Popovića. Konačno, na policama njegove bibliotečke Vavilonije, u rafovima legata, fondova, porodičnih arhiva i biblioteka njegovih prijatelja sačuvane su posvete koje su svoje mesto našle među koricama ove jedinstvene zbirke.
U nastavku knjige pod nazivom „Posvete srpskih pisaca` (Beogradska knjiga, 2004), jedne važne i nezaobilazne kolekcije zapisa u kontekstu izučavanja i prezentovanja poliperspektivne prirode književnog života, Radovan Popović potvrđuje inspirativan dijalog sa našim književnim nasleđem. Utemeljen na dokumentarnoj i pažljivo odabranoj izvornoj građi do koje je došao tokom višedecenijske istraživačke prakse, Popovićev rukopis osvaja čitalačku znatiželju konceptualno uzbudljivo predočenim porukama u kojima prepoznajemo (po)etičke karakteristike autora ili , kako na jednom mestu kaže pesnik „Nepočin polja` — ,,sjaj jednog dugog, dugog trenutka`.
Iz obimnog i raznovrsnog opusa Radovana Popovića znamo i to da iz koje god interpretativne pozicije da tumači žanrovske i životne svetove pisaca (razgovori, korespodencije, polemike, rodoslovi, testamenti i dr.) on pronalazi način da osvetli manje poznate strane njihovog spisateljskog i egzistencijalno osvojenog prostora. Čitajući posvete najznačajnijih srpskih pisaca, precizno datiranim, sa komentarima o vrsti pisma, vremenu nastanka i nestanka (npr. slučaj sa obostranim posvetama Vaska Pope i Miodraga Pavlovića), mestu na kome se knjiga čuva, ne otkrivamo samo jedno pobratimstvo lica u (književnom) svemiru, već i odlike vremena u kojem su posvete nastale, vrednosne sudove, udvorištvo, stil i manir epohe.
Uostalom, ni u posvetama pisci ne mogu pobeći od sebe. U njima prepoznajemo sveden i decentan Andrićev izraz, razbarušeni ispovedni lirizam Oskara Daviča, Ćosićev nacionalni resantiman, ili već uveliko mitske, sudbonosne rečenice Branka Miljkovića u zbirci koja se danas nalazi u Fondu Gojka Tešića, kao svojevrsni kuriozum Popovićeve knjige.
Gotovo da nema nijednog važnog imena srpske književnosti čija se, bar jedna, posveta nije našla na stranicama ove azbučno koncipirane zbirke. Njenu posebnu vrednost predstavljaju autografi. Na taj način Popović metodološki potpuno zaokružuje temu svoje nove knjige. Dosledan u izboru postupka, primeren u komentarima koji zahtevaju danas tako retku meru etičke istrajnosti u profesionalnom radu, Radovan Popović je drugom knjigom istog naziva potvrdio mesto najplodnijeg i najinspirativnijeg srpskog književnog biografa. Time je zadovoljstvo iščitavanja ove knjige još veće.
Zoran Jermić