Godina izdanja: 2020
ISBN: 978-86-6427-152-3
Autor: Domaći
Jezik: Srpski

Struktura i značenje arheoloških praksi u Srbiji

Filozofski fakultet 2020 250 strana : ilustrovano

odlična očuvanost

Knjiga Bobana Tripkovića predstavlja jedno od najznačajnijih antropološko-arheoloških istraživanja u savremenoj srpskoj arheologiji. Autor se bavi pitanjem kako se arheološka znanja proizvode, ko ih proizvodi, i kako lokalne, nacionalne i međunarodne strukture moći utiču na arheološku praksu u Srbiji.

Glavne teze

1. “Veliki svet” i “mali svetovi”

„Veliki svet“ označava globalne naučne tokove, institucije, finansijske tokove i metodološke tendencije koje dolaze spolja.

„Mali svetovi“ su lokalne arheološke zajednice, prakse, tradicije, navike, institucionalni obrasci i lokalne politike.

Autor prati ukrštanje i napetost između ova dva nivoa – kako globalni modeli utiču na lokalni rad i kako lokalni konteksti preoblikuju te modele.

2. Antropologija arheologije

Knjiga je primer tzv. antropologije arheološke prakse: arheološka disciplina se posmatra kao kultura sa sopstvenim:

normama,

ritualima,

jezikom,

hijerarhijama.

Tripković pokazuje da arheolozi nisu samo naučnici, već i akteri u društvenim mrežama moći.

3. Institucionalni i ideološki okviri

Autor analizira:

uticaj državnih politika na arheološku proizvodnju,

ulogu muzeja i univerziteta,

odnos „centra“ i „periferije“ unutar srpske arheologije,

značaj finansiranja i projekata.

Posebno ističe kako se nacionalni identitet, politika kulturnog nasleđa i međunarodni standardi međusobno oblikuju.

4. Etnografija arheološkog rada

Knjiga sadrži etnografske uvide u:

iskopavanja,

terenske rutine,

međukolegijalne odnose,

narative koji cirkulišu u zajednici.

Tripković pokazuje da arheološka praksa nije samo naučna, već i društvena i simbolička aktivnost, uslovljena tradicijama, ličnim autoritetima i institucionalnim mehanizmima.

5. Pitanje „značenja prošlosti“ u Srbiji

Centralno pitanje je kako i zašto se prošlost u Srbiji interpretira na određene načine. Tripković otkriva:

ulogu nacionalnih narativa,

mehanizme legitimisanja naučnog autoriteta,

strategije očuvanja institucionalne moći.

Značaj knjige

Ovo delo je važno jer:

povezuje arheologiju sa društvenim naukama, što je retko u domaćem kontekstu,

kritički sagledava institucionalnu strukturu arheologije u Srbiji,

pruža uvid u procese koji stoje iza arheološkog znanja, a ne samo u rezultate,

podstiče razvoj refleksivne i kritičke arheologije.

Tripkovićeva studija pokazuje da arheologija nije samo “otkrivanje prošlosti”, već složena interakcija naučnih, društvenih, ideoloških i institucionalnih faktora. Knjiga je primer kako se savremena arheologija može analizirati kao kulturna praksa, što je od velikog značaja za razumevanje razvoja discipline u Srbiji.