Godina izdanja: 2001
ISBN: 86-83507-45-9
Oblast: Okultizam
Jezik: Srpski
Autor: Strani

GERŠOM ŠOLEM

GLAVNI TOKOVI JEVREJSKOG MISTICIZMA

Prevod - Ivan Roksandić i Ivana Spasić

Izdavač - Gradac, Čačak

Godina - 2001

426 strana

20 cm

Edicija - Biblioteka Mistici i gnostici

ISBN - 86-83507-45-9

Povez - Broširan

Stanje - Kao na slici, tekst bez podvlačenja



SADRŽAJ:
OPŠTE KARAKTERISTIKE JEVREJSKOG MISTICIZMA
Cilj ovih predavanja. Šta je to misticizam. Paradoksalna priroda mističkog iskustva. Misticizam kao istorijski fenomen. Mitologija, religija i misticizam. Mistička interpretacija religioznih vrednosti. Jevrejski misticizam pod uticajem pozitivnog sadržaja judaizma. Kabalistička teorija o skrivenom Bogu i njegovim atributima. Sefirot. Tora. Kabalizam i jezik. Misticizam i istorijski svet. Kosmogonija i eshatologija. Jevrejska filozofija i kabala. Alegorizacija i simbolizam. Filozofska i mistička interpretacija halahe i hagade. Kabalizam i molitva. Mitotvorni elementi kabalističke misli. Obnova mita u srcu judaizma. Odsustvo ženskog elementa u jevrejskom misticizmu.

MISTICIZAM MERKAVE I JEVREJSKI GNOSTICIZAM
Prva etapa jevrejskog misticizma. Anonimnost autora spisâ. Ezoterizam učiteljâ Mišne. Misticizam prestolja. Apokaliptička književnost i misticizam. Književnost hehalota. Jorde merkava i njihova organizacija. Uslovi inicijacije. Ekstatičko uspinjanje duše i odgovarajuće tehnike. Elementi magije. Opasnosti uspinjanja. Bog kao Sveti Kralj. Himne i mistika merkave. Šiur Koma. Enoh, Metatron i Jahoel. Kosmička zavesa. Ostaci gnostičkih spekulacija o eonima. Knjiga stvaranja. Teurgija. Moralistička reinterpretacija merkave.

HASIDIZAM U SREDNJOVEKOVNOJ NEMAČKOJ
Uspon hasidizma u Nemačkoj. Mistička tradicija i nemački Jevreji. Knjiga posvećenih. Jehuda Hasid i njegovi učenici. Eshatološki karakter hasidizma. Novi ideali hasida: asketizam, ataraksija i altruizam. Ljubav prema Bogu. Judaistička verzija monaških kiničkih i stoicističkih shvatanja. Magijska moć hasida. Legenda o Golemu. Misterije molitve. Okultna praksa. Hasidska koncepcija pokajanja. Imanentnost Boga. Kavod, Božanska slava. Tragovi Filonove doktrine logosa. Heruvim na prestolju. Svetost i veličina Boga. Smisao molitve. Kosmički arhetipovi.

ABRAHAM ABULAFIJA I DOKTRINA PROROČKOG KABALIZMA
Nastanak kabalizma. Tipovi kabalista. Kabalistička uzdržanost i cenzura. Vizija i ekstaza. Koncepcija devekuta i jevrejski oblik mističkog sjedinjenja. Život i delo Abrahama Abulafije. Njegova teorija ekstatičkog znanja.,,Nauka kombinatorike`. Muzika čiste misli. Mistička priroda proročanstva. Proročanski kabalizam. Mistički preobražaj kao suština ekstaze. Mistički pragmatizam. Praktična kabala i magija. Kasniji razvoj Abulafijinih doktrina. Prevod autobiografije jednog Abulafijinog učenika.

ZOHAR. I DEO: KNJIGA I PISAC
Problem Zohara. Književni karakter i kompozicija Zohara. Dva osnovna dela,,književnosti` Zohara: glavni deo Zohara i Raja mehemna. Glavni deo Zohara kao delo jednog čoveka. Dokazi o jedinstvu. Jezik i stil Zohara. Pozornica. Pseudorealizam. Principi književne kompozicije. Izvori Zohara: stvarni i fiktivni. Korišćenje izvora. Autorova sklonost određenim kabalističkim doktrinama i odbacivanje ostalih. Odsustvo doktrine o šemitama - jedinicama kosmičke evolucije. Postupan nastanak Zohara. Midraš haneelam kao najstariji deo Zohara. Midraš haneelam napisan između 1275. i 1281. godine, glavni deo Zohara između 1281. i 1286. godine, a Raja mehemna i Tikunim oko 1300. godine. Problem ličnosti autora. Moše ben Šemtov iz Leona. Stara svedočanstva o njegovom autorstvu. Moše de Leon i Josif Gikatila. Upoređenje spisa na hebrejskom Moše de Leona i glavnog dela Zohara. Identitet pisca svih tih spisa. Ostali kabalistički pseudoepigrafi koje je sastavio Moše de Leon. Prikrivene reference o njegovom autorstvu Zohara koje se mogu naći u spisima Moše de Leona na hebrejskom jeziku. Duhovni razvoj Moše de Leona i njegovi motivi za pisanje Zohara. Pseudoepigrafi kao posebna vrsta verske književnosti.

ZOHAR. II DEO: ZOHAROVO TEOZOFSKO UČENJE
Razlika između misticizma merkave i španske kabale. Skriveni Bog ili En-Sof. Sefirot kao Božansko carstvo. Mistička koncepcija Tore. Simbolička realizacija sefirot. Bog kao mistički organizam. Ništavilo i biće. Prva tri stupnja u razvoju sefirot. Postanje i njegov odnos prema Bogu. Teogonija i kosmogonija. Panteističke sklonosti autora Zohara. Originalna priroda postanja. Mitske slike kabalističke misli. Problem polnog simbolizma. Nova koncepcija Šehine kao ženskog elementa Boga i kao mističke zajednice Izraela. Čovek i njegov pad. Kabalistička etika. Priroda zla. Zohar i Jakob Beme. Psihologija Zohara. Jedinstvo teozofije, kosmologije i psihologije.

JICHAK LURIJA I NJEGOVA ŠKOLA
Progon iz Španije i njegove verske posledice. Kabalizam na putu ka mesijanizmu. Apokaliptička propaganda kabalista. Karakter i funkcija novog kabalizma. Njegov centar u Safedu u Palestini. Moše Kordovero i Jichak Lurija. Njihove ličnosti. Širenje lurijanskog kabalizma. Jisrael Sarug. Karakteristike lurijanske doktrine. Cimcum, ševira i tikun. Dvostruki proces postanja. Povlačenje Boga u Sebe kao polazna tačka postanja. Značenje ove doktrine. Prvobitna katastrofa ili razbijanje posuda. Poreklo zla. Dva aspekta teorije tikuna ili obnova harmonije. Mističko rađanje personalizovanog Boga i mističko delanje čoveka. Nastanak teozofskih svetova i njihov odnos prema Bogu. Teizam i panteizam u Lurijinom sistemu. Mistička reinterpretacija mesijanizma. Doktrina mističke molitve. Kavana. Čovekova uloga u svemiru. Lurijina psihologija i antropologija. Progon Šehine. Uzdizanje svetih iskri. Transmigracija duše i njeno mesto u kabalizmu Safeda. Uticaji lurijanskog kabalizma. Veliki mit o progonu i iskupljenju.

ŠABATAJSTVO I MISTIČKA JERES
Šabatajski pokret 1665-1666. godine. Šabataj Cvi, kabalistički mesija, i Natan iz Gaze, njegov prorok. Bolest Šabataja Cvija koju Natan tumači na mistički način. Kvazisakramentalni karakter antinomijskih činova. Lurijanizam prilagođen ličnosti novog mesije. Jeretičko skretanje pokreta posle apostaze Šabataja Cvija. Značaj šabatajstva za jevrejsku istoriju. Revolucija jevrejske svesti. Veze između jeretičkog kabalizma i „prosvetljenosti“. Šabatajska ideologija. Religija paradoksa. Istorijski i mistički aspekti iskupljenja. Njihov sukob posle apostaze Šabataja Cvija. Šabatajstvo i hrišćanstvo. Uticaj maranističke psihologije na šabatajstvo. Doktrina neophodnosti apostaze Mesije. Problem antinomijanizma. Umereni i radikalni oblici šabatajstva. Mistički nihilizam i učenje o svetosti greha. Nova koncepcija Boga: prvi uzrok ili Bog razuma, i prva posledica ili Bog otkrivenja.

HASIDIZAM - POSLEDNJA FAZA
Hasidizam u Poljskoj i Ukrajini u XVIII veku i njegovi problemi. Kabalistička i hasidska književnost. Preobražaj kabalizma u narodni pokret. Alternative kabalističkog razvoja posle propasti šabatajstva. Povratak ezoterijskim oblicima bogosluženja: rabi Šalom Šarabi. Naglašavanje njegovih popularnih vidova: hasidizam. Kabalizam oslobođen mesijanskih elemenata. Šabatajstvo i hasidizam. Rabi Adam Baal Šem - prikriveni šabatajski prorok. Nov tip vođstva u šabatajstvu i hasidizmu. Mistička obnova. Šta je novo u hasidizmu. Suštinska originalnost hasidizma u vezi sa mističkom etikom, a ne sa mističkom teozofijom. Cadikizam kao posledica unutrašnje prirode hasidizma. Ličnost zauzima mesto doktrine. Ličnost cadika ili sveca. Živa Tora. Društvena uloga svetog čoveka kao središta ljudske zajednice. Misticizam i magija u okviru hasidizma. Hasidske priče.

Beleške
Bibliografija


`Najbolji poznavalac Kabale i ukupne jevrejske mistične tradicije, Geršom Šolem je napisao ovu kapitalnu studiju koja je bez premca u ovoj oblasti. Šolem je bio po svemu izuzetna ličnost, pisac filosofskog obrazovanja, intiman prijatelj Valtera Benjamina, Hane Arent, Franca Kafke, profesor na Hebrejskom universitetu u Jerusalimu za predmet Jevrejski misticizam i Kabala.
Nemoguće je nabrojati sve teme koje Geršom Šolem pokreće svojom izuzetnom knjigom Glavni tokovi jevrejskog misticizma. Činjenica koju niko ne osporava jeste da je uvid u jevrejski misticizam koji je dao ovim svojim delom označio pravi preokret u gledanju na ovu vrstu mistike i njeno tumačenje. Može se slobodno reći da je Geršom Šolem inspirisao mnoge poznate pisce, umetnike i naučnike da u ovoj vrsti tradicije potraže izvore za svoj književni rad, filosofske i naučne studije. Glavni tokovi jevrejskog misticizma je, van sumnje, knjiga neophodna svakoj ozbiljnoj kulturi koja pretenduje da prati glavne tokove evropske misli. (Filip David)`



Ako Vas nešto zanima, slobodno pošaljite poruku.

Gershom G. Scholem Major Trends in Jewish Mysticism